Hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu giao dịch hợp đồng chênh lệch: CFD là gì, cách hoạt động và những rủi ro cần biết

CFD là gì? Giải thích các khái niệm cơ bản

Hợp đồng chênh lệch (CFD, Contract For Difference) là một công cụ tài chính phái sinh, về bản chất là một thỏa thuận giao dịch giữa hai bên mua và bán. Khi giao dịch CFD, bạn không cần sở hữu thực sự tài sản cơ sở, mà thay vào đó là thanh toán dựa trên chênh lệch giá trị của tài sản theo biến động giá, để kiếm lời hoặc thua lỗ.

Ví dụ, giả sử bạn dự đoán giá Bitcoin sẽ tăng, có thể mua hợp đồng CFD Bitcoin; ngược lại, nếu dự đoán giảm, bạn có thể bán khống hợp đồng đó. Dù thị trường tăng hay giảm, chỉ cần dự đoán chính xác, bạn vẫn có thể thu lợi từ biến động giá. Lợi nhuận của bạn đến từ chênh lệch giữa giá mở và đóng vị thế (Spread).

Giao dịch CFD hoạt động như thế nào?

Đối tác của giao dịch CFD thường là nhà đầu tư hoặc nhà môi giới. Nhà môi giới cung cấp hợp đồng giao dịch và dữ liệu thị trường, còn nhà đầu tư cần thanh toán phí dịch vụ tài chính tương ứng.

Vì CFD là hợp đồng ảo chứ không phải tài sản vật chất, nên nhà đầu tư có thể thực hiện mua nhiều (Buy) và bán khống (Sell) theo hai chiều. Hợp đồng thường hỗ trợ giao dịch đòn bẩy, chỉ cần đặt một phần ký quỹ (Margin) để mở vị thế. Tuy nhiên, đòn bẩy là con dao hai lưỡi — vừa có thể nhân rộng lợi nhuận, vừa làm tăng rủi ro thua lỗ gấp nhiều lần.

Lấy ví dụ về dầu thô:

• Dự đoán tăng dầu: mua CFD dầu, giữ vị thế dài hạn (Long)
• Dự đoán giảm dầu: bán CFD dầu, giữ vị thế ngắn hạn (Short)

Các loại CFD có thể giao dịch là gì?

Về lý thuyết, bất kỳ hàng hóa kỳ hạn hoặc hàng hóa giao ngay nào cũng có thể giao dịch CFD. Hiện tại, các loại CFD sôi động nhất gồm:

• Ngoại hối CFD: các cặp tiền như EUR/USD, GBP/USD
• Hàng hóa: dầu thô, đồng, vàng, bạc
• Cổ phiếu CFD: các cổ phiếu của các công ty lớn toàn cầu
• Tiền điện tử CFD: Bitcoin, Ethereum, Dogecoin

So với cổ phiếu và hợp đồng kỳ hạn đòi hỏi số tiền đầu tư lớn hàng nghìn USD, giao dịch CFD có ngưỡng rất thấp, thậm chí chỉ vài mươi USD là có thể bắt đầu.

Phân tích chi phí giao dịch CFD

Chi phí chênh lệch (Spread): Chi phí chính của CFD đến từ chênh lệch giá mua và bán. Ví dụ, EUR/USD có giá mua 1.09013, giá bán 1.09007, spread là 0.00006. Khi giao dịch 1 lot tiêu chuẩn (100,000 đơn vị), chi phí spread là 6 USD. Chi phí này đã được thanh toán khi mở vị thế, không cần trả thêm khi đóng.

Lãi suất qua đêm: Nếu giữ vị thế qua đêm, bạn sẽ phải trả hoặc nhận lãi suất qua đêm, dựa trên kích thước vị thế, chênh lệch lãi suất giữa các đồng tiền, và thời gian giữ. Những người giữ vị thế lâu dài cần chú ý đến khoản này. Tuy nhiên, vì CFD chủ yếu là giao dịch ngắn hạn, nhiều nhà đầu tư không phải trả phí này, thậm chí còn có thể nhận lãi suất qua đêm.

Những lợi ích chính của giao dịch CFD

Giao dịch hai chiều T+0
CFD áp dụng chế độ T+0, nghĩa là hợp đồng mua hoặc bán trong ngày có thể đóng bất cứ lúc nào trong ngày, giúp nhà đầu tư phản ứng nhanh với biến động thị trường. Dù thị trường tăng hay giảm, cơ chế giao dịch linh hoạt này mang lại cơ hội lợi nhuận.

Hiệu ứng đòn bẩy
Đòn bẩy cho phép nhà đầu tư với số vốn nhỏ có thể kiểm soát vị thế lớn hơn trên thị trường. Ví dụ, giao dịch cổ phiếu Apple với đòn bẩy 50 lần, chỉ cần bỏ ra 2% giá trị cổ phiếu làm ký quỹ, là đã kiểm soát toàn bộ vị thế cổ phiếu đó, giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn rõ rệt.

Ưu thế về chi phí giao dịch
CFD thường không thu phí hoa hồng, chi phí chủ yếu đến từ spread và lãi suất qua đêm. So với các sản phẩm tài chính khác, tổng chi phí giao dịch thấp hơn nhiều.

Rủi ro khi đầu tư CFD

Rủi ro về năng lực của nhà môi giới
Trên thị trường tồn tại nhiều nền tảng không có sự giám sát hoặc hoạt động trái phép, thu phí cao (spread lớn), làm giảm lợi nhuận của nhà đầu tư. Trước khi giao dịch, cần xác minh nền tảng có giấy phép hợp lệ hay không.

Đòn bẩy cao = Rủi ro lớn
Dữ liệu cho thấy hơn 70% nhà đầu tư nhỏ lẻ cuối cùng thua lỗ. Đòn bẩy chính là yếu tố làm tăng tỷ lệ này. Khi xu hướng thị trường đi ngược dự đoán, thua lỗ có thể vượt quá khả năng chịu đựng, dẫn đến bị thanh lý tài khoản ngay lập tức.

Không sở hữu tài sản thực
Nhà giao dịch CFD mua hợp đồng do nhà môi giới cung cấp, nhằm kiếm lợi từ chênh lệch giá. Bạn không thực sự sở hữu tài sản, không thể hưởng cổ tức hay các quyền lợi thực tế khác.

CFD có được giám sát không?

Có. Nhiều quốc gia có cơ quan giám sát riêng cho các nhà môi giới CFD:

Giấy phép uy tín:

• Cơ quan Quản lý Tài chính Vương quốc Anh (FCA)
• Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư Úc (ASIC)
• Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC)
• Cơ quan Quản lý Chứng khoán và Thị trường Châu Âu (ESMA)

Giấy phép cấp thứ cấp:

• Ủy ban Tài chính Singapore (MAS)
• Cơ quan Tài chính Nhật Bản (FSA)
• Cơ quan Quản lý Thị trường Tài chính New Zealand (FMA)
• Ủy ban Chứng khoán Hồng Kông (SFC)

Các nền tảng có giấy phép từ các cơ quan giám sát hàng đầu thường an toàn và đáng tin cậy hơn. Nhà đầu tư có thể tra cứu giấy phép trên website của cơ quan giám sát để xác thực tính hợp lệ của nền tảng. Với các nền tảng không rõ giấy phép hoặc không thể xác minh, cần thận trọng.

Các tiêu chí chọn nền tảng CFD

Giấy phép giám sát là tiêu chí hàng đầu
Chọn nền tảng có giấy phép từ các cơ quan giám sát uy tín. Giấy phép này yêu cầu nhà môi giới định kỳ nộp báo cáo tài chính và báo cáo giao dịch khách hàng, giúp đảm bảo an toàn vốn và tuân thủ quy định.

Các yếu tố quan trọng khác:

• Quy mô và lịch sử hoạt động: Nền tảng lâu năm, uy tín cao hơn đáng tin cậy hơn
• Hỗ trợ khách hàng: Có hỗ trợ tiếng Trung hay không, giúp giải quyết các vấn đề về vốn và giao dịch
• Mức spread: Đảm bảo spread hợp lý, spread quá thấp có thể tiềm ẩn rủi ro
• Minh bạch phí: Kiểm tra các khoản phí ẩn, phí rút tiền, phí dịch vụ khác

CFD so với Giao dịch ký quỹ ngoại hối và Hợp đồng tương lai

Giao dịch ký quỹ ngoại hối và CFD
Giao dịch ký quỹ ngoại hối là một dạng của CFD, nhưng chỉ giới hạn trong các cặp tiền tệ. CFD mở rộng hơn, bao gồm cổ phiếu, ngoại hối, ETF, chỉ số, hàng hóa, tiền điện tử, v.v. Cả hai đều dùng phương thức ký quỹ, không có ngày đáo hạn.

Hợp đồng tương lai và CFD
Hợp đồng tương lai liên quan đến việc giao hàng thực tế, nhà đầu tư sở hữu quyền sở hữu đối với tài sản cơ sở. Hợp đồng có ngày thanh toán rõ ràng, đến hạn phải thực hiện giao hàng. Trong khi đó, CFD không có giao hàng thực tế, không hạn chế về ngày đáo hạn, nhà đầu tư tập trung vào biến động giá để kiếm lời. Chi phí giao dịch hợp đồng tương lai gồm thuế và phí, còn CFD chủ yếu là spread.

Các câu hỏi thường gặp về đầu tư CFD

Giao dịch CFD có hợp pháp tại Đài Loan không?
Hiện tại, giao dịch hợp đồng chênh lệch tại Đài Loan là hợp pháp. Các nền tảng giao dịch chính đều có hoạt động tại thị trường Đài Loan. Chỉ cần nền tảng có giấy phép hợp lệ, không có vấn đề pháp lý.

CFD là đầu tư hay đầu cơ?
Theo quan sát thị trường, phần lớn nhà giao dịch CFD đều hướng tới lợi nhuận ngắn hạn hoặc phòng ngừa rủi ro, do đó về bản chất, CFD thuộc dạng đầu cơ. Dù có một số nhà giao dịch dài hạn, nhưng đặc tính đầu cơ vẫn chiếm đa số.

Thời gian giao dịch CFD?
Giao dịch CFD rất linh hoạt, có thể thực hiện 24/5 trên nền tảng. Nhà đầu tư có thể sắp xếp theo lịch sinh hoạt của mình. Đối với nhà đầu tư khu vực châu Á, thời điểm hoạt động sôi động nhất là khi thị trường châu Âu và Mỹ chồng chéo, từ 20:00 đến 2:00 sáng.

Kinh nghiệm đầu tư và cảnh báo rủi ro

Tổng thể, CFD là công cụ giao dịch quốc tế đã trưởng thành, hệ thống vận hành hoàn chỉnh. Tuy nhiên, nhà đầu tư tại Đài Loan cần thận trọng trước khi tham gia:

Chọn nền tảng là yếu tố quan trọng nhất
Chọn nền tảng có quy mô lớn, giấy phép từ các cơ quan giám sát uy tín, và có lịch sử hoạt động lâu dài. Nền tảng lâu năm sẽ an toàn hơn về mặt giao dịch.

Quản lý rủi ro tốt
Tránh sử dụng đòn bẩy quá mức, tận dụng các công cụ dừng lỗ và chốt lời. Đầu tư cần có nguyên tắc và tâm lý vững vàng, tránh tham lam dẫn đến quyết định sai lầm.

Thử nghiệm qua tài khoản demo
Trước khi bỏ vốn thật, nên làm quen qua tài khoản mô phỏng để đánh giá khả năng phù hợp của bản thân với giao dịch CFD.

CFD là công cụ đầu tư rủi ro cao, không phù hợp với mọi nhà đầu tư. Ra quyết định hợp lý, vận dụng cẩn thận mới có thể duy trì lợi nhuận trong giao dịch.