Tiết lộ xu hướng giá vàng nửa thế kỷ | Liệu vàng có tiếp tục tăng trong thập kỷ tới?

Tại sao vàng lại liên tục tăng giá trong 50 năm qua?

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Nixon tuyên bố tháo liên kết giữa đô la và vàng vào năm 1971, hệ thống tài chính quốc tế đã trải qua những biến động lớn chưa từng có. Sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên và mở ra một chương mới cho thị trường vàng hiện đại.

Trong hơn 50 năm qua, vàng đã tăng từ mức 35 USD/ounce lên tới 3.700 USD vào giữa năm 2025, và tháng 10 còn vượt qua mốc 4.300 USD/ounce. Điều này có nghĩa là giá vàng đã tăng hơn 120 lần trong nửa thế kỷ, vượt xa nhiều dự đoán của mọi người.

Tại sao vàng lại trở thành một trong những phương tiện lưu trữ giá trị ổn định nhất? Bởi vì vàng có tính khan hiếm tự nhiên, mật độ cao, khả năng kéo dài vượt trội và đặc tính bảo quản cực kỳ tốt. Ngoài đặc tính tiền tệ, vàng còn được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực trang sức, sản xuất công nghiệp, khiến vàng vừa có vai trò là tiền tệ giao dịch vừa là hàng hóa thực tế.

Bốn chu kỳ lịch sử của xu hướng giá vàng

Chu kỳ tăng giá lần 1: 1970 đến 1975

Sau khi đô la và vàng tháo liên kết, thị trường quốc tế hình thành làn sóng bán tháo đô la, mua vàng. Giá vàng từ 35 USD/ounce tăng vọt lên 183 USD, tăng hơn 400%.

Logic đằng sau đợt tăng này là sự hoài nghi của nhà đầu tư về độ tin cậy của đô la. Trước đây, đô la là chứng chỉ đổi vàng, đột nhiên mất đi đặc tính này, thị trường lo lắng về giá trị dài hạn của nó. Sau đó, cuộc khủng hoảng dầu mỏ lần thứ nhất bùng phát, Mỹ tăng cung tiền để đối phó với khủng hoảng năng lượng, đẩy giá vàng lên cao hơn nữa. Tuy nhiên, khi khủng hoảng dần lắng xuống, người ta dần chấp nhận giá trị độc lập của đô la, khiến giá vàng cuối cùng trở lại khoảng 100 USD.

Chu kỳ tăng giá lần 2: 1976 đến 1980

Vàng lại vượt qua mức 104 USD/ounce lên tới 850 USD, tăng hơn 700%. Đợt này do các sự kiện địa chính trị như cuộc khủng hoảng dầu mỏ Trung Đông lần thứ hai, vụ bắt giữ con tin tại Iran, cuộc xâm lược Afghanistan của Liên Xô.

Kinh tế toàn cầu rơi vào tình trạng đình trệ lạm phát, các quốc gia phương Tây tăng lãi suất, nhà đầu tư xem vàng như công cụ phòng chống lạm phát tốt nhất. Nhưng đợt tăng này quá mạnh mẽ, khi khủng hoảng dầu mỏ dịu đi, tình hình Chiến tranh Lạnh giảm nhiệt, giá vàng nhanh chóng điều chỉnh, trong 20 năm sau đó dao động chủ yếu trong khoảng 200-300 USD.

Chu kỳ tăng giá lần 3: 2001 đến 2011

Từ 260 USD/ounce lên tới 1.921 USD, mức tăng trong 10 năm này cũng vượt quá 700%. Sự kiện “9.11” trở thành điểm kích hoạt cho đợt bull market này.

Sau sự kiện, Mỹ bắt đầu cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu kéo dài 10 năm, chi tiêu quân sự lớn thúc đẩy chính phủ Mỹ thực hiện chính sách hạ lãi suất và phát hành trái phiếu khổng lồ. Điều này dẫn đến bong bóng bất động sản phình to, rồi Fed buộc phải tăng lãi suất để kiểm soát, cuối cùng dẫn đến khủng hoảng tài chính 2008. Để cứu nền kinh tế, Fed lại tung ra chính sách nới lỏng định lượng, đẩy giá vàng vào chu kỳ tăng dài hạn. Đến năm 2011, khi khủng hoảng nợ châu Âu bùng phát, giá vàng còn lập đỉnh cao mới.

Chu kỳ tăng giá lần 4: 2015 đến nay

Đây là chu kỳ giá vàng quan trọng nhất trong 10 năm qua. Từ 1.060 USD lên tới 4.300 USD, tăng hơn 300%.

Các yếu tố thúc đẩy đợt tăng này cực kỳ phức tạp: chính sách lãi suất âm của Nhật Bản và châu Âu, xu hướng toàn cầu giảm sử dụng đô la, chính sách nới lỏng quy mô lớn của Mỹ năm 2020, chiến tranh Nga-Ukraina năm 2022, xung đột Trung Đông và khủng hoảng Vịnh đỏ năm 2023. Đến năm 2024, giá vàng còn thể hiện sức mạnh vượt trội, bắt đầu từ đầu năm đã thể hiện xu hướng mạnh mẽ, tháng 10 vượt qua mốc 2.800 USD/ounce, tạo đỉnh cao chưa từng có trong lịch sử.

Từ 2025 đến nay, tình hình Trung Đông tiếp tục leo thang, xung đột Nga-Ukraina xuất hiện biến số mới, chính sách thuế của Mỹ gây lo ngại chiến tranh thương mại, thị trường chứng khoán toàn cầu biến động mạnh, chỉ số USD yếu đi, cộng hưởng nhiều yếu tố đã đẩy giá vàng liên tục lập đỉnh mới. Trong 10 năm tới, xu hướng giá vàng sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố địa chính trị, chính sách của ngân hàng trung ương, tình hình kinh tế toàn cầu.

Lợi nhuận thực từ đầu tư vàng là bao nhiêu?

Nhiều nhà đầu tư thường hỏi: vàng có thực sự là khoản đầu tư tốt không? Câu trả lời phụ thuộc vào tiêu chí so sánh.

So sánh lợi nhuận dài hạn (1971 đến 2025):

• Vàng tăng 120 lần
• Chỉ số Dow Jones tăng từ 900 điểm lên khoảng 46.000 điểm, tăng 51 lần

Xét theo góc độ này, lợi nhuận dài hạn của vàng thậm chí còn vượt qua thị trường chứng khoán. Từ đầu năm 2025 đến nay, vàng từ 2.690 USD/ounce tăng lên khoảng 4.200 USD/ounce vào giữa tháng 10, tăng hơn 56%, thể hiện động lực ngắn hạn ấn tượng.

Nhưng vấn đề là: giá vàng không phải lúc nào cũng đi theo chiều tăng đều đặn. Trong 20 năm từ 1980 đến 2000, giá vàng gần như đứng yên trong khoảng 200-300 USD, nhà đầu tư không có lợi nhuận. Nếu bạn đúng thời điểm đầu tư vào giai đoạn này, nghĩa là đã bị kẹt trong vàng suốt 20 năm.

Vì vậy, vàng là công cụ đầu tư xuất sắc, nhưng phù hợp hơn với chiến lược lướt sóng chứ không phải giữ dài hạn thuần túy. Nhà đầu tư cần nắm bắt chu kỳ thị trường, mua vào khi thị trường tăng trưởng mạnh, bán ra khi đỉnh cao, như vậy mới tối đa hóa lợi nhuận.

Lưu ý rằng, do vàng là tài nguyên thiên nhiên, chi phí khai thác tăng theo thời gian, nên ngay cả khi chu kỳ tăng kết thúc và có điều chỉnh giảm, mức giá thấp vẫn dần nâng cao. Điều này có nghĩa là về dài hạn, vàng có đặc tính giữ giá tự nhiên, không bị mất giá trị hoàn toàn.

Các nguyên lý đầu tư vàng, cổ phiếu, trái phiếu khác nhau như thế nào?

Ba loại tài sản này có nguồn lợi nhuận khác nhau rõ rệt, phù hợp với các kịch bản khác nhau:

Lợi nhuận của vàng đến từ chênh lệch giá: Vàng không sinh lợi tức, lợi nhuận hoàn toàn phụ thuộc vào thời điểm mua bán. Muốn kiếm lời phải bắt đúng xu hướng thị trường.

Lợi nhuận của trái phiếu đến từ lãi suất: Nhà đầu tư tăng số lượng đơn vị để mở rộng thu nhập lãi, đồng thời cần theo dõi chính sách của Fed để dự đoán xu hướng lãi suất không rủi ro.

Lợi nhuận của cổ phiếu đến từ tăng trưởng doanh nghiệp: Chọn doanh nghiệp tốt, giữ lâu dài để hưởng lợi từ sự phát triển của doanh nghiệp đó.

Xếp hạng độ khó: Trái phiếu dễ nhất, vàng xếp thứ hai, cổ phiếu khó nhất.

Xếp hạng lợi suất theo khung thời gian:

• Trong 50 năm qua, vàng xếp nhất
• Trong 30 năm qua, cổ phiếu xếp nhất, tiếp theo là vàng, cuối cùng là trái phiếu

Chiến lược phân bổ tài sản hiệu quả là “Trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế chọn cổ phiếu, trong thời kỳ suy thoái phân bổ vàng”. Khi kinh tế thịnh vượng, lợi nhuận doanh nghiệp tăng, cổ phiếu dễ tăng giá; khi kinh tế trì trệ, tính giữ giá của vàng và lợi tức cố định của trái phiếu sẽ phát huy tác dụng.

Năm phương pháp đầu tư vàng

1. Vàng vật chất

Mua trực tiếp vàng thỏi, vàng miếng. Ưu điểm là dễ giấu tài sản, vàng vừa là tài sản vừa là trang sức; nhược điểm là giao dịch không tiện lợi, khó thanh khoản.

2. Sổ tiết kiệm vàng

Tương tự như hệ thống chứng chỉ gửi giữ vàng thời kỳ đầu của Mỹ. Mua vàng rồi ghi nhận trong sổ, cần có thể rút ra vàng thật. Ưu điểm là dễ mang theo, nhược điểm là ngân hàng không trả lãi, chênh lệch mua bán lớn.

3. Quỹ ETF vàng

Công cụ đầu tư có tính thanh khoản cao hơn sổ tiết kiệm vàng. Mua ETF vàng rồi nhận cổ phiếu tương ứng, cổ phiếu này đại diện cho số lượng vàng bạn nắm giữ. Quỹ quản lý thu phí, nên khi giá ổn định dài hạn, giá trị sẽ chậm giảm.

4. Hợp đồng tương lai vàng và CFD

Là công cụ tài chính phổ biến nhất cho nhà lướt sóng. Hợp đồng tương lai vàng và CFD đều dùng cơ chế ký quỹ, chi phí thấp. CFD đặc biệt phù hợp cho giao dịch ngắn hạn, linh hoạt về thời gian và sử dụng vốn hiệu quả.

So với hợp đồng tương lai có yêu cầu vốn lớn, CFD cung cấp chi phí vào thấp hơn, phù hợp với nhà đầu tư nhỏ lẻ. Có thể mua (lên giá) hoặc bán (giảm giá), linh hoạt hai chiều. Kết hợp các công cụ quản lý rủi ro như chốt lời, chốt lỗ để kiểm soát rủi ro hiệu quả.

5. Quỹ đầu tư vàng

Đầu tư qua quỹ, gián tiếp sở hữu các tài sản liên quan đến vàng, do các quản lý quỹ chuyên nghiệp quản lý.

Triển vọng trong 10 năm tới

Xu hướng giá vàng trong 10 năm qua đã chứng minh rõ ràng rằng, trong thời đại bất ổn kinh tế toàn cầu gia tăng, rủi ro địa chính trị ngày càng nghiêm trọng, vàng ngày càng được các ngân hàng trung ương và tổ chức đầu tư chú ý nhiều hơn. Trong 10 năm tới, các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá vàng sẽ gồm:

• Chính sách dự trữ của các ngân hàng trung ương (các nước tiếp tục tích trữ vàng)
• Chính sách đô la và triển vọng kinh tế Mỹ
• Rủi ro địa chính trị (Trung Đông, Nga-Ukraina, v.v.)
• Dự báo lạm phát và chính sách lãi suất
• Xu hướng giảm sử dụng đô la toàn cầu

Đối mặt với thị trường biến động không ngừng, nếu danh mục đầu tư của bạn có tỷ lệ nhất định cổ phiếu, trái phiếu và vàng, sẽ giúp phòng chống rủi ro biến động của từng loại tài sản, đạt được phân bổ tài sản ổn định hơn.

Dù là lướt sóng ngắn hạn hay phân bổ dài hạn, việc hiểu rõ xu hướng lịch sử và các yếu tố thúc đẩy giá vàng là nền tảng để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.