Platin 2025: Cơ hội bị đánh giá thấp bên cạnh Vàng và Bạc?

Thị trường kim loại quý đang phục hồi: Trong khi vàng vượt mốc 3.300 USD mỗi ounce tinh khiết và bạc giao dịch trên 38 USD, thì đầu tư vào platinum cũng đang trải qua một sự hồi sinh vào năm 2025. Sau nhiều năm trì trệ, kim loại quý này đang có những chuyển động – nhưng liệu việc tham gia có thực sự xứng đáng so với các lựa chọn đã được thiết lập sẵn?

Từ đỉnh cao đến bóng tối: Chuyến hành trình lên xuống của platinum

Câu chuyện về giá của platinum là một câu chuyện đầy những bước ngoặt. Điều mà nhiều người không biết: platinum từng đắt hơn vàng. Năm 2014, giá của nó còn trên 1.500 USD mỗi ounce, trong khi vàng thấp hơn rõ rệt. Ngày nay, hình ảnh đã hoàn toàn đảo ngược – một sự thay đổi vị trí đáng kể.

Nguyên nhân không chỉ nằm ở cung và cầu. Trong khi vàng liên tục tăng và đạt mức cao kỷ lục mới trên 3.500 USD vào tháng 4 năm 2025, thì platinum đã dao động trong hơn một thập kỷ giữa các biến động cực đoan. Năm 2020, giá của nó thậm chí còn giảm xuống dưới 600 USD, trong khi thường xuyên duy trì quanh mức 1.000 USD.

Tuy nhiên, năm 2025, bức tranh đã thay đổi: Từ đầu năm, platinum đã tăng hơn 50% – từ gần 900 USD vào tháng 1 lên khoảng 1.450 USD vào tháng 7. Một cú nhảy đáng chú ý.

Các yếu tố thúc đẩy đợt tăng giá hiện tại của platinum

Đằng sau động lực này không phải là ngẫu nhiên, mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố:

• Khủng hoảng nguồn cung đặc biệt tại Nam Phi
• Thiếu hụt cấu trúc: cung vượt cầu toàn cầu rõ rệt
• Thiếu hụt vật lý: dựa trên tỷ lệ cho thuê cao, là tín hiệu cảnh báo
• Căng thẳng địa chính trị và ảnh hưởng của chúng đến thị trường nguyên liệu
• Nhu cầu ổn định – đặc biệt từ Trung Quốc và ngành trang sức
• Đồng USD yếu, làm tăng sức hấp dẫn của hàng hóa cho người mua quốc tế
• Dòng vốn đổ vào ETF ở mức chưa từng có

Sự phối hợp này tạo ra một “cơn bão hoàn hảo”, đưa platinum trở lại tâm điểm trong năm 2025.

Tại sao platinum không chỉ là kim loại đầu cơ thuần túy

Khác với vàng, platinum không chỉ là một tài sản tích trữ giá trị. Tầm quan trọng công nghiệp của nó là rất lớn:

• Ngành công nghiệp ô tô: xúc tác cho xe diesel (41% nhu cầu năm 2025)
• Công nghiệp hóa chất: sản xuất phân bón và hóa chất đặc biệt
• Y học: cấy ghép và thiết bị y tế
• Công nghệ tương lai: pin nhiên liệu và hydro xanh

Sự đa dạng này khiến platinum dễ bị ảnh hưởng bởi các chu kỳ kinh tế hơn vàng – một rủi ro, nhưng cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư có kiến thức.

Góc nhìn lịch sử: Một kim loại có tiềm năng

Lịch sử đầu tư của platinum còn khá trẻ. Trong khi vàng và bạc đã được khai thác từ thời cổ đại, thì platinum chỉ bắt đầu xuất hiện trên thị trường từ thế kỷ 19 – ban đầu chỉ qua các đồng tiền của Nga. Một lệnh cấm xuất khẩu đã nhanh chóng khiến giá giảm mạnh.

Chỉ đến thế kỷ 20, platinum mới có sự trở lại. Các vương quốc trên toàn thế giới tích trữ nó để làm trang sức, vì vẻ đẹp giản dị của nó tôn lên vẻ đẹp của kim cương. Ngành công nghiệp cũng theo sau: từ các mạch điện thoại đến phát triển dây tóc bóng đèn.

Điểm ngoặt đến vào năm 1902 với phương pháp Ostwald – một phương pháp công nghiệp để sản xuất axit nitric. Platinum trở thành yếu tố hệ trọng. Giá của nó tăng vọt; năm 1924, giá của nó gấp sáu lần giá vàng.

Các cuộc chiến tranh thế giới đã làm chậm đà này. Sự phục hồi thực sự chỉ bắt đầu từ năm 2000, dẫn đến mức tăng giá chưa từng có – vào tháng 3 năm 2008, platinum đạt mức cao kỷ lục 2.273 USD mỗi ounce. Sự kết hợp của khủng hoảng tài chính (bất ổn) và nhu cầu công nghiệp (chu kỳ kinh tế) đã thúc đẩy điều này.

Tuy nhiên, những năm gần đây cho thấy: giá platinum biến động mạnh hơn và theo chu kỳ hơn so với vàng. Đây là một điểm quan trọng cho các nhà đầu tư tiềm năng.

Platinum so với vàng: Câu đố về lợi nhuận

Tỷ lệ vàng-platinum kể một câu chuyện thú vị. Từ năm 2011 – giai đoạn dài nhất trong lịch sử chung của chúng – platinum luôn thấp hơn vàng về giá. Tại sao?

Nguyên nhân chính: ngành công nghiệp ô tô suy yếu. Với sự bùng nổ của xe điện, nhu cầu về xúc tác diesel giảm mạnh, nơi platinum tập trung. Trong khi đó, vàng lại hưởng lợi như một câu chuyện phòng chống lạm phát thuần túy và an toàn địa chính trị.

Tuy nhiên, platinum còn hiếm hơn vàng nhiều lần. Sự chênh lệch này có thể là một hiện tượng bất thường trong lịch sử – và chính xác ở đây, một số nhà đầu tư thấy cơ hội.

Năm 2025, dường như các trọng số đang được phân bổ lại. Nhu cầu ổn định, các ứng dụng công nghiệp mới (Hydro, pin nhiên liệu) xuất hiện, và sự thiếu hụt vật lý trở nên rõ ràng hơn.

Các cách đầu tư vào platinum – tổng quan

Mua vật lý

Mua tiền xu, thỏi hoặc trang sức qua các nhà buôn kim loại quý hoặc ngân hàng. Ưu điểm: sở hữu thực sự. Nhược điểm: chi phí lưu kho và giao dịch cao.

ETF và ETC

Các sản phẩm này phản ánh biến động giá platinum và dễ dàng tích hợp vào danh mục đầu tư. Phù hợp cho người mới và nhà đầu tư dài hạn, vì không cần lưu trữ vật lý.

Cổ phiếu công ty khai thác

Đầu tư vào các công ty khai thác mang lại hiệu ứng đòn bẩy, nhưng đòi hỏi kiến thức ngành.

Hợp đồng CFD và hợp đồng tương lai

Phù hợp cho các nhà giao dịch có kinh nghiệm. CFD cho phép giao dịch đòn bẩy từ các vị thế nhỏ (ví dụ 1 EUR). Hợp đồng tương lai phức tạp hơn và dành cho các nhà đầu cơ hoạt động cao.

Hợp đồng chênh lệch (CFDs) như một lựa chọn giao dịch tích cực

CFDs là một lựa chọn linh hoạt: bạn đặt cược vào biến động giá mà không cần sở hữu vật lý platinum. Ưu điểm so với hợp đồng tương lai là linh hoạt hơn và yêu cầu vốn thấp hơn. Với đòn bẩy (ví dụ 5:1), ngay cả số vốn nhỏ cũng có thể kiểm soát các vị thế lớn – tăng khả năng lợi nhuận, nhưng cũng làm tăng rủi ro thua lỗ.

Lưu ý: Giao dịch với các công cụ đòn bẩy rất rủi ro cao. Giá hàng hóa biến động mạnh và có thể dẫn đến thua lỗ lớn.

Dự báo platinum 2025: Các chuyên gia kỳ vọng gì?

Tổ chức Đầu tư Platinum Thế giới dự báo cho năm 2025:

• Nhu cầu tổng cộng: 7.863 koz (Kilounzen)
• Nguồn cung tổng cộng: 7.324 koz
• Thiếu hụt cấu trúc: 539 koz

Điều này có nghĩa: Nhu cầu vượt cung khoảng 7%. Với chỉ 1% tăng cung, thiếu hụt vẫn tồn tại – ít nhất đến năm 2029.

Các phân khúc nhu cầu 2025:

Tổng nhu cầu giảm nhẹ 1%, chủ yếu do giảm trong ngành công nghiệp rộng lớn (-9%). Đây là điểm then chốt: nếu chu kỳ kinh tế ngành công nghiệp tại Trung Quốc và Mỹ tăng trưởng mạnh hơn dự kiến, platinum có thể tăng giá đáng kể. Ngược lại, các thuế quan của Mỹ và xung đột thương mại có thể làm dự báo này xấu đi.

Kịch bản củng cố

Cập nhật quan trọng tháng 7 năm 2025: Sau các đợt tăng giá mạnh từ đầu năm, rủi ro điều chỉnh giảm tăng lên. Dù thiếu hụt vật lý thực sự và đồng USD yếu đã đẩy giá lên, thì các hoạt động chốt lời cũng có thể xảy ra.

Các yếu tố quyết định diễn biến tiếp theo:

• Xu hướng của đồng USD
• Ổn định của nhu cầu bất chấp rủi ro thương mại
• Phát triển nguồn cung – liệu sản lượng có thể tăng đột biến?
• Tỷ lệ cho thuê làm chỉ số cho các thiếu hụt thị trường

Chiến lược giao dịch cho các loại nhà đầu tư khác nhau

Dành cho nhà giao dịch tích cực

Biến động mạnh của platinum so với vàng mang lại cơ hội giao dịch. Một phương pháp phổ biến là chiến lược theo xu hướng:

1. Sử dụng trung bình động nhanh (10 kỳ) và chậm (30 kỳ)
2. Tín hiệu mua: trung bình nhanh vượt lên trung bình chậm từ dưới lên
3. Mở vị thế đòn bẩy (ví dụ 5:1)
4. Tín hiệu bán: trung bình nhanh cắt xuống trung bình chậm
5. Đóng vị thế

Lưu ý rủi ro:

• Rủi ro tối đa 1-2% tổng vốn cho mỗi giao dịch
• Đặt lệnh dừng lỗ (ví dụ 2% dưới giá vào)

Ví dụ với 10.000 EUR vốn:

• Rủi ro tối đa mỗi lần giao dịch: 100 EUR (1%)
• Với dừng lỗ 2% và đòn bẩy 5:1: vị thế tối đa 1.000 EUR
• Như vậy, mất 2% giá sẽ tương đương mất 10% vốn vị thế (2% × 5), nhưng tổng thiệt hại vẫn là 100 EUR

Dành cho nhà đầu tư bảo thủ dài hạn

Sử dụng platinum như một phần bổ sung danh mục. Đặc điểm cung cầu của nó ít liên quan đến cổ phiếu – có thể là một công cụ phòng hộ dài hạn, đặc biệt cho các danh mục cổ phiếu Mỹ.

Các công cụ phù hợp: ETC, ETF, platinum vật lý hoặc cổ phiếu công ty khai thác.

Tỷ lệ phù hợp phụ thuộc mục tiêu cá nhân. Quan trọng: Biến động cao làm tăng rủi ro danh mục. Kết hợp với các kim loại quý khác và cân bằng định kỳ là hợp lý.

Kết luận: Ai nên đầu tư vào platinum?

Platinum năm 2025 không phải là kim loại chơi lướt sóng hay an toàn tuyệt đối – mà là cơ hội đa chiều kèm rủi ro rõ ràng.

Phù hợp với:

• Nhà giao dịch tích cực muốn tận dụng biến động
• Người đa dạng hóa danh mục dài hạn
• Nhà đầu tư kỳ vọng phục hồi công nghiệp
• Người phòng hộ chống lạm phát đình trệ

Không phù hợp với:

• Người tiết kiệm cực kỳ bảo thủ
• Người mới chưa có kinh nghiệm thị trường (ngoài qua ETF)
• Nhà đầu tư không sẵn sàng chấp nhận rủi ro

Kim loại này đã chứng minh năm 2025 rằng nó đang sống lại. Việc duy trì đà này phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế toàn cầu, địa chính trị và diễn biến của đồng đô la. Nhà đầu tư cần theo dõi sát các yếu tố này và luôn giới hạn rủi ro của mình.