## Nhân dân tệ tỷ giá hối đoái 5 năm bước ngoặt: Từ mất giá đến tăng giá, bây giờ có phải là thời điểm mua vào hợp lý?

### Lược sử: Tại sao trong quá khứ nhân dân tệ luôn giảm giá?

Để đánh giá xem có nên đổi USD lấy nhân dân tệ hiện tại hay không, trước tiên cần xem lại những gì đã xảy ra trong 5 năm qua.

**Năm 2020 dịch bệnh bùng phát** khi Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất mạnh, nhân dân tệ lại tăng giá, cuối năm vọt lên gần 6.5. Thời điểm đó là thời điểm mua nhân dân tệ có lợi nhất — những người đổi USD lấy nhân dân tệ đã kiếm lời gấp nhiều lần.

**Năm 2021 tiếp tục tăng giá**, nhân dân tệ duy trì sức mạnh, chủ yếu do xuất khẩu của Trung Quốc bùng nổ, kinh tế khởi sắc, tỷ giá dao động ổn định trong khoảng 6.35-6.58.

**Năm 2022 lại có sự đảo chiều lớn**. Fed tăng lãi suất quyết liệt, chỉ số USD tăng vọt lên mức cao mới, đồng thời các biện pháp kiểm soát dịch của Trung Quốc nghiêm ngặt kéo giảm tăng trưởng kinh tế, khủng hoảng bất động sản gia tăng, nhân dân tệ từ 6.35 giảm liên tục xuống trên 7.25, mức giảm gần 8% trong những năm gần đây. Lúc này đổi nhân dân tệ là rất thiệt.

**Năm 2023-2024**, nhân dân tệ tiếp tục chịu áp lực, dao động trong khoảng 7.0-7.3, gần như không có động lực tăng giá. Mãi đến năm 2025 mới xuất hiện chuyển biến.

### Thế giới thay đổi lớn vào năm 2025: Tại sao nhân dân tệ bắt đầu tăng giá?

Vào **năm 2025, tình hình hoàn toàn thay đổi**. Nhân dân tệ chấm dứt chuỗi giảm giá liên tiếp 3 năm từ 2022 đến 2024, bắt đầu thể hiện xu hướng tăng giá.

**Tỷ giá USD so với nhân dân tệ** từ đầu năm khoảng 7.3, dần hồi phục lên trong khoảng 7.04-7.3 dao động hai chiều, cả năm tăng khoảng 3%. Đến **ngày 15/12, tỷ giá còn vượt qua mức 7.05**, sau đó tiếp tục tăng, **mức cao nhất mới là 7.0404, cao nhất gần 14 tháng**.

**Nhân dân tệ ngoài khơi (CNH)** thể hiện ấn tượng hơn, từ mức cao 7.4 đầu năm, đến tháng 12 đã vượt qua 7.05, mức tăng hơn 4%, cao nhất 13 tháng.

Đằng sau đợt tăng giá này có ba động lực chính:

**Thứ nhất, dấu hiệu giảm căng thẳng trong quan hệ thương mại Trung-Mỹ**. Hai bên mới đạt thỏa thuận ngừng chiến tranh thương mại, Mỹ giảm thuế, tạm hoãn tăng thuế, hai nước đồng ý mở rộng mua nông sản. Điều này phát đi tín hiệu tích cực, tâm lý thị trường ổn định hơn.

**Thứ hai, chỉ số USD từ mạnh chuyển yếu**. Từ đầu năm 109, USD giảm xuống còn khoảng 97.8-98.5, giảm gần 10%, mức thấp nhất kể từ nửa đầu thập niên 1970. Sau khi Fed bước vào chu kỳ hạ lãi suất, USD mất sức hấp dẫn.

**Thứ ba, nhân dân tệ so với USD bị đánh giá thấp nghiêm trọng**. Theo phân tích của Goldman Sachs, tỷ giá thực hiệu quả của nhân dân tệ thấp hơn trung bình 10 năm khoảng 12%, thấp hơn USD khoảng 15%. Điều này cho thấy còn nhiều dư địa để tăng giá.

### Liệu nhân dân tệ có còn tăng nữa trong tương lai không? Các ngân hàng lớn quốc tế nghĩ gì?

**Ngân hàng Deutsche** dự báo tỷ giá nhân dân tệ/USD sẽ lên mức 7.0 vào cuối năm 2025, và tiếp tục tăng lên **6.7** vào cuối năm 2026. Điều này có nghĩa là trong 1-2 năm tới còn dư địa tăng giá nữa.

**Tập đoàn Goldman Sachs** có phân tích còn táo bạo hơn. Trong báo cáo tháng 5, họ điều chỉnh dự báo nhân dân tệ trong 12 tháng tới từ 7.35 lên 7.0, dự đoán thời điểm "phá 7" có thể đến sớm hơn thị trường nghĩ. Lý do của Goldman là xuất khẩu của Trung Quốc vẫn duy trì mạnh, chính phủ có xu hướng dùng các công cụ chính sách khác để thúc đẩy kinh tế, thay vì dựa vào chiến lược giảm giá tiền tệ.

### Hiện tại có nên mua nhân dân tệ không? Nhà đầu tư nên đánh giá thế nào?

**Trong ngắn hạn, mức độ hợp lý của việc đổi USD lấy nhân dân tệ phụ thuộc vào ba yếu tố sau:**

**Xu hướng chỉ số USD** — Nếu USD tiếp tục yếu đi, đà tăng giá của nhân dân tệ sẽ mạnh hơn. Ngược lại, USD bật lại, nhân dân tệ sẽ chịu áp lực. Hiện tại, USD nhẹ nhàng tăng mạnh sẽ gây áp lực cho nhân dân tệ, nhưng các thỏa thuận Trung-Mỹ tích cực tạm thời đã bù đắp phần nào tác động ngắn hạn.

**Thông điệp điều chỉnh tỷ giá trung tâm của nhân dân tệ** — Thái độ của Ngân hàng Trung ương rất quan trọng. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) phát đi tín hiệu hướng dẫn qua tỷ giá trung tâm hàng ngày, thị trường sẽ theo dõi sát sao. Trong chính sách nới lỏng, nhân dân tệ dễ yếu đi, trong chính sách kiểm soát chặt, tỷ giá ổn định.

**Chính sách duy trì tăng trưởng ổn định của Trung Quốc** — Ngân hàng trung ương có thể hạ lãi suất hoặc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc để bơm thanh khoản, trong ngắn hạn gây áp lực giảm giá nhân dân tệ. Nhưng nếu chính sách cộng với kích thích tài chính giúp kinh tế ổn định, dài hạn sẽ thúc đẩy nhân dân tệ tăng giá.

**Tổng thể, đầu tư vào các đồng tiền liên quan đến nhân dân tệ có cơ hội kiếm lời, nhưng cần chọn thời điểm phù hợp.** Trong ngắn hạn, dự kiến nhân dân tệ sẽ duy trì xu hướng mạnh lên, dao động ngược chiều với USD trong phạm vi hạn chế. Việc tăng nhanh về dưới 7.0 trước cuối năm 2025 là ít khả năng, nhưng xu hướng tăng trong 1-2 năm tới là rõ ràng.

### Để trở thành người dự đoán tỷ giá nhân dân tệ, bạn cần chú ý đến bốn yếu tố này

**Thứ nhất, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương** — Hạ lãi suất, giảm tỷ lệ dự trữ sẽ làm yếu nhân dân tệ, tăng lãi suất, nâng dự trữ sẽ củng cố. Từ năm 2014, sau khi ngân hàng trung ương bắt đầu chính sách nới lỏng, USD/CNY từ 6 đã leo lên 7.4, rõ ràng chính sách tiền tệ có sức mạnh lớn.

**Thứ hai, dữ liệu kinh tế Trung Quốc** — Kinh tế ổn định tăng trưởng sẽ thu hút dòng vốn ngoại liên tục chảy vào, tăng cầu nhân dân tệ. Ngược lại, kinh tế chậm lại, dòng vốn sẽ chuyển sang các quốc gia khác. Chú ý các chỉ số như GDP, PMI, CPI, đầu tư cố định thành phố.

**Thứ ba, chỉ số USD và chính sách của Fed** — Xu hướng USD ảnh hưởng trực tiếp đến biến động tỷ giá. Năm 2017, Ngân hàng Trung ương châu Âu phát đi tín hiệu thắt chặt, đồng euro tăng giá, chỉ số USD giảm 15% trong năm, cùng thời điểm USD/CNY cũng giảm. Mối liên hệ chặt chẽ.

**Thứ tư, thái độ chính thức về tỷ giá** — Nhân dân tệ không phải là tiền tệ tự do hoàn toàn do thị trường định giá. Ngân hàng trung ương điều chỉnh tỷ giá qua mô hình tỷ giá trung tâm (bao gồm các yếu tố ngược chu kỳ) để dẫn dắt tỷ giá, ảnh hưởng rõ rệt trong ngắn hạn, nhưng trung và dài hạn vẫn phụ thuộc vào xu hướng thị trường lớn.

### Tỷ giá nhân dân tệ năm 2026 sẽ ra sao?

Dự báo trong tương lai, ba yếu tố chính sẽ thúc đẩy tỷ giá tăng mạnh:

**Xuất khẩu Trung Quốc tiếp tục thể hiện sức bền** — Dù tình hình thương mại toàn cầu phức tạp, Trung Quốc vẫn duy trì sức cạnh tranh.

**Dòng vốn ngoại tái phân bổ vào các tài sản nhân dân tệ** — Khi thị trường nhận thức rõ mức thấp của tỷ giá, nhà đầu tư quốc tế bắt đầu mua vào các tài sản nhân dân tệ.

**Chỉ số USD duy trì trạng thái yếu cấu trúc** — Thâm hụt ngân sách Mỹ cao, lãi suất khó duy trì ở mức cao, USD thiếu động lực tăng.

**Tổng hợp đánh giá, hiện tại mua USD đổi nhân dân tệ là thời điểm hợp lý để có lợi nhuận.** Không phải là thời điểm tốt nhất (đó là năm 2021), nhưng dư địa tăng giá rõ ràng, rủi ro tương đối kiểm soát được. Tuy nhiên, cần chú ý đến các biến số quan hệ Trung-Mỹ, nếu căng thẳng leo thang, thị trường sẽ chịu áp lực trở lại, nhân dân tệ có thể chuyển sang yếu.

### Một biểu đồ dễ hiểu: Nhân dân tệ ngoài khơi vs trong nước

Vì CNH giao dịch tại các thị trường quốc tế như Hồng Kông, Singapore, dòng vốn tự do không bị hạn chế, phản ánh tâm lý toàn cầu, còn CNY bị kiểm soát vốn, Ngân hàng trung ương dẫn dắt qua tỷ giá trung tâm và can thiệp ngoại hối, nên **CNH biến động lớn hơn**.

Năm 2025, dù CNH trải qua nhiều biến động, nhưng nhìn chung vẫn xu hướng dao động tăng. Đầu năm, do tác động của chính sách thuế của Mỹ, tỷ giá giảm xuống dưới 7.36, Ngân hàng trung ương đã có biện pháp ổn định thị trường. Gần đây, khi đối thoại Trung-Mỹ nóng lên, chính sách kinh tế phát huy tác dụng, kỳ vọng Fed hạ lãi suất, tỷ giá CNH rõ ràng tăng mạnh, tháng 12 vượt qua 7.05, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ so với đầu năm.

**Nói ngắn gọn, hiện tại là thời điểm tốt để đổi nhân dân tệ, nhưng đừng ham nhanh.** Tăng giá của nhân dân tệ là xu hướng trung dài hạn, không phải cơ hội lợi nhuận ngắn hạn. Kiên nhẫn chờ đợi, kiểm soát rủi ro mới là con đường đúng đắn của đầu tư ngoại hối.