Trước khi đầu tư cần biết: Một cổ phiếu giá bao nhiêu, nắm bắt sự khác biệt chính giữa hai thị trường Mỹ và Đài Loan

Tại sao cùng một cổ phiếu, giá ở các thị trường khác nhau lại chênh lệch lớn như vậy?

Nhiều nhà đầu tư mới tham gia thị trường sẽ nhận thấy một hiện tượng thú vị: Giao dịch cổ phiếu Mỹ trông có vẻ “rẻ” hơn nhiều, trong khi cổ phiếu Đài Loan lại “đắt đỏ” hơn rất nhiều. Nhưng điều này không phải do cổ phiếu đó có giá cao hay thấp, mà xuất phát từ sự khác biệt trong cơ chế giao dịch của các thị trường khác nhau. Để thực sự hiểu cách hoạt động của thị trường, trước tiên cần phải rõ khái niệm một cổ phiếu có giá bao nhiêu là nền tảng nhất.

Cổ phiếu được định giá như thế nào? Hiểu rõ cơ chế định giá thị trường

Giá cổ phiếu là giá giao dịch của cổ phiếu trên thị trường, phản ánh số tiền nhà đầu tư sẵn sàng trả cho cổ phiếu đó tại một thời điểm nhất định. Dưới tác động của trung tâm giao dịch, giá cổ phiếu sẽ liên tục dao động theo báo giá của các bên mua bán.

Ví dụ, cổ phiếu TSMC khi bạn thấy giá là 561 Đài tệ, thì con số này thể hiện giá giao dịch thị trường của một cổ phiếu TSMC tại thời điểm đó. Tương tự, cổ phiếu Tesla trên thị trường Mỹ nếu có giá 254.110 USD, thì đó chính là giá giao dịch của một cổ phiếu tại thời điểm đó.

Điều cần chú ý là, các thị trường chứng khoán của các quốc gia khác nhau sử dụng các loại tiền tệ khác nhau — thị trường Mỹ định giá bằng USD, còn thị trường Đài Loan dùng TWD.

Hiểu sâu hơn: Ý nghĩa thực sự của một cổ phiếu

Một cổ phiếu có phải là đơn vị giao dịch nhỏ nhất không?

Không phải tất cả các thị trường đều giống nhau. Trong thị trường Mỹ, một cổ phiếu chính là đơn vị giao dịch cơ bản, nhà đầu tư có thể mua trực tiếp từng cổ phiếu. Nhưng ở thị trường Đài Loan, tình hình phức tạp hơn nhiều.

Thị trường Đài Loan sử dụng hai cấp độ giao dịch là “một lệnh” và “một cổ phiếu”. Trong đó, một lệnh bằng 1000 cổ phiếu. Có nghĩa là, khi bạn thực hiện “giao dịch toàn cổ phiếu” (giao dịch thông thường), đơn vị nhỏ nhất là 1 lệnh, tức là phải mua hoặc bán ít nhất 1000 cổ phiếu cùng lúc.

Mệnh giá cổ phiếu vs giá cổ phiếu: đừng nhầm lẫn

Nhà đầu tư thường nhầm lẫn giữa mệnh giá và giá cổ phiếu. Mệnh giá là giá trị mặt của cổ phiếu do công ty đặt ra khi phát hành — ở Đài Loan, trước đây áp dụng chế độ mệnh giá cố định, phần lớn cổ phiếu niêm yết có mệnh giá 10 Đài tệ. Nhưng giá cổ phiếu mới là giá thực tế bạn phải trả, do khả năng sinh lời của công ty và kỳ vọng thị trường quyết định.

Ví dụ: Một công ty có vốn điều lệ 10 triệu Đài tệ, chia thành 1 triệu cổ phiếu, thì mệnh giá mỗi cổ phiếu là 10 Đài tệ. Nhưng nếu sau này công ty làm ăn tốt, nhà đầu tư kỳ vọng cao, giá cổ phiếu có thể tăng lên hàng trăm Đài tệ, hoàn toàn không liên quan đến mệnh giá.

Làm thế nào để xem một cổ phiếu có giá bao nhiêu?

Cách đơn giản nhất là tra cứu giá thị trường hiện tại. Ví dụ, cổ phiếu Tesla trên thị trường Mỹ ngày 6/1/2023 có giá 101.81 USD, đến ngày 2/8 đã tăng lên 254.11 USD — chỉ trong vòng 7 tháng, giá đã tăng hơn 1.5 lần. Ở thị trường Đài Loan, cũng là xem giá theo thời gian thực, cổ phiếu của Công ty Đầu tư Xây dựng Đài Loan (1101.TW) có thể hiển thị giá là 32.10 Đài tệ.

Đặc thù của thị trường Đài Loan: Cách tính giá một lệnh cổ phiếu

Vì quy định đơn vị giao dịch nhỏ nhất của thị trường Đài Loan là 1 lệnh (1000 cổ phiếu), nên giá của một lệnh chính là giá cổ phiếu nhân với 1000.

Ví dụ, cổ phiếu TSMC có giá 561 Đài tệ, thì số tiền cần để mua một lệnh TSMC là: 561 × 1000 = 561,000 Đài tệ

Điều này có nghĩa là, nhà đầu tư nhỏ lẻ muốn mua toàn bộ cổ phiếu TSMC theo cách toàn cổ phiếu, ít nhất phải chuẩn bị 560.000 Đài tệ. Đối với phần lớn nhà đầu tư nhỏ, đây là một ngưỡng khá cao.

Xuất hiện giao dịch lẻ: Giảm chi phí vào thị trường

Để giải quyết vấn đề về ngưỡng cao, thị trường Đài Loan đã giới thiệu cơ chế giao dịch lẻ — tức là mua bán ít hơn 1 lệnh (dưới 1000 cổ phiếu). Giao dịch lẻ dù giảm yêu cầu về vốn, nhưng tính thanh khoản thấp hơn, tốc độ giao dịch chậm hơn so với giao dịch toàn lệnh.

Dưới đây là điểm khác biệt cốt lõi giữa giao dịch toàn lệnh và giao dịch lẻ:

So sánh toàn diện: Giao dịch Mỹ vs Đài Loan

Nguyên nhân chính gây ra sự khác biệt giữa hai thị trường chính là đơn vị giao dịch khác nhau. Thị trường Mỹ dựa trên một cổ phiếu làm đơn vị cơ bản, còn thị trường Đài Loan dựa trên một lệnh (1000 cổ phiếu), điều này trực tiếp tạo ra rào cản lớn khi tham gia.

Lấy ví dụ về cổ phiếu TSMC niêm yết tại hai thị trường:

• Thị trường Đài Loan mã 2330, giá 561 Đài tệ, mua toàn lệnh cần 561.000 Đài tệ (~18,000 USD)
• Thị trường Mỹ mã TSM, giá 95 USD, mua một cổ phiếu chỉ cần 95 USD

Sự chênh lệch này còn vượt quá 100 lần.

Các khác biệt chính khác giữa hai thị trường còn bao gồm:

Các yếu tố ảnh hưởng sâu đến giá một cổ phiếu

Giá cổ phiếu không tự nhiên mà có, mà là kết quả của nhiều lực lượng tác động:

Vai trò quyết định của các yếu tố cơ bản của công ty

Báo cáo tài chính, khả năng sinh lời, tiềm năng tăng trưởng… các chỉ số cơ bản này ảnh hưởng trực tiếp đến định giá của nhà đầu tư đối với công ty. Công ty có kết quả kinh doanh ổn định, triển vọng tích cực sẽ thu hút dòng vốn, đẩy giá cổ phiếu lên; ngược lại, sẽ kéo giá xuống.

Ảnh hưởng liên tục của môi trường kinh tế vĩ mô

Tốc độ tăng trưởng GDP, chính sách lãi suất, tỷ lệ thất nghiệp… các chỉ số vĩ mô này sẽ thay đổi kỳ vọng của nhà đầu tư về toàn bộ nền kinh tế, từ đó ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán. Khi kinh tế phát triển tốt, thị trường thường diễn biến tích cực; khi suy thoái, có thể rơi vào thị trường giảm giá.

Động lực ngắn hạn từ tâm lý thị trường

Tâm lý nhà đầu tư thường tác động mạnh hơn phân tích lý trí trong ngắn hạn. Tin tốt, ổn định chính trị, giải quyết các rủi ro toàn cầu… đều có thể nhanh chóng thay đổi tâm trạng thị trường, gây ra biến động lớn về giá cổ phiếu. Ngược lại, tin xấu hoặc sự kiện đột xuất cũng có thể gây hoảng loạn, kéo giá cổ phiếu giảm mạnh.

Kết luận

Hiểu rõ một cổ phiếu có giá bao nhiêu là bước chuẩn bị không thể thiếu trước khi đầu tư. Nắm bắt sự khác biệt về đơn vị giao dịch giữa Mỹ và Đài Loan giúp bạn đánh giá chính xác hơn chi phí vào thị trường, xây dựng chiến lược phù hợp. Dù chọn thị trường nào, việc hiểu rõ cơ chế định giá và các yếu tố ảnh hưởng là bước đầu để trở thành nhà đầu tư thông thái.