Các đồng tiền mất giá nhiều nhất thế giới năm 2025: Giải thích về sự sụp đổ tiền tệ

Khi bạn nhận lương vào thứ Hai và đến thứ Tư đã phát hiện sức mua của mình đã giảm một nửa, bạn đang trải nghiệm điều mà hàng triệu người trên khắp hành tinh hàng ngày phải sống. Một đồng nghiệp gần đây trở về từ chuyến đi Liban với những bức ảnh cầm chồng tiền dày đặc – hơn 50.000 lira Liban – tương đương chỉ R$ 3,00 theo real. Brazil kết thúc năm 2024 với tư cách là đồng tiền có hiệu suất kém nhất trong các đồng tiền chính, giảm 21,52%, tuy nhiên điều này là không đáng kể so với những gì chúng ta sẽ thấy trong báo cáo này.

Cảnh quan toàn cầu năm 2025 bị đánh dấu bởi lạm phát dai dẳng, phân chia chính trị và mất cân đối kinh tế đã biến một số đồng tiền thành chỉ số của sự yếu kém tài chính. Để hiểu các đồng tiền bị mất giá nhất thế giới, chúng ta cần hiểu các cơ chế đằng sau sự sụp đổ tiền tệ này.

Các yếu tố phá hủy một đồng tiền

Các đồng tiền yếu không bao giờ xuất hiện một cách ngẫu nhiên. Chúng là kết quả của sự hội tụ của các yếu tố làm mất uy tín thể chế:

Lạm phát tăng vọt: Trong khi Brazil dao động quanh 5-7% mỗi năm, có những quốc gia nơi giá cả tăng gấp đôi hàng tháng. Hiện tượng này, gọi là siêu lạm phát, làm mòn tiết kiệm và lương bổng vĩnh viễn.

Bất ổn chính trị cấu trúc: Các cuộc đảo chính, xung đột nội bộ, thay đổi chính phủ liên tục. Trong bối cảnh thiếu an ninh pháp lý, vốn nước ngoài rút lui và đồng tiền địa phương trở thành giấy không có giá trị.

Cách ly kinh tế: Khi các lệnh trừng phạt quốc tế chặn truy cập vào hệ thống tài chính toàn cầu, đồng tiền địa phương mất chức năng trong thương mại quốc tế. Trường hợp Iran là ví dụ hoàn hảo cho kịch bản này.

Dự trữ ngoại hối giảm sút: Không đủ đô la trong kho của ngân hàng trung ương, không thể bảo vệ tỷ giá hối đoái. Đồng tiền sụp đổ nhanh chóng.

Chảy máu tiết kiệm: Khi ngay cả người dân địa phương cũng thích giữ ngoại tệ một cách phi chính thức thay vì đồng tiền quốc gia, hệ thống tiền tệ đã bị thu gọn.

Bảng xếp hạng 10 đồng tiền mất giá nhất năm 2025

1. Đồng lira Liban (LBP)

Tỷ lệ chính thức: 1.507,5 LBP đổi 1 đô la | Tỷ lệ thực (thị trường đen): >90.000 LBP đổi 1 đô la

Chắc chắn đứng đầu về mất giá toàn cầu. Từ cuộc khủng hoảng 2020, tỷ lệ chính thức không còn tồn tại trong thực tế. Trong các thị trường phi chính thức, cần hơn 90 nghìn lira để mua một đô la. Ngân hàng hạn chế rút tiền, thương nhân yêu cầu thanh toán bằng đô la, tài xế taxi từ chối đồng tiền địa phương. Beirut đã trở thành một nền kinh tế dollar hóa thực sự.

2. Rial Iran (IRR)

Tỷ lệ: 1 real = 7.751,94 rials

Lệnh cấm của Mỹ đã biến rial thành đồng tiền hạng ba. Với R$ 100, bạn trở thành triệu phú rial trên giấy. Chính phủ cố gắng kiểm soát tỷ giá, nhưng nhiều tỷ giá song song chi phối thực tế. Người Iran trẻ tuổi đã chuyển mạnh sang Bitcoin và Ethereum như một phương án dự trữ giá trị đáng tin cậy hơn đồng tiền quốc gia. Các tài sản mã hóa đã trở thành chiến lược bảo toàn vốn cho các dân cư trong tình trạng đồng tiền sụp đổ.

3. Đồng Vietnam (VND)

Tỷ lệ: Khoảng 25.000 VND đổi 1 đô la

Trường hợp đặc biệt: nền kinh tế đang mở rộng, nhưng đồng tiền yếu về lịch sử do chính sách tiền tệ. Du khách rút tiền với số lượng trông như trong phim cướp. Đối với người Việt, điều này có nghĩa là nhập khẩu đắt đỏ và khả năng mua sắm quốc tế hạn chế.

4. Kip Lào (LAK)

Tỷ lệ: Khoảng 21.000 LAK đổi 1 đô la

Lào đối mặt với nền kinh tế nhỏ bé, phụ thuộc vào nhập khẩu và lạm phát liên tục. Ở biên giới Thái Lan, thương nhân thích đồng baht Thái hơn đồng tiền địa phương.

5. Rupiah Indonesia (IDR)

Tỷ lệ: Khoảng 15.500 IDR đổi 1 đô la

Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á không thể củng cố đồng tiền kể từ năm 1998. Lịch sử yếu kém, nhưng mang lại lợi thế du lịch đáng kể cho du khách Nam Mỹ. Bali trở nên cực kỳ dễ tiếp cận với ngân sách hạn chế.

6. Đồng Uzbekistan (UZS)

Tỷ lệ: Khoảng 12.800 UZS đổi 1 đô la

Các cải cách kinh tế gần đây chưa thể đảo ngược hàng thập kỷ bị cô lập. Quốc gia thu hút đầu tư, nhưng đồng tiền vẫn yếu.

7. Franc Guinée (GNF)

Tỷ lệ: Khoảng 8.600 GNF đổi 1 đô la

Sự giàu có về vàng và bauxit không chuyển thành sức mạnh tiền tệ. Bất ổn chính trị kéo dài và tham nhũng ngăn cản tài nguyên thiên nhiên củng cố đồng tiền.

8. Guarani Paraguay (PYG)

Tỷ lệ: Khoảng 7,42 PYG đổi 1 real

Nền kinh tế tương đối cân đối, nhưng guarani về cơ bản yếu. Đối với người Brazil, Ciudad del Este vẫn cung cấp cơ hội mua sắm hấp dẫn.

9. Ariary Madagascar (MGA)

Tỷ lệ: Khoảng 4.500 MGA đổi 1 đô la

Madagascar nằm trong số các quốc gia nghèo nhất thế giới. Ariary phản ánh thực tế này: nhập khẩu với giá cắt cổ, dân số không có khả năng mua sắm quốc tế.

10. Franco Burundi (BIF)

Tỷ lệ: Khoảng 550,06 BIF đổi 1 real

Đồng tiền mất giá đến mức các giao dịch lớn yêu cầu mang theo nhiều túi tiền. Bất ổn chính trị kéo dài thể hiện rõ ràng qua đồng tiền quốc gia.

Những gì các đồng tiền này tiết lộ về kinh tế toàn cầu

Bảng xếp hạng này không chỉ là sự tò mò tài chính. Nó là chẩn đoán về cách thể chế, niềm tin chính trị và ổn định kinh tế liên kết với nhau. Ba nhận xét thực tế nổi bật:

Thứ nhất: các nền kinh tế yếu ớt tập trung rủi ro lớn. Đồng tiền rẻ có thể trông như cơ hội, nhưng thực tế các vùng này đang đối mặt với khủng hoảng sâu sắc về cấu trúc.

Thứ hai: cơ hội thực sự nằm trong du lịch và tiêu dùng. Các điểm đến có đồng tiền mất giá trở nên tài chính dễ tiếp cận hơn cho người đến từ các đồng tiền mạnh – đô la, euro hoặc thậm chí real trong một số trường hợp.

Thứ ba: những tình huống này như một phòng thí nghiệm về vĩ mô. Quan sát cách đồng tiền sụp đổ dạy những bài học thực tế về lạm phát, tham nhũng, bất ổn chính trị và ảnh hưởng thực tế của chúng đối với dân cư.

Mô hình rõ ràng: niềm tin, ổn định thể chế và quản trị tốt là các trụ cột giữ vững bất kỳ đồng tiền nào. Sự vắng mặt của chúng tạo ra cảnh tượng như chúng ta thấy trong bảng xếp hạng toàn cầu này.