Sự thật về biến động giá cổ phiếu sau tăng vốn: Nhìn vào phản ứng thị trường từ Tesla và TSMC

Tiền mặt tăng vốn có thực sự đẩy giá cổ phiếu lên không?

Nhiều nhà đầu tư thấy công ty công bố tăng vốn bằng tiền mặt thì tự động giả định rằng giá cổ phiếu sẽ tăng theo, nhưng thực tế không đơn giản như vậy. Tăng vốn bằng tiền mặt là hành động công ty phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn, mục đích thường là mở rộng kinh doanh, đầu tư dự án mới, trả nợ hoặc tái cấu trúc vốn. Tuy nhiên, tác động của khoản vốn mới này đến giá cổ phiếu lại phụ thuộc vào triển vọng công ty, tâm lý thị trường và niềm tin của nhà đầu tư.

Nói ngắn gọn, sau khi công bố tin tăng vốn, thị trường sẽ tổng hợp đánh giá: số tiền này có thể tạo ra giá trị cho công ty không? Hay chỉ làm loãng quyền lợi của cổ đông hiện hữu?

Biến động giá cổ phiếu khi tăng vốn: Ba yếu tố then chốt

Khi công ty công bố tăng vốn, cùng lúc sẽ xảy ra ba việc:

Thứ nhất, lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường tăng lên. Nếu nhu cầu thị trường không theo kịp, cung vượt cầu sẽ gây áp lực giảm giá cổ phiếu.

Thứ hai, nhà đầu tư sẽ đánh giá mục đích và triển vọng của đợt tăng vốn này. Nếu họ tin rằng số tiền này có thể mang lại lợi nhuận, giá cổ phiếu có thể tăng; ngược lại thì giảm.

Thứ ba, tỷ lệ sở hữu của cổ đông hiện hữu có thể bị pha loãng. Nếu họ không mua thêm cổ phiếu mới để duy trì tỷ lệ sở hữu ban đầu, ảnh hưởng của họ trong công ty sẽ giảm đi.

Các tình huống phổ biến khiến giá cổ phiếu giảm khi tăng vốn:

• Cung cổ phiếu vượt quá nhu cầu thị trường, giá cổ phiếu chịu áp lực
• Nhà đầu tư nghi ngờ tính khả thi của kế hoạch tăng vốn, lo ngại khả năng sinh lời của công ty trong tương lai bị ảnh hưởng
• Quyền lợi cổ đông bị pha loãng, quyền kiểm soát của cổ đông hiện hữu yếu đi

Các tình huống khiến giá cổ phiếu tăng khi tăng vốn:

• Thị trường tích cực, lực mua mạnh mẽ
• Nhà đầu tư tin rằng vốn tăng có thể tạo ra giá trị dài hạn và cơ hội tăng trưởng cho công ty
• Cổ đông lớn tích cực tham gia tăng vốn, chủ động duy trì tỷ lệ sở hữu

Trường hợp Tesla: Tại sao sau tăng vốn cổ phiếu lại tăng?

Năm 2020, Tesla công bố phát hành cổ phiếu trị giá 2.75 tỷ USD, giá mỗi cổ phiếu là 767 USD, nhằm huy động vốn thúc đẩy mở rộng sản xuất toàn cầu và xây dựng nhà máy mới.

Theo lý thuyết, tăng vốn sẽ làm loãng quyền lợi của cổ đông hiện hữu, nhưng trường hợp Tesla lại khác. Thời điểm đó, Tesla rất được thị trường ưa chuộng, nhà đầu tư tự tin vào triển vọng phát triển của họ. Sau khi thông tin công bố, giá cổ phiếu không giảm mà còn tăng một đợt.

Lý luận của nhà đầu tư rất đơn giản: 2.75 tỷ USD dùng để mở rộng nhà máy, nghiên cứu công nghệ mới, giúp Tesla chiếm lĩnh thị trường lớn hơn, nâng cao giá trị tổng thể của công ty. Vì vậy, dù tăng vốn làm loãng quyền sở hữu, nhưng theo kỳ vọng thị trường, nó mang lại giá trị gia tăng, cuối cùng đẩy giá cổ phiếu đi lên.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, hiệu quả của tăng vốn còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác. Khả năng sinh lời của công ty, tâm lý thị trường, triển vọng ngành và tình hình kinh tế vĩ mô đều ảnh hưởng đến xu hướng cổ phiếu. Chỉ nhìn vào yếu tố tăng vốn để dự đoán hướng đi của giá cổ phiếu rất dễ sai lầm.

TSMC tăng vốn: Mở rộng dựa trên nền tảng lợi nhuận ổn định

Tháng 12 năm 2021, Tập đoàn TSMC của Đài Loan công bố tăng vốn bằng tiền mặt, dự kiến phát hành cổ phiếu mới để mở rộng quy mô hoạt động. Thông tin này nhận được phản ứng tích cực từ thị trường. Nhà đầu tư kỳ vọng rằng tăng vốn sẽ cung cấp nguồn lực cho sự phát triển tương lai của TSMC, khiến giá cổ phiếu tăng theo.

Điểm khác biệt của TSMC nằm ở vị thế và hiệu quả hoạt động. Là nhà gia công bán dẫn hàng đầu thế giới, TSMC vận hành ổn định, kết quả kinh doanh chống chịu tốt. Nhiều cổ đông lớn có khả năng mua thêm cổ phiếu mới để duy trì tỷ lệ sở hữu ban đầu, giúp cấu trúc cổ phần không thay đổi nhiều.

Quan trọng hơn, số vốn huy động được sẽ được dùng để đầu tư R&D, mở rộng nhà máy và nâng cấp công nghệ, cuối cùng sẽ chuyển hóa thành nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng trưởng doanh thu trong tương lai. Chính vì nhà đầu tư tin rằng vốn tăng sẽ mang lại lợi ích thực chất, nên giá cổ phiếu tăng theo sau.

Hai mặt của tăng vốn: Ưu điểm và rủi ro

Ưu điểm của tăng vốn:

Tăng vốn giúp công ty huy động lượng lớn tài chính, hỗ trợ mở rộng kinh doanh, đầu tư dự án mới hoặc trả nợ. Thứ hai, tăng vốn góp phần cải thiện cấu trúc tài chính, giảm gánh nặng nợ, nâng cao xếp hạng tín dụng và giảm chi phí vay trong tương lai. Ngoài ra, tăng vốn thường được thị trường xem là tín hiệu tích cực, thể hiện công ty có khả năng huy động vốn và mong muốn phát triển, từ đó nâng cao niềm tin thị trường.

Rủi ro của tăng vốn:

Việc phát hành cổ phiếu mới sẽ làm loãng tỷ lệ sở hữu và quyền lợi của cổ đông hiện hữu, đặc biệt khi giá phát hành thấp hơn giá thị trường. Thứ hai, phản ứng của thị trường có thể không chắc chắn. Nếu nhà đầu tư nghi ngờ kế hoạch tăng vốn, giá cổ phiếu có thể giảm ngược lại. Cuối cùng, tăng vốn còn liên quan đến chi phí phát hành, phí thủ tục, nếu giá phát hành không hợp lý, có thể ảnh hưởng đến giá trị tổng thể của công ty.

Sau khi tham gia tăng vốn, khi nào mới nhận được cổ phiếu mới?

Nhà đầu tư tham gia tăng vốn bằng tiền mặt thường phải trải qua các bước sau để nhận cổ phiếu mới:

Trước tiên là thời hạn tăng vốn của công ty. Công ty sẽ đặt hạn chót, nhà đầu tư cần thanh toán trong thời hạn đó. Thứ hai, việc phát hành cổ phiếu mới của công ty niêm yết cần qua thủ tục phê duyệt của sở giao dịch, có thể mất từ vài tuần đến vài tháng. Cuối cùng, công ty sẽ thực hiện đăng ký cổ đông, xác nhận danh tính và số lượng cổ phiếu tham gia.

Tổng thể, từ khi thanh toán tiền tăng vốn đến khi nhận cổ phiếu mới, nhà đầu tư thường phải chờ đợi một khoảng thời gian. Trong thời gian này, nhà đầu tư nên theo dõi các biến động về cơ bản của công ty và thị trường, không nên chạy theo các biến động ngắn hạn.