Bản đồ đầu tư cổ phiếu bán dẫn trong làn sóng chip: Tổng hợp các đối tác chính trong ngành

Từ “dầu mỏ mới” đến trung tâm thần kinh công nghiệp, vị trí chiến lược của bán dẫn đã không còn nghi ngờ gì nữa. Với vai trò là “bộ não” của thiết bị điện tử, nó trao cho những cỗ máy lạnh lùng sức sống — không có bán dẫn, thiết bị điện chỉ có thể thực hiện một chức năng duy nhất; có bán dẫn, việc lưu trữ, truyền tải và ứng dụng thông tin mới có thể thực hiện được.

Cùng với sự bùng nổ trong các lĩnh vực AI, Internet vạn vật, 5G, ô tô năng lượng mới, toàn bộ chuỗi ngành bán dẫn đang đón nhận chu kỳ tăng trưởng mới. Đối với nhà đầu tư, việc hiểu rõ phân công ngành, nắm bắt các đối tượng tham gia then chốt mới là cốt lõi để nắm bắt cơ hội cổ phiếu bán dẫn.

Phân công ngành quyết định logic đầu tư

Ngành bán dẫn bắt nguồn từ Mỹ, qua Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và các nơi khác, nay đã hình thành hệ thống phân công dọc theo chiều sâu, phân chia rõ ràng.

Mô hình IDM (tích hợp dọc) do Samsung, Texas Instruments, Intel dẫn đầu, các công ty này cần quy mô lớn và chi phí quản lý cao.

Fabless (thiết kế chip) gồm Qualcomm, Broadcom, Nvidia và các doanh nghiệp tài sản nhẹ, vận hành chi phí tương đối thấp, nhưng phải đối mặt với rủi ro biến động thị trường.

Foundry (đặt hàng gia công wafer) do TSMC, GlobalFoundries dẫn dắt, quy mô đầu tư lớn, hình thành thế độc quyền nhóm.

Thiết bị và vật liệu bán dẫn do Applied Materials, ASML, Lam Research cung cấp, là hạ tầng cơ bản của ngành.

Trong ngành, đồng thuận cho rằng thiết kế chip, gia công wafer và thiết bị có tiềm năng đầu tư lớn nhất, sở hữu đặc tính “đường dài, tuyết dày” — không gian thị trường rộng lớn, tăng trưởng liên tục và ổn định.

Quy luật chu kỳ bán dẫn và thời điểm vào thị trường

Từ năm 1990, ngành bán dẫn toàn cầu đã trải qua 8 chu kỳ hoàn chỉnh, hiện đang ở chu kỳ thứ 9. Thông thường, mỗi chu kỳ kéo dài 4-5 năm.

Chu kỳ hiện tại bắt đầu từ nửa cuối năm 2019, trong giai đoạn 2020-2021 đã trải qua khủng hoảng thiếu chip và đợt tăng giá, điểm đỉnh xuất hiện vào tháng 10 năm 2021. Theo quy luật lịch sử, đáy của chu kỳ này dự kiến sẽ đến vào Quý 3-Q4 năm nay. Do dòng tiền thường phản ứng trước khoảng nửa năm, giai đoạn này đã là thời điểm tốt để bắt đầu phân bổ dần.

Các dấu hiệu đã xuất hiện ở tầng nguyên liệu đầu vào, mặc dù thị trường điện tử tiêu dùng vẫn còn yếu, nhưng nhu cầu trong các lĩnh vực mới như 5G, AI vẫn liên tục tăng, tạo ra thế chuyển đổi năng lượng cũ mới.

Phân tích các đối tượng tham gia then chốt trong ngành

Vách ngăn của chip mô phỏng — Texas Instruments (TXN)

Thành lập năm 1930, Texas Instruments là nhà cung cấp bán dẫn mô phỏng lớn nhất thế giới. Đặc tính cốt lõi của chip mô phỏng là khó bị sao chép và thay thế, điều này đã xây dựng nên hàng rào cạnh tranh vững chắc cho TI.

Nhờ tích lũy nhiều năm R&D, quy mô sản xuất lớn và lợi thế chi phí, TI chiếm vị trí tuyệt đối trong các lĩnh vực công nghiệp, ô tô, truyền thông, điện tử tiêu dùng. Năm nay, cổ phiếu đã tăng 5%, P/E 27 lần, triển vọng tích cực dưới tác động của AI.

Người hưởng lợi trực tiếp từ sức mạnh tính toán AI — Nvidia (NVDA)

Nvidia bắt đầu từ card đồ họa, nhưng trong làn sóng AI đã trở thành ngôi sao sáng nhất. ChatGPT gây bùng nổ ứng dụng AI sinh tạo, các tập đoàn công nghệ lớn tranh nhau triển khai, GPU của Nvidia gần như trở thành tiêu chuẩn ngành.

Theo TrendForce dự tính, nhu cầu GPU cho AI sinh tạo sẽ đạt 30.000 chiếc, Nvidia có lợi thế áp đảo trong lĩnh vực này. Dù năm ngoái ngành bán dẫn chung gặp khó khăn, Nvidia vẫn vượt qua xu hướng, cổ phiếu đã tăng 77% trong năm, mức tăng đáng kinh ngạc. Nhà đầu tư cần cảnh giác với rủi ro điều chỉnh.

Người tổng hợp giải pháp truyền thông — Broadcom (AVGO)

Broadcom tập trung vào mạng trung tâm dữ liệu, ứng dụng doanh nghiệp, truyền thông 5G và tự động hóa công nghiệp, qua các vụ mua bán sáp nhập liên tục mở rộng dòng sản phẩm và thị phần, trở thành ông lớn trong phân khúc.

Năm nay, cổ phiếu tăng 21% lên 1344 USD, lợi nhuận liên tục tăng trưởng. Với đà đầu tư vào AI, tự động hóa và các lĩnh vực mới, Broadcom có khả năng cung cấp giải pháp toàn diện hiệu quả hơn, còn dư địa tăng giá.

Người dẫn đầu tuyệt đối trong lĩnh vực modem 5G — Qualcomm (QCOM)

Qualcomm đã có hơn 10 năm phát triển trong công nghệ không dây, thị phần chip modem 5G đạt 53%. Ngoài mảng chip cuối cùng, doanh thu từ cấp phép sáng chế cũng rất quan trọng.

Mục tiêu thị trường của công ty sẽ mở rộng từ 100 tỷ USD hiện nay lên 700 tỷ USD vào năm 2030, các ứng dụng mới như AR/VR, xe kết nối, IoT công nghiệp sẽ liên tục thúc đẩy tăng trưởng. Năm nay, cổ phiếu gần như đi ngang, định giá hợp lý.

Ngựa đen trong thị trường CPU — AMD (Advanced Micro Devices)

AMD hợp tác sâu rộng với Microsoft, Apple và các tập đoàn công nghệ lớn khác, mở rộng thị phần trong trung tâm dữ liệu và xử lý tiêu dùng. Năm nay, cổ phiếu tăng 7% lên 157 USD, tốc độ tăng trưởng vượt xa lợi nhuận, phản ánh kỳ vọng tích cực của thị trường về tương lai của AMD.

Với các sản phẩm mới dự kiến ra mắt dựa trên quy trình 7nm và tiến bộ hơn nữa, AMD có khả năng mở rộng thị phần toàn cầu hơn nữa.

Người độc tôn trong lĩnh vực khắc tia laser — ASML

ASML là nhà cung cấp duy nhất máy khắc EUV toàn cầu, vị trí này khó bị thay thế. Gắn bó sâu với các nhà sản xuất wafer như Samsung, TSMC, Intel, kiểm soát mạch nâng cấp công nghệ bán dẫn.

Năm nay, cổ phiếu tăng 22%, mặc dù doanh thu dự kiến giảm nhẹ, nhưng là nhà cung cấp duy nhất của ngành, miễn là nhu cầu phía dưới còn, lợi nhuận độc quyền của ASML sẽ không cạn kiệt.

Nhà cung cấp thiết bị sản xuất wafer hàng đầu — Applied Materials (AMAT)

Applied Materials là một trong những nhà cung cấp thiết bị sản xuất bán dẫn lớn nhất thế giới, đồng thời tham gia lĩnh vực màn hình phẳng và năng lượng mặt trời quang điện. Sản phẩm chính có đặc điểm hiệu quả cao, giá trị cao, giúp khách hàng giảm chi phí, nâng cao năng suất.

Năm nay, cổ phiếu tăng 26% lên 203 USD, P/E 23.93, còn dư địa tăng trưởng. Việc sản xuất chip AI đòi hỏi nhiều quá trình phủ, khắc, sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu thiết bị.

Ưu thế truyền thống đang dần mất đi — Intel (INTC)

Từng là vua xử lý PC, nay Intel đang rơi vào thế khó về chiến lược. Đầu tư xây dựng nhà máy gia công wafer quy mô lớn chưa sinh lợi, đối mặt với công nghệ dẫn đầu của TSMC, Intel đang cố gắng bắt kịp.

Năm nay, cổ phiếu giảm 36% xuống còn 31.88 USD, P/E lên tới 32.87 lần, giá trị đầu tư gặp khó khăn. Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn cơ hội — nếu vượt qua thành công, cổ phiếu có thể bật tăng mạnh. Sự phục hồi của thị trường ô tô thông minh và PC sẽ tạo điều kiện cho Intel thở dốc.

Nhà cung cấp quy trình khắc laser chủ chốt — Lam Research (LRCX)

Lam Research tập trung vào các thiết bị khắc, làm sạch và các quy trình sản xuất quan trọng khác. Nhu cầu về các quy trình này trong sản xuất chip tiên tiến ngày càng tăng, đặc biệt là các quy trình phủ và khắc cho chip AI phức tạp hơn.

Năm nay, cổ phiếu tăng 18.4% lên 925 USD, P/E 34 lần ở mức cao, nhưng dựa trên nhu cầu liên tục trong tương lai, nhà đầu tư có thể mua vào khi thị trường điều chỉnh.

Phục hồi của chip lưu trữ — Micron Technology (MU)

Micron chiếm 22.52% thị phần DRAM (thứ 3) và 11.6% NAND flash (thứ 4), là đối tượng quan trọng trong lĩnh vực chip lưu trữ. Sau chu kỳ thấp của năm ngoái, năm nay cổ phiếu đã tăng 34.7%, tín hiệu nhu cầu thị trường phục hồi rõ ràng.

Khi AI huấn luyện và suy luận đòi hỏi dung lượng lưu trữ tăng vọt, Micron có khả năng đạt tăng trưởng đột phá trong chu kỳ này.

Các biến số mới về nhu cầu

Các ứng dụng cuối của bán dẫn bao gồm tính toán, truyền thông, điện tử ô tô, điện tử tiêu dùng truyền thống, còn các lĩnh vực mới như AR/VR, tính toán biên, nhà thông minh đang phát triển nhanh chóng. Những nhu cầu mới này không chỉ thúc đẩy xuất xưởng chip mà còn đẩy mạnh chuyển đổi quy trình thiết kế từ công nghệ đã trưởng thành sang công nghệ tiên tiến.

Dự kiến năm 2023, lượng xuất xưởng thiết bị 5G toàn cầu đạt 1.48 tỷ chiếc, lượng thiết bị IoT tăng 38.5% so với cùng kỳ, lượng xe điện tăng 35.1%, đa dạng nhu cầu phía dưới sẽ liên tục thúc đẩy tăng trưởng cổ phiếu bán dẫn.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu cốt lõi

Thay đổi tồn kho là công cụ đánh giá ngắn hạn. Tồn kho cao phản ánh thị trường yếu, tồn kho thấp dự báo nhu cầu mạnh, điều này trực tiếp thể hiện trên biến động giá cổ phiếu.

Sáng tạo công nghệ quyết định thắng thua dài hạn. Ai nắm bắt quy trình tiên tiến, ai ra mắt chip đột phá, ai dẫn đầu về công nghệ thiết bị, người đó sẽ thắng thị trường. Hiện tại, đa dạng chip AI và tỷ lệ thành công của EUV trong khắc đều đang thúc đẩy giá cổ phiếu các công ty liên quan đạt đỉnh mới.

Kinh tế vĩ mô là yếu tố ngoại cảnh. Môi trường tăng lãi suất, ổn định hệ thống ngân hàng, chính sách thương mại toàn cầu đều ảnh hưởng đến chi phí vay vốn và nhu cầu thị trường của các doanh nghiệp bán dẫn.

Các rủi ro đầu tư cần biết

Chu kỳ ngành bán dẫn có biên độ dao động lớn, cạnh tranh công nghệ khốc liệt, nếu tụt hậu có thể đối mặt với mất thị phần nhanh chóng. Nhu cầu điện tử tiêu dùng liên tục yếu, tăng trưởng sức mạnh tính toán AI không bền vững, rối loạn chuỗi cung ứng do chính trị địa phương — tất cả đều là các sự kiện đen mà nhà đầu tư cần theo dõi chặt chẽ.

Ngoài ra, các loại cổ phiếu bán dẫn có đặc điểm rủi ro khác nhau lớn — doanh nghiệp thiết kế cần chú ý thị trường cuối, doanh nghiệp gia công cần chú ý tỷ lệ sử dụng năng lực, doanh nghiệp thiết bị cần theo dõi chu kỳ đầu tư của phía dưới. Quản lý rủi ro tinh tế là yếu tố then chốt.

Hiện tại, ngành bán dẫn đang ở vùng đáy chu kỳ, nhưng điểm mua chính xác vẫn cần dựa trên phân tích tổng hợp về cơ bản từng cổ phiếu, kỹ thuật và tâm lý thị trường.