Hướng dẫn đầu tư cổ phiếu ý tưởng y tế sinh học: Khám phá cơ hội trong thị trường dược phẩm toàn cầu

Tại sao nên chú ý đến cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học?

Ngành y tế là một trong những lĩnh vực đầu tư có tính bền vững nhất hiện nay. Khác với ngành điện tử dễ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh tế, ngành dược phẩm có đặc điểm phòng thủ tự nhiên — mọi người dù kinh tế tốt hay xấu đều cần đi khám và dùng thuốc. Cùng với sự già hóa dân số toàn cầu gia tăng, việc ra mắt thuốc mới liên tục, và sự phát triển mạnh mẽ của y tế từ xa, các cổ phiếu liên quan đến công nghệ sinh học và y tế đang trở thành tâm điểm chú ý của ngày càng nhiều nhà đầu tư.

Dựa trên dữ liệu thị trường, thị trường dược phẩm sinh học của Mỹ là lớn nhất và năng động nhất toàn cầu. Dự kiến đến năm 2027, thị trường này sẽ đạt 4450 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 8.5%. Điều này có nghĩa là trong vài năm tới, các cổ phiếu liên quan đến công nghệ sinh học và y tế vẫn còn nhiều tiềm năng tăng trưởng lớn.

Tại sao cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học có thể mang lại lợi nhuận cao?

Logic cốt lõi: Triển vọng tương lai quyết định giá cổ phiếu

Giá cổ phiếu của các doanh nghiệp truyền thống dựa trên khả năng sinh lời hiện tại, nhưng các cổ phiếu liên quan đến công nghệ sinh học và y tế lại khác. Nhiều công ty công nghệ sinh học đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển, thiếu dòng tiền ổn định, nhưng vẫn thu hút sự quan tâm điên cuồng của nhà đầu tư. Bí quyết nằm ở chỗ — chỉ cần thuốc mới vượt qua thử nghiệm lâm sàng và được FDA chấp thuận, giá cổ phiếu thường bắt đầu tăng vọt.

Ví dụ tiêu biểu của Đài Loan là công ty Pharmare. Trong năm thị trường chứng khoán sụp đổ 2022, cổ phiếu của công ty này đã tăng gấp đôi, nguyên nhân là thuốc của họ đã qua chứng nhận thuốc đặc biệt của Mỹ (orphan drug). Mặc dù lúc đó EPS của công ty là âm 2.93 TWD, nhà đầu tư vẫn liên tục mua vào. Đến tháng 10 năm 2023, sau khi hoàn thành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 toàn cầu, đến tháng 5 năm 2024, cổ phiếu đã vọt lên mức cao lịch sử 388 TWD. Điều này chứng tỏ rõ ràng rằng nhà đầu tư chú trọng vào kỳ vọng lợi nhuận trong tương lai.

“Thuốc đột phá” tạo ra sự tăng trưởng liên tục

Trong ngành dược phẩm có thuật ngữ chuyên ngành gọi là “thuốc đột phá (blockbuster)” — chỉ thuốc có doanh thu hàng năm vượt quá 1 tỷ USD. Các nhà sản xuất thuốc lớn thành công dù có lãi vẫn sẵn sàng bỏ ra 50-60% doanh thu để đầu tư nghiên cứu và phát triển, liên tục phát triển thuốc mới. Hành động này dù làm giảm EPS trong ngắn hạn, nhưng các tổ chức đầu tư lớn lại nâng mục tiêu giá của các công ty này. Lý do rất đơn giản: sản phẩm sáng tạo trong tương lai sẽ liên tục ra đời. Đó là lý do tại sao P/E của TSMC có thể cao hơn nhiều so với UMC — công ty thứ nhất cam kết liên tục đổi mới, còn công ty thứ hai chỉ dựa vào khai thác lợi thế cũ.

Rủi ro và thách thức của cổ phiếu công nghệ sinh học và y tế

Đầu tư vào loại cổ phiếu này cần chuẩn bị tâm lý, vì biến động là điều bình thường. Giá cổ phiếu dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố không chắc chắn:

• Kết quả thử nghiệm lâm sàng: thất bại là đòn chí tử
• Hướng đi của đối thủ cạnh tranh: sản phẩm mới ra mắt có thể thay đổi cục diện trong chớp mắt
• Thay đổi chính sách pháp luật: các điều chỉnh về quy định trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận
• Tranh chấp bằng sáng chế: hết hạn bằng sáng chế đồng nghĩa với việc thuốc giả có thể tràn vào
• Can thiệp của chính phủ và bảo hiểm: các chính sách y tế của các quốc gia hạn chế khả năng định giá thuốc

Ví dụ tại Đài Loan, hệ thống bảo hiểm y tế toàn dân hàng năm giữ giá thuốc thấp, khiến nhiều nhà thuốc không muốn đưa thuốc mới tốt nhất vào thị trường Đài Loan. Ngược lại, ở Mỹ, do cơ chế thị trường vốn chủ nghĩa, thuốc có thể định giá cao hơn, được các công ty bảo hiểm chi trả, khiến Mỹ trở thành mảnh đất màu mỡ nhất để phát triển các cổ phiếu liên quan đến công nghệ sinh học và y tế.

Làm thế nào để đánh giá giá trị cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học?

Chứng nhận FDA là tiêu chuẩn vàng

Dù là các nhà sản xuất thuốc tại Đài Loan hay Mỹ, điều quan trọng nhất vẫn là FDA có chấp thuận hay không. FDA có tiêu chuẩn giám sát thuốc nghiêm ngặt nhất toàn cầu, một khi thuốc được FDA chấp thuận, việc được các quốc gia khác phê duyệt thường rất nhanh. Đó là lý do vì sao các cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học của Mỹ lại thu hút nhiều sự chú ý như vậy.

Phương pháp định giá PSR phù hợp với các công ty nghiên cứu phát triển

Đối với các công ty công nghệ sinh học chưa sinh lợi nhuận, các tổ chức đầu tư thường dùng chỉ số PSR (tỷ lệ giá trên doanh thu) để đánh giá giá trị, thay vì P/E truyền thống. Phương pháp này phù hợp hơn để đánh giá các doanh nghiệp có tiềm năng lớn nhưng chưa có doanh thu chính thức.

Tại sao Mỹ là thị trường tốt nhất cho dược phẩm và công nghệ sinh học?

Thị trường dược phẩm Mỹ có những lợi thế đặc biệt:

Hệ sinh thái ngành hoàn chỉnh — Mỹ có gần một triệu nhân viên trong lĩnh vực công nghệ sinh học và y tế, bao gồm nghiên cứu, sản xuất, bán hàng và các lĩnh vực phụ trợ khác. Các sinh viên tốt nghiệp ngành này có triển vọng nghề nghiệp tốt, thu hút nhân tài xuất sắc nhất toàn cầu về đây.

Hỗ trợ từ thị trường vốn — Các quỹ đầu tư mạo hiểm và quỹ lớn của Mỹ rất thích đầu tư vào ngành dược, tạo thành vòng tuần hoàn tốt. Các doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn để nghiên cứu, phát triển và mua bán sáp nhập.

Quy mô và sức cạnh tranh — Thị trường dược phẩm Mỹ có quy mô lớn, cạnh tranh cao, sinh ra nhiều doanh nghiệp hàng đầu toàn cầu. Trong khi đó, thị trường dược Đài Loan và châu Á còn đang phát triển, nhưng về quy mô, độ sáng tạo hay khả năng sinh lời, vẫn chưa thể sánh bằng các cổ phiếu dược Mỹ.

Các cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học tiêu biểu của Mỹ

Thị trường y tế Mỹ gồm bốn lĩnh vực chính: dược phẩm, công nghệ sinh học, thiết bị y tế và dịch vụ y tế. Dưới đây là các doanh nghiệp hàng đầu trong từng lĩnh vực:

Tập đoàn dược phẩm lớn

Eli Lilly (LLY) — Năm 2024, vốn hóa thị trường đạt 8420.5 tỷ USD, xếp thứ 10 toàn cầu, đã trở thành nhà sản xuất thuốc lớn nhất thế giới. Thị trường thuốc của công ty chủ yếu ở Bắc Mỹ (khoảng 60%), trong đó thị trường thuốc giảm cân dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng trong vài năm tới. Đây là cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học cần theo dõi.

Pfizer (PFE) — Trong đại dịch, nổi bật với thuốc uống điều trị COVID-19. Giá cổ phiếu ổn định và tăng trưởng đều đặn, mỗi khi thị trường Mỹ điều chỉnh mạnh, là cơ hội tuyệt vời để các nhà đầu tư dài hạn tham gia.

Merck (MRK) — Sản phẩm chủ lực là thuốc điều trị ung thư Keytruda, là một trong những thuốc bán chạy nhất toàn cầu. Giá cổ phiếu tăng dài hạn, trả cổ tức dồi dào, cũng phù hợp để đầu tư trong các đợt điều chỉnh của thị trường.

Các công ty đa dạng hóa y tế

Johnson & Johnson (JNJ) — Tương tự Pfizer, nhưng biến động giá nhỏ hơn, hoạt động đa dạng hơn. Là “vua ổn định” trong nhóm cổ phiếu công nghệ sinh học, phù hợp cho đầu tư định kỳ hoặc giữ dài hạn. Với xu hướng dài hạn tích cực và biến động nhẹ, cũng có thể cân nhắc giao dịch ký quỹ để tăng lợi nhuận.

AbbVie (ABBV) — Chủ yếu nghiên cứu thuốc miễn dịch, ung thư và virus. Sản phẩm chủ lực Humira được FDA chấp thuận từ 2002, là lựa chọn hàng đầu cho điều trị viêm khớp dạng thấp, sau đó liên tục mở rộng chỉ định. Dù bằng sáng chế của Humira sắp hết hạn, công ty sở hữu hàng trăm bằng sáng chế khác, đã ký thỏa thuận cấp phép với Pfizer, Amgen từ 2018, và sau 2023 bán thuốc sinh học tương tự tại Mỹ thu phí cấp phép. Công ty liên tục đầu tư R&D để tìm ra thuốc đột phá tiếp theo, là mục tiêu có thể xem xét khi giá giảm sâu.

UnitedHealth (UNH) — Là nhà cung cấp dịch vụ y tế hàng đầu, hưởng lợi từ dân số già và nhu cầu y tế tăng cao tại Mỹ. Doanh thu và lợi nhuận liên tục tăng trưởng, giá cổ phiếu dài hạn đi lên, cổ tức ổn định.

Các công ty trên đều có sức cạnh tranh mạnh mẽ, hiệu quả tài chính ổn định, dòng tiền tốt và trả cổ tức dồi dào.

Các cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học của Đài Loan cũng đáng chú ý

Tập đoàn Shengda Chemical (1720)

Công ty đa dạng hóa trong lĩnh vực dược phẩm, bao gồm thuốc tây, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế, mỹ phẩm. Doanh thu và lợi nhuận gần đây tăng chậm, tài sản liên tục tăng, tỷ lệ nợ ổn định. Dù đà tăng chưa rõ ràng, nhưng nhờ cổ tức ổn định, nên được nhiều nhà đầu tư giữ cổ phiếu dài hạn tại Đài Loan yêu thích.

KHC Biotech (1783)

Hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh dược phẩm sinh học, thiết bị y tế, mỹ phẩm, hóa chất chính xác. Phân chia thành hai mảng tiêu dùng và sinh học. Từ 2017, lợi nhuận đã chuyển sang dương, các năm gần đây cơ bản ổn định, nợ thấp và duy trì đều đặn, đáng để theo dõi lâu dài.

Gợi ý đầu tư cổ phiếu dược phẩm và công nghệ sinh học

Đầu tư vào các cổ phiếu này cần có kiến thức chuyên môn. So với cấu trúc thị trường Đài Loan chủ yếu là cổ phiếu điện tử, thị trường Mỹ về dược phẩm có nhiều tiềm năng hơn và nhiều cơ hội đầu tư chất lượng. Ngay cả khi xuất hiện các công ty công nghệ sinh học xuất sắc tại Đài Loan, hiệu quả cổ phiếu của họ thường không thể sánh bằng các cổ phiếu dược Mỹ.

Điều này phản ánh sự khác biệt của thị trường vốn, cũng như trình độ công nghệ y tế và chuyên môn của nhà đầu tư. Khi nhu cầu y tế toàn cầu tiếp tục tăng, giá trị đầu tư dài hạn của các cổ phiếu công nghệ sinh học và y tế không thể bỏ qua. Đối với các nhà đầu tư quan tâm lĩnh vực này, nên chú ý nhiều hơn đến sự phát triển của ngành dược Mỹ, vì trên toàn cầu, các cổ phiếu dược Mỹ vẫn là đối tượng đầu tư hấp dẫn nhất hiện nay.

Lời khuyên đầu tư: Dù tiềm năng của cổ phiếu y tế rất lớn, nhưng cũng đi kèm với biến động và rủi ro không nhỏ. Nhà đầu tư nên dựa trên khả năng chịu đựng rủi ro của bản thân, áp dụng chiến lược phân tán danh mục, tránh tập trung quá nhiều hoặc mua đuổi giá.