Phân tích 5 kênh đầu tư vàng: Chọn chiến lược mua bán phù hợp với bản thân

Vàng là một tài sản phòng hộ truyền thống, thường được ưa chuộng khi bất ổn kinh tế toàn cầu gia tăng. Nhiều nhà đầu tư bắt đầu cân nhắc có nên phân bổ vàng hay không, nhưng ngoài vàng vật chất còn có nhiều công cụ đầu tư vàng khác trên thị trường. Làm thế nào để đánh giá phương thức phù hợp nhất với bản thân? Bài viết sẽ so sánh sâu về chi phí, rủi ro và đặc tính lợi nhuận của năm kênh đầu tư vàng lớn, giúp bạn xây dựng kế hoạch mua bán vàng phù hợp với phong cách đầu tư của mình.

Vàng có còn đáng để đầu tư hiện nay không? Xu hướng giá và triển vọng dài hạn

Để quyết định có nên tham gia, việc hiểu rõ hiệu suất lịch sử của vàng và dự báo tương lai là rất quan trọng.

Giá vàng đã trải qua nhiều biến động mạnh trong những năm gần đây. Trong khoảng 2022-2023, vàng dao động giữa đỉnh 2000 USD và đáy 1700 USD, chủ yếu chịu ảnh hưởng từ xung đột địa chính trị và việc Mỹ tăng lãi suất. Đến năm 2024, nhiều yếu tố cộng hưởng đẩy giá vàng lập đỉnh mới—kỳ vọng đồng USD yếu đi, làn sóng mua vàng lịch sử của các ngân hàng trung ương toàn cầu, rủi ro địa chính trị gia tăng, v.v. Tổng lượng vàng các ngân hàng trung ương mua ròng trong năm 2024 đạt 1045 tấn, liên tiếp ba năm vượt ngưỡng nghìn tấn, trực tiếp thúc đẩy giá vàng vượt mốc 2700 USD.

Đến tháng 9 năm 2025, giá vàng đã vượt 3700 USD, các tổ chức đầu tư dự đoán trong giữa năm 2026 có thể thử thách mốc 4000 USD/ounce. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giá vàng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, xu hướng ngắn hạn khó dự đoán chính xác.

Chiến lược nắm giữ dài hạn chủ yếu là chọn điểm vào phù hợp, chứ không phải mua theo đỉnh. Nếu mục tiêu là giữ giá trị và tăng trưởng, có thể xem xét vàng vật chất, sổ tiết kiệm vàng hoặc ETF vàng với chi phí thấp. Ngược lại, nếu sẵn sàng chấp nhận rủi ro biến động thị trường để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn, giao dịch ngắn hạn qua hợp đồng tương lai vàng hoặc hợp đồng chênh lệch vàng sẽ là cách hiệu quả hơn.

So sánh chi phí và rủi ro của năm phương thức đầu tư vàng

Giải thích chi tiết 5 kênh đầu tư vàng lớn

1. Vàng vật chất: Công cụ phòng hộ rõ ràng, dễ thấy dễ cầm

Vàng vật chất gồm vàng thỏi, vàng miếng và đồng xu kỷ niệm, có thể mua tại ngân hàng hoặc tiệm vàng. So với trang sức và đồng xu kỷ niệm, vàng thỏi là mục tiêu đầu tư lý tưởng hơn, vì trang sức và đồng xu có chi phí gia công và phí thủ tục, khi bán còn phải chịu hao mòn, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Đặc tính cốt lõi của vàng vật chất là không sinh lãi, còn phải trả phí lưu giữ. Toàn bộ quy trình mua bán, lưu trữ, tiêu thụ có chi phí cao hơn, tính thanh khoản không bằng các công cụ khác (có hiện tượng “dễ mua khó bán”). Tuy nhiên, vì có thể sở hữu thực tế, nhiều nhà đầu tư vẫn sẵn lòng chọn vàng vật chất để tích trữ lâu dài và giữ giá trị.

Ngân hàng Đài Loan là lựa chọn đáng tin cậy để mua vàng thỏi, các loại vàng bán ra từ ngân hàng UBS AG của Thụy Sĩ, bắt đầu từ 100 gram với nhiều quy cách. Nếu mua vàng nhỏ, tiệm vàng là phương án thay thế, nhưng khi mua cần xác nhận rõ độ tinh khiết của vàng, đây là yếu tố quyết định giá bán sau này.

Lưu ý thuế: Giao dịch vàng vật chất trên 50.000 TWD cần khai báo thu nhập cá nhân tạm thời, tính theo tỷ lệ lợi nhuận 6%, cộng vào thu nhập tổng hợp năm sau.

Phù hợp với: Nhà đầu tư bảo thủ, chú trọng kiểm soát rủi ro, mong muốn giữ giá trị lâu dài và phòng hộ tài sản

( 2. Sổ tiết kiệm vàng: Tiện lợi của vàng giấy

Sổ tiết kiệm vàng (vàng giấy) do ngân hàng ủy thác giữ hộ, nhà đầu tư chỉ cần giữ chứng chỉ sổ, mua bán qua tài khoản ngân hàng, tránh gánh nặng lưu giữ vàng vật chất. Nhiều ngân hàng như Ngân hàng Đài Loan, Ngân hàng Phát triển Sài Gòn, Ngân hàng E.SUN đều cung cấp dịch vụ này, thậm chí có thể đổi vàng trong tài khoản thành vàng vật chất.

Sổ tiết kiệm vàng có 3 hình thức mua: mua bằng TWD, mua bằng ngoại tệ, hoặc sổ vàng song tiền. Trong đó, mua bằng TWD phải chịu rủi ro biến động tỷ giá (vì giá vàng quốc tế tính bằng USD), mua ngoại tệ sẽ phát sinh chi phí đổi ngoại tệ khi giao dịch. Dù hình thức nào, tổng chi phí đều trung bình, nhưng mua bán nhiều lần sẽ tích tụ phí giao dịch cao.

Lưu ý thuế: Thu nhập từ mua bán được xem là thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, khai báo vào thuế thu nhập cá nhân năm sau. Lỗ có thể trừ vào thu nhập của năm, chưa trừ hết có thể chuyển sang 3 năm sau.

Phù hợp với: Nhà đầu tư nhỏ lẻ muốn giữ chi phí thấp, đầu tư định kỳ nhỏ lẻ lâu dài

) 3. ETF vàng: Quỹ chỉ số linh hoạt nhất

ETF vàng (quỹ chỉ số vàng) theo dõi giá vàng quốc tế, nhà đầu tư có thể chọn ETF vàng của Đài Loan hoặc Mỹ. ETF vàng Đài Loan gồm: quản lý phí hàng năm ###1.15%### + phí giao dịch (0.15%) + thuế giao dịch (0.1%); ETF vàng Mỹ (GLD) có phí quản lý hàng năm (0.4%) + phí giao dịch + đổi ngoại tệ (0.32%); ETF vàng Mỹ (IAU) có phí quản lý hàng năm (0.25%) + phí giao dịch + đổi ngoại tệ (0.32%).

Ưu điểm của ETF vàng là đầu tư với mức chi phí thấp, tính thanh khoản cao, mua bán dễ dàng, rất phù hợp cho người mới và nhà đầu tư nhỏ lẻ. Tuy nhiên, điểm hạn chế là chỉ có thể mua theo chiều tăng giá, không thể bán khống khi vàng giảm giá.

Phù hợp với: Nhà đầu tư dài hạn muốn chi phí thấp, không muốn đòn bẩy phức tạp

( 4. Hợp đồng tương lai vàng: Công cụ giao dịch ngắn hạn đòn bẩy cao

Hợp đồng tương lai vàng dựa trên giá vàng quốc tế, nhà đầu tư lợi nhuận từ chênh lệch giá mua bán. Có đặc điểm giao dịch hai chiều, thời gian dài, chi phí giữ vị thế thấp, thường chỉ cần ký quỹ để giao dịch đòn bẩy. Giá liên tục liên kết 24/24 với thị trường quốc tế, khó bị thao túng.

Tuy nhiên, hợp đồng có hạn ngày giao hàng, giữ đến tháng giao hàng mà chưa đóng vị thế sẽ bị tự động đóng, đồng thời phải chịu chi phí chuyển đổi vị thế. Do dùng đòn bẩy, lợi nhuận và thua lỗ đều được nhân lên, đòi hỏi nhà đầu tư có kỹ năng quản lý vốn.

Lưu ý thuế: Thu nhập từ giao dịch hợp đồng tương lai vàng đã tạm ngưng thu thuế, chỉ còn thu thuế giao dịch hợp đồng tương lai )25‰###.

Phù hợp với: Nhà đầu tư có kinh nghiệm phái sinh, sẵn sàng chịu rủi ro cao để tìm lợi nhuận lớn

( 5. Hợp đồng chênh lệch vàng (CFD): Giao dịch đa chiều với mức tối thiểu thấp

Hợp đồng chênh lệch là công cụ theo dõi giá vàng giao ngay, có lợi thế giao dịch hai chiều, không hạn chế ngày đáo hạn, không cần giao hàng thực tế, linh hoạt hơn hợp đồng tương lai. Nhà đầu tư chỉ cần phân tích xu hướng giá vàng, không cần chọn cổ phiếu phức tạp.

CFD có mức vào thị trường cực thấp, đòn bẩy linh hoạt, phí chủ yếu từ spread và phí qua đêm. So với hợp đồng tương lai, CFD không giới hạn quy mô hợp đồng tối thiểu, yêu cầu ký quỹ thấp hơn, phù hợp với nhà đầu tư có vốn hạn chế.

Lưu ý thuế: Thu nhập từ giao dịch vàng quốc tế, nếu vượt 1 triệu TWD trong năm, phải cộng vào thu nhập cá nhân để tính thuế tối thiểu.

Phù hợp với: Nhà đầu tư có vốn hạn chế muốn nhanh vào thị trường, tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn

) Sự khác biệt cốt lõi giữa hợp đồng tương lai và CFD

Hướng dẫn chọn phương thức đầu tư vàng phù hợp

Tôi nên chọn phương thức nào? Điều này phụ thuộc vào ba yếu tố cốt lõi sau:

Yếu tố 1: Mục tiêu đầu tư

• Bảo toàn giá trị, phân bổ tài sản → chọn vàng vật chất hoặc sổ tiết kiệm vàng
• Tăng trưởng dài hạn → ETF vàng hoặc sổ tiết kiệm vàng
• Lợi nhuận ngắn hạn → Hợp đồng tương lai hoặc CFD

Yếu tố 2: Quy mô vốn

• Vốn lớn → Vàng vật chất hoặc hợp đồng tương lai
• Vốn trung bình → Sổ tiết kiệm vàng hoặc ETF
• Vốn nhỏ → CFD hoặc ETF

Yếu tố 3: Thời gian và công sức

• Không cần thao tác nhiều → Vàng vật chất hoặc ETF
• Có thể theo dõi định kỳ → Sổ tiết kiệm vàng
• Cần thao tác theo thời gian thực → Hợp đồng tương lai hoặc CFD

Tại sao vàng luôn được coi trọng trong đầu tư

Các tổ chức đầu tư thường phân bổ vàng ít nhất 10% trong danh mục. Ưu điểm chính của vàng là:

• Tính giữ giá: chống lạm phát dài hạn
• Thanh khoản toàn cầu: thị trường lớn, có thể giao dịch bất cứ lúc nào
• Chức năng trú ẩn: nơi trú ẩn an toàn trong thời kỳ rủi ro hệ thống
• Phối hợp chống mất giá: công cụ phòng ngừa khi đồng USD yếu đi

Các sự kiện kinh tế lớn như chiến tranh Nga-Ukraine, Mỹ tăng lãi suất đều kích thích dòng tiền vào vàng. Thị trường lớn, lịch sử lâu dài giúp vàng phản ánh nhanh các rủi ro hệ thống, dễ biến động mạnh. Chính đặc tính này khiến vàng vừa là tài sản phòng hộ, vừa là mục tiêu giao dịch ngắn hạn.