Hesap Soyutlaması ve EIP-4337’ye Hızlı ve Pratik Bir Bakış

Hesap soyutlaması (AA), Ethereum ekosisteminde devrim niteliğinde bir gelişmeyi temsil eder; blokzincirde bireysel hesapların yönetimini kökten değiştirir. Bu yenilik, kriptoya uzak kullanıcıların alana girişini engelleyen birçok sorunu ortadan kaldırarak, katılımı önemli ölçüde kolaylaştıran çözümler sunar. AA’nın temel güçlendirmeleri, işlem kaynaklarının imzalardan tamamen ayrılması ve EIP-4337 gibi uygulamalar sayesinde, kullanıcıların hesap güvenliğini yönetmede daha önce görülmemiş bir esneklik kazanmasına dayanır.

Hesap Soyutlaması Nedir?

Hesap soyutlamasını kavrayabilmek için, Ethereum ağında iki ana hesap türünün varlığını bilmek gerekir. Dışarıdan sahip olunan hesaplar (EOA), özel anahtarlar ve yedek anahtar kelimeleriyle kontrol edilen, standart kullanıcı hesaplarıdır. Buna karşılık akıllı sözleşme hesapları (CA), akıllı sözleşmeler tarafından yönetilerek programlanabilir fonksiyonellik sağlar.

Hesap soyutlaması, temel olarak, işlem kaynaklarının imzalardan ayrıldığı ve EOAların CA’ların yetenekleriyle çalışmasına olanak tanıyan mimari dönüşümü ifade eder. Bu dönüşüm, akıllı sözleşmelerin EOAlar üzerinde kontrol kurmasına ve akıllı sözleşme cüzdanlarının oluşturulmasına imkan tanır. Böylece kullanıcılar için hesap yönetiminde üst düzey esneklik ve blokzincirle etkileşimde yeni olanaklar sağlanır, kullanıcı deneyimi ciddi şekilde iyileşir.

AA Neden Avantajlıdır?

Ethereum topluluğu, hesap soyutlamasını hesap yönetimini kökten sadeleştirdiği için hızla benimsemiştir. AA, zincir üzerindeki geleneksel katı işlemleri büyük ölçüde esnetir, daha dinamik ve uyarlanabilir işlem yolları sunar. Güvenlik seçenekleri çok daha gelişmiş hale gelir; kullanıcılar, geleneksel özel anahtar yönetiminin çok ötesinde, ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir güvenlik önlemleri elde eder.

Bu gelişmeler, Ethereum kullanıcılarının karşılaştığı birçok zorluğu ortadan kaldırır. Karmaşık süreçleri basitleştirip, sezgisel yönetim seçenekleri getirerek AA, Ethereum ekosistemiyle etkileşimi çok daha kullanıcı dostu ve erişilebilir hale getirir.

Ethereum’un AA Tarihçesi

Hesap soyutlamasına giden yol, bugünkü altyapıyı şekillendiren birkaç önemli Ethereum İyileştirme Önerisinin (EIP) anlaşılmasını gerektirir. EIP-2938, akıllı sözleşme hesaplarının ‘üst seviye’ hesaplar olmasını, ücret ödeyebilmesini ve işlemleri bağımsızca yürütebilmesini önerdi. EIP-3074 ise AUTH ve AUTHCALL adlı iki yeni OpCode getirerek, EOAların işlemlerini sözleşmelere devretmesini ve geliştiricilerin daha esnek işlem ve doğrulama mekanizmaları tasarlamasını sağladı.

Hesap soyutlamasında güncel uygulama EIP-4337 ile sağlanır; bu öneri, kullanıcı işlemleri (user ops) için ayrı bir bellek havuzu sunar. Bu yeni yaklaşım, geleneksel işlem havuzunu değiştirir ve Ethereum çekirdek protokolünde değişiklik gerektirmeden AA’yı mümkün kılar. 2020’de önerilen EIP-2938 ve EIP-3074, köklü protokol değişiklikleri gerektirdiği için ertelenirken, EIP-4337’nin protokolden bağımsız yaklaşımı ekosistemin evriminde özel bir değer taşır.

Diğer Hesap Soyutlama Çözümleriyle Kıyaslama

EIP-4337, yeni başlayanlar için karmaşık görünebilir; fakat önceki çözümlere kıyasla önemli avantajlar sunar. EIP-3074’ün önceki önerisi, iki yeni OpCode’un eklenmesini ve Ethereum’un çekirdek protokolünde ciddi mutabakat katmanı değişikliklerini gerektiriyordu. Bu temel değişiklikler önemli riskler ve uygulama zorlukları doğurduğu için öneri askıya alındı. EIP-4337 ise protokol seviyesinde değişiklik gerekmeden hesap soyutlamasını mümkün kılarak daha pratik ve uygulanabilir bir çözüm sunar.

EIP-4337: Derinlemesine Bakış

EIP-4337, hesap soyutlamasını birbiriyle entegre çalışan birkaç ana bileşenle gerçekleştirir. UserOperation, bir kişinin işlemini göndermek için oluşturulan ve gerekli tüm işlem bilgilerini içeren nesnedir. Giriş noktası (entry point), kullanıcı işlemlerinin topluca yürütüldüğü merkezi koordinasyon sözleşmesidir.

Paketleyiciler (bundler), kullanıcı işlemlerini topluca işleyen node’lar olup, giriş noktası işlemlerini bloklara eklerken geçerliliği sağlar. Cüzdan sözleşmeleri, kullanıcıya ait akıllı sözleşme hesaplarıdır ve işlemleri fiilen gerçekleştirir. Cüzdan fabrikası ise, kullanıcılara isteğe bağlı yeni akıllı sözleşme cüzdanları oluşturacak akıllı bir sözleşmedir.

Toplayıcılar, toplu imzaları doğrulamak için hesapların güvendiği özel yardımcı sözleşmelerdir; paketleyiciler ise desteklenen toplayıcıları beyaz listeye ekler. Paymaster’lar, blokzincire özel mantık ekleyen, gas ödemesinin her ağda ve para biriminde esnek olmasını sağlayan sözleşmelerdir. Bu mimari, AA sürecini basitleştirirken güvenlik ve merkeziyetsizliği korur; EIP-4337’yi çağdaş blokzincir uygulamaları için kuvvetli bir çözüm haline getirir.

İşlem Akışının Mantığı

EIP-4337’de işlem akışı, hesap soyutlama işlevini mümkün kılan birkaç ardışık aşamadan oluşur. Bu işleyişi anlamak, sistemin pratikte nasıl çalıştığını kavramak için kritiktir.

İşlem Sürecinin Başlatılması

Bir hesap işlem başlatırken, ilk olarak bir kullanıcı işlemi nesnesi oluşturur. Bu nesne, gönderen adresiyle ilgili tüm ayrıntıları ve ‘maxFeePerGas’ ile ‘maxPriorityFee’ gibi önemli parametreleri içerir. ‘signature’ alanının kullanımı, protokol tarafından zorunlu tutulmaz; hesap uygulamasına göre esneklik sağlar. Her kullanıcı işlemi, klasik işlem havuzundan ayrı, özel bir kullanıcı işlemleri havuzuna iletilir.

İşlemlerin Gönderilmesi

Doğrulayıcılar, kullanıcı işlemlerini özel havuzdan paketleyerek işler. Paketleyici, blok oluşturucu gibi davranır; kullanıcı işlemlerini bloklara eklerken giriş noktası işlemlerinin geçerliliğini korur. Paketleyici doğrudan blok üretmese de, mevcut blok üretim altyapısıyla entegre olarak işlev görür. Mev-boost, önerici-oluşturucu ayrımı mekanizmaları ve deneysel eth_sendRawTransactionConditional RPC API’leri gibi altyapılar, toplu işlemlerin verimli şekilde eklenmesini destekler.

İşlemlerin Tanımlanması

İşlemler gönderildikten sonra, kullanıcı işlemleri giriş noktası sözleşmesine aktarılır ve toplu işlemler yürütülür. Paketleyici, her kullanıcı işleminin imzasını validateUserOp fonksiyonuyla doğrular. Doğrulama başarılı olursa, paketleyiciler giriş noktası sözleşmesini beyaz listeye ekler; böylece sonraki işlemler için güven ilişkisi kurulur.

İşlemlerin Yürütülmesi

İşlem tamamlanması, akıllı sözleşme cüzdanının ExecuteUserOp fonksiyonuyla sağlanır. Paketleyiciler, kullanıcı işlemlerini paketleyip handleOps EntryPoint akıllı sözleşmesi üzerinden fonksiyon çağrılarını başlatır. Bu işlemler bloklara eklenir; yürütme döngüsü tamamlanır ve kullanıcının işlemi blokzincirde sonuçlanır.

EOA, MPC ve AA Kripto Cüzdanlarının Kıyaslanması

Her cüzdan tipi kendine özgü avantaj ve özellikler sunar. EOA cüzdanları, düşük oluşturma maliyeti ve gas ücretiyle dışarıdan sahip olunan hesapları kullanır; yalnızca tek para birimiyle gas ödemesi ve ECDSA imzaları destekler. Özel anahtar yönetimi zorunludur; yerleşik cüzdan kurtarma yoktur ve tekil hata noktalarını ortadan kaldırmaz, ancak ekosistem uyumluluğu yüksektir.

MPC cüzdanları da EOA tabanlıdır, benzer maliyet yapısına sahip olup, imzalamada çoklu taraflı hesaplama (multi-party computation) kullanır. Özel anahtar yönetimi gerektirir, güvenilir cihazlarda çevrimdışı kurtarma sunar. Güvenlik açısından zincir dışı imzalama politikaları ve şeffaflık ön plana çıkar; ekosistem uyumluluğu ise görece daha düşüktür.

EIP-4337 ile çalışan AA cüzdanları, sözleşme hesaplarını kullanır ve oluşturma maliyetleri ile gas ücretleri yüksektir; fakat çoklu para biriminde gas ödemesi ve üçüncü taraf token desteği sunar. Toplu işlem, çeşitli imza desteği ve özel anahtar yönetimi gerektirmeme gibi avantajlar sağlar. Cüzdan kurtarma mümkündür, EIP-4337 sonrası zincir düzeyinde güvenlik elde edilir. On-chain sözleşmelerin ve talep havuzlarının kapsamlı denetimi gerekir; ekosistem uyumluluğu orta düzeyde olup, tekil hata noktalarını ortadan kaldırır.

EIP-3074 AA ile EIP-4337 AA Arasındaki Farklar

EIP-3074, temel bir EIP olduğu ve mutabakat katmanında değişiklikler gerektirdiği için ertelendi. Bu öneri, EOAların sözleşmeleri kullanabilmesi için iki yeni OpCode gerektiriyor; bu da uygulamada hem fırsatlar hem de zorluklar yaratıyor.

Avantajlar

EIP-3074’ün başlıca avantajı, kullanıcıların EOA kontrollerini sözleşmelere devretmesini sağlayarak geliştiricilere yenilikçi işlem şemaları için esnek bir altyapı sunmasıdır. Bu, toplu ve paket işlem ile esnek gas ödeme seçeneklerini mümkün kılar. Çözüm, ETH dışı tokenlarla ödeme alabilen invoker sözleşmeleri sayesinde sponsorla sponsor edilen arasında güvene dayalı olmayan aracı olarak çalışır. Ayrıca, EIP-3074 ile herhangi bir EOA, sözleşme dağıtmadan akıllı sözleşme cüzdanı gibi işlev görebilir; uygulama karmaşıklığı azalır.

Dezavantajlar

Ethereum topluluğunun EIP-3074’e dair en büyük çekincesi, mutabakat katmanında değişiklik gerektirmesidir. Bu tür değişiklikler, olası sorunları gidermek için hard fork gerektirebilir ve önemli riskler taşır. Ayrıca, EIP-3074 EOAlara CA nitelikleri kazandırsa da, sabit ECDSA imzalama mekanizmasıyla sınırlı kalır; rastgele imza desteği olmadığı için kimlik doğrulama esnekliği kısıtlanır.

EIP-5003’ün Tanıtılması

EIP-3074 ertelense de tamamen rafa kaldırılmadı. EIP-5003, AUTHUSURP OpCode’unu tanıtarak EIP-3074 yetki verilen adreslerde kod dağıtımını sağlar ve EOAlar için asıl imzalama anahtarı yetkisini kaldırmak üzere EIP-3607 ile birlikte çalışır. Örneğin, EIP-3074 altında birinci EOA ikinci adrese işlem yetkisi verdiğinde, AUTHUSURP OpCode ikinci adrese birinci EOA’nın kodlarını ayarlama hakkı kazandırır. Böylece mevcut EOAlar CA’ya dönüşebilir; ECDSA’dan daha verimli ve güvenli imza yöntemlerine geçiş mümkün olur; EIP-3074’ün avantajları korunurken bazı kısıtlar aşılır.

Sonuç

EIP-4337 ile hesap soyutlaması, Ethereum’un kitlesel benimsenme yolculuğunda önemli bir dönüm noktasıdır. Yenilikçi mimarisiyle kritik sorunlara çözüm getiren bu öneri; gelişmiş güvenlik, esnek gas ödeme ve üstün kullanıcı deneyimi gibi büyük faydalar sunar. Bu gelişmeler, Ethereum ekosistemiyle etkileşimdeki giriş engellerini azaltır; blokzinciri ana akım kullanıcılar için daha ulaşılabilir kılar. EIP-4337 ana platform ve cüzdanlara entegre edildiğinde, hesap soyutlaması blokzincirle etkileşimi temelden değiştirecek; kripto varlıkların benimsenmesini ve gelişmiş merkeziyetsiz uygulamaları teşvik edecek. EIP-4337’nin uygulanması, cüzdan altyapısında yeni bir standart ortaya koymuş; hesap soyutlamasının blokzincir kullanılabilirliğini güvenlik ve merkeziyetsizlikten ödün vermeden dönüştürebileceğini göstermiştir.

SSS

EIP 4337 Nedir?

EIP-4337, Ethereum’da hesap soyutlamasını getirir; kullanıcıların dış sahiplik olmadan işlemleri yönetmek için sözleşme hesapları oluşturmasına imkân tanır. Doğrulama ve işlem mekanizmalarını ayırıp UserOperation nesneleriyle çok daha verimli ve güvenli etkileşimler sağlar.

ERC-4337 Protokolü Nedir?

ERC-4337, Ethereum için hesap soyutlaması protokolüdür. Akıllı hesapları mümkün kılar, kullanılabilirliği artırır ve gas ücretlerinin ERC-20 token ya da üçüncü bir tarafça ödenmesine imkan tanır; mutabakat katmanında değişiklik gerektirmez.

EIP ve ERC Aynı Şey mi?

Hayır, EIP (Ethereum Improvement Proposal) ve ERC (Ethereum Request for Comment) farklı kavramlardır. EIP’ler protokol değişikliklerine odaklanırken, ERC’ler token ve akıllı sözleşme standartlarını belirler.

4337 Nedir?

ERC-4337, hesap soyutlaması için geliştirilen Ethereum standardıdır; akıllı sözleşme cüzdanlarını, gassız işlemleri ve ileri kullanıcı deneyimini mümkün kılar.