
Kaldıraç ve marjin, kripto para vadeli işlemler piyasasında pozisyon büyüklüğü, risk düzeyi ve teminat gerekliliklerini belirleyen temel kavramlardır. Bu mekanizmaları kavramak, USDⓈ-M vadeli işlemler piyasasında etkin işlem yapmak ve riskleri doğru şekilde yönetmek isteyen yatırımcılar için büyük önem taşır.
Maksimum pozisyon büyüklüğü, kaldıraç oranı ve Başlangıç Marjin Oranı birbirine ters orantılıdır; pozisyon büyüdükçe izin verilen kaldıraç seviyesi azalır. Yatırımcılara sunulan maksimum kaldıraç, pozisyonun nominal değeriyle doğrudan ilişkilidir ve bu yapı, pozisyon büyüklüğüne göre ölçeklenen bir risk yönetimi sağlar.
Yatırımcılar kaldıraç oranını ihtiyaçlarına göre ayarlayabilir. Pozisyon büyüklüğü hesaplamaları, sözleşmenin nominal değeri üzerinden yapılır; dolayısıyla Başlangıç Marjin gereksinimi, seçilen kaldıraç seviyesine göre belirlenir. Örneğin, yatırımcı 10x kaldıraç seçerse, pozisyonun nominal değerinin %10’u kadar Başlangıç Marjin yatırmalıdır.
Kaldıraç oranı, pozisyon açılmadan önce seçilmelidir; çünkü bu seçim Başlangıç Marjin gerekliliğini belirler. Yüksek kaldıraç, daha düşük nominal değere sahip pozisyon açmayı sağlarken; düşük kaldıraç, aynı teminatla daha büyük pozisyon açılmasına olanak tanır.
Yatırımcıları korumak amacıyla, özellikle yeni katılımcılar için çeşitli düzenleyici kısıtlamalar uygulanır. Birçok kripto para borsası, 5x üzeri kaldıraç seviyelerini belirli hesap türlerinde sınırlandıran kademeli kaldıraç sistemleri uygular. Ayrıca, 20x üzeri kaldıraç genellikle vadeli işlem hesaplarının ilk dönemlerinde kısıtlanır. Bu kısıtlamalar, yeni açılan hesaplar için risk yönetimini sağlamak üzere uygulanır. Mevcut pozisyonları 20x veya altında olan hesaplar daha yüksek kaldıraç oranına geçemezken, 20x üstü kaldıraç kullananlar mevcut seviyelerini koruyabilir ancak artırma yapamazlar. Bu kısıtlamalar, belirli bir yeterlilik süresi sonunda kademeli olarak kaldırılır.
Sürdürme Marjini, kaldıraçlı açık pozisyonların devamı için hesapta tutulması gereken asgari teminatı ifade eder. Bu önemli risk göstergesi, farklı değer kademelerindeki açık pozisyonların nominal değeri üzerinden hesaplanır ve yatırımcının piyasa maruziyetiyle orantılı teminat bulundurmasını sağlar.
Sürdürme Marjini hesaplama formülü: Sürdürme Marjini = Pozisyonun Nominal Değeri × Sürdürme Marjini Oranı - Marjin Tutarı. Bu yöntem, kademe bazında yapılan ayarlamalarla tüm pozisyon büyüklüklerinde tutarlı uygulama sunar.
Başlıca kripto borsaları, ilgili Vadeli İşlemler Hizmet Sözleşmeleri uyarınca marjin gereksinimlerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. Sürdürme Marjini Oranı’ndaki değişiklik %0,5’in altındaysa, platformlar değişikliği önceden duyurmadan uygulayabilir; bu sayede dinamik risk yönetimi sağlanır.
Kademe bazlı sistemde Sürdürme Marjini, seçilen kaldıraçtan bağımsız olarak pozisyonun nominal değeri aralıklarına göre belirlenir. Böylece kaldıraç değişse de hesaplama yöntemi sabit kalır. Pozisyon büyüdükçe ve üst kademeye geçtikçe, Sürdürme Marjini oranı da artar ve risk seviyesi yansıtılır. Pozisyon yeni bir kademeye geçtiğinde, önceki kademenin parametreleri değişmeden kalır; yalnızca eklenen kısım yeni orana tabi olur.
Sürdürme Marjini, likidasyon fiyatı hesaplamasında doğrudan etkilidir ve pozisyon yönetimi için kritik önemdedir. Otomatik kaldıraca düşme ve likidasyonun önüne geçmek için, yatırımcıların hesap bakiyeleri Sürdürme Marjini’nin altına düşmeden pozisyonlarını kapatmaları veya ek teminat yatırmaları önerilir.
Sürdürme Marjini Oranı, tüm kaldıraç seviyelerinde sabit bir kademe yapısı ile uygulanır. Bu standart yaklaşım, marjin hesaplamalarının yatırımcının kaldıraç seçimi değişse de tutarlı ve şeffaf olmasını sağlar.
Kademe sistemi sayesinde, pozisyonlar yeni bir kademeye geçtiğinde, önceki kademenin kaldıraç özellikleri değişmez. Yalnızca yeni kademeye geçen pozisyonun ek kısmı yeni orana tabi olur. Bu yapı, pozisyon büyüklüğü ve risk profiline göre detaylı risk ölçeklendirmesi sağlar.
Sürdürme Marjini Oranlarını anlamak önemlidir; çünkü bunlar likidasyon riskini doğrudan etkiler. Hesaptaki teminat, gereken Sürdürme Marjini’nin altına düşerse, sistem hem yatırımcıyı hem de platformu korumak için otomatik likidasyon başlatır. Bu yüzden, pozisyonların etkin yönetimi için Sürdürme Marjini Oranı’na göre teminat seviyesinin dikkatle izlenmesi gerekir.
USDⓈ-M vadeli işlemlerinde kaldıraç ve marjin sistemleri, fırsat ile güvenliği dengeleyen gelişmiş risk yönetimi çerçeveleridir. Pozisyon büyüklüğü ile maksimum kaldıraç arasındaki ters ilişki ve kademeli Sürdürme Marjini hesaplamaları, farklı risk profilleri ve stratejilere uygun ölçeklenebilir bir yapı sunar.
Temel çıkarımlar; pozisyon açmadan önce Başlangıç Marjin’in bilinmesi, likidasyonu önlemek için Sürdürme Marjini seviyesinin takip edilmesi ve yeni hesaplar için düzenleyici kısıtlamalara dikkat edilmesidir. Kademe bazlı marjin sistemi büyük pozisyonlarda daha yüksek teminat gerektirirken, kademe yapısı risk seviyeleri arasında geçişi sorunsuzlaştırır.
Yatırımcılar, özellikle yeni hesap kısıtlamaları ve platformun marjin ayarlama hakkı nedeniyle, marjin ve kaldıraç kullanımı konusunda dikkatli olmalıdır. Başarılı vadeli işlem işlemleri, bu mekanizmaların doğru anlaşılması ve Sürdürme Marjini’nin üzerinde yeterli teminat bulundurulmasını gerektirir. Bu temel kavramların pratik etkilerini kavrayan yatırımcılar, USDⓈ-M vadeli işlemler piyasasında risk maruziyetini etkin şekilde yönetebilir.
Hayır, farklı kavramlardır. Kaldıraç, borçlanarak daha büyük işlemler yapmayı sağlayan bir araçtır. Marjin ise işlemi açmak için gereken teminat miktarıdır. Birlikte çalışırlar ancak birbirinden farklıdırlar.
Marjin, kaldıraçlı işlemlerde pozisyon açmak için gereken teminat miktarıdır. Hesabınızdaki marjin yetersizse, margin call uyarısı alırsınız ve ek teminat yatırmanız gerekir.
Kripto paralarda marjin işlemleri, piyasa yönüne göre pozisyon açmak ve riskten korunmak için yapılır. Çapraz marjin, birden fazla kripto varlığı kapsarken; izole marjin, sadece tek bir işlem çifti için kullanılır.





