Platin vs. Vàng 2025: Những kim loại quý nào là khoản đầu tư giá trị tốt hơn?

Tình hình hiện tại trên thị trường kim loại quý đang gây tranh luận giữa các nhà đầu tư: Trong khi Vàng đạt mức cao kỷ lục mới trên 3.500 USD mỗi ounce tinh khiết, thì Bạch kim đang trải qua một sự phục hồi bất ngờ. Tháng 7 năm 2025, giá bạch kim khoảng 1.450 USD mỗi ounce — tăng hơn 50% kể từ đầu năm. Nhưng sự trở lại này có bền vững không, và nhà đầu tư có nên xem xét bạch kim như một lựa chọn thay thế nghiêm túc cho vàng không?

Giao điểm lịch sử: Từ loại kim loại bị lãng quên đến cuộc đua phục hồi

Lịch sử của Bạch kim cho thấy những biến động thú vị. Trong một thời gian dài, nó là kim loại quý có giá trị nhất — vào năm 2014, giá bạch kim cao hơn rõ rệt so với vàng. Tuy nhiên, trong thời gian đó, bạch kim đã mất đi sức hút đáng kể. Nguyên nhân không chỉ do các yếu tố cung cầu, mà còn do phụ thuộc vào ngành công nghiệp của kim loại này.

Trong khi Vàng đã trở thành một công cụ đầu tư thuần túy và để bảo vệ chống lạm phát, thì bạch kim lại gắn bó chặt chẽ với nền kinh tế thực. Ngành công nghiệp ô tô yếu đi — đặc biệt là nhu cầu giảm đối với các bộ xúc tác diesel — đã gây áp lực lên giá trong nhiều năm. Kết quả là: Từ năm 2019, tỷ lệ vàng/bạch kim đã chiếm ưu thế so với tỷ lệ bạch kim/vàng. Tỷ lệ tiêu cực này kéo dài hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử giá của cả hai kim loại.

Hiểu rõ sự tăng giá hiện tại: Một cơn bão hoàn hảo

Việc giá bạch kim tăng nhanh kể từ năm 2025 không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của nhiều yếu tố hội tụ:

• Khan hiếm vật lý do gián đoạn nguồn cung (đặc biệt tại Nam Phi)
• Thiếu hụt cấu trúc: Nhu cầu vượt quá cung ứng
• Đồng USD yếu hơn làm tăng sức hấp dẫn cho các nhà mua quốc tế
• Dòng vốn ETF đổ vào mạnh mẽ trong phân khúc đầu tư
• Nhu cầu ổn định bất ngờ tại Trung Quốc và lĩnh vực trang sức
• Các căng thẳng địa chính trị làm trầm trọng thêm các vấn đề chuỗi cung ứng

Tổ hợp này dẫn đến các biến động giá đáng kể — từ mức gần 900 USD vào tháng 1 lên trên 1.450 USD chỉ trong vài tháng.

Bạch kim và vàng - hai đặc tính đầu tư khác nhau

Sự khác biệt cơ bản giữa hai kim loại quý nằm ở vai trò kinh tế của chúng:

Vàng đóng vai trò như một công cụ đầu tư thuần túy và để chống lạm phát. Sự phát triển giá của nó chủ yếu bị ảnh hưởng bởi các động thái của thị trường vốn, kỳ vọng lãi suất và bất ổn địa chính trị. Một sự phục hồi kinh tế không tự nhiên dẫn đến thiếu hụt vàng.

Bạch kim thì vừa là kim loại trang sức, vừa là nguyên liệu không thể thiếu. Ngành công nghiệp sử dụng nó trong các bộ xúc tác, cấy ghép y tế, ngành hóa chất và các công nghệ tiềm năng như pin nhiên liệu. Sự phục hồi kinh tế sẽ tự nhiên thúc đẩy nhu cầu cao hơn và có thể gây ra thiếu hụt nguồn cung.

Ngược lại, bạch kim hiếm hơn vàng rõ rệt — nhưng trong những năm gần đây, giá của nó thấp hơn nhiều. Điều này khiến đợt tăng giá hiện tại hấp dẫn đối với các nhà đầu tư đầu cơ.

Dự báo thị trường năm 2025: Cơ hội và rủi ro

Theo World Platinum Investment Council, dự kiến năm 2025 tổng cầu sẽ đạt 7.863 koz, trong khi cung chỉ là 7.324 koz. Điều này tạo ra thiếu hụt cấu trúc 539 koz. Nhu cầu dự kiến giảm 1%, trong khi cung chỉ tăng 1%.

Đặc biệt thú vị: Phân khúc tái chế có thể tăng trưởng tới 12% trong năm 2025. Các phân khúc nhu cầu phát triển theo các hướng khác nhau:

• Ngành công nghiệp ô tô (41% nhu cầu): +2% tăng trưởng
• Công nghiệp (28%): -9% giảm (Hauptbremsfaktor)
• Trang sức (25%): +2% tăng trưởng
• Đầu tư (6%): +7% tăng trưởng (đặc biệt năng động)

Phân khúc đầu tư tăng trưởng nhanh nhất — cho thấy các nhà đầu tư đã hiểu rõ kịch bản khan hiếm.

Dự báo chung vẫn trung lập đến hơi tích cực. Các yếu tố then chốt sẽ là các diễn biến công nghiệp tại Trung Quốc và Mỹ. Nếu tình hình thương mại song phương trở nên căng thẳng hơn, nhu cầu công nghiệp có thể giảm. Ngược lại, một ngành công nghiệp ổn định hoặc tăng trưởng sẽ tạo điều kiện cho các đợt tăng giá rõ rệt.

Một cảnh báo quan trọng từ tháng 7 năm 2025: Sau các đợt tăng giá mạnh, rủi ro điều chỉnh tăng lên. Chốt lời có thể gây ra các đợt giảm giá. Các nhà đầu tư nên theo dõi tỷ lệ thuê mướn (Lease-Raten) — là chỉ số đáng tin cậy cho áp lực thị trường.

Các cơ hội đầu tư vào bạch kim: Từ bảo thủ đến đầu cơ

Dành cho nhà đầu tư bảo thủ

Kim loại bạch kim vật lý dạng coin hoặc thỏi mang lại sở hữu và an toàn, nhưng đi kèm chi phí lưu kho và giao dịch cao. Tiện lợi hơn là ETC và ETF bạch kim, dễ dàng tích hợp vào danh mục chứng khoán và phản ánh chính xác biến động giá. Phù hợp cả với người mới bắt đầu trên thị trường vốn. Việc phân bổ một phần vào các danh mục hiện có có thể hợp lý, vì bạch kim phản ứng ngược với cổ phiếu và giúp đa dạng hóa.

Cổ phiếu bạch kim của các công ty khai thác là một lựa chọn khác cho các nhà đầu tư dài hạn.

Dành cho nhà giao dịch tích cực

Biến động cao của bạch kim mang lại cơ hội hấp dẫn. CFD cho phép mở vị thế lớn với vốn nhỏ — lý tưởng cho các chiến lược theo xu hướng. Một thiết lập quen thuộc là dùng hai đường trung bình động: Khi đường trung bình ngắn hạn (10 ngày) cắt lên đường trung bình dài hạn (30 ngày) từ dưới lên, sẽ xuất hiện tín hiệu mua. Vị thế sẽ được đóng khi đường trung bình ngắn hạn cắt xuống đường trung bình dài hạn từ trên xuống.

Chú ý với đòn bẩy: Quản lý rủi ro nghiêm ngặt là bắt buộc.

• Rủi ro tối đa 1-2% tổng vốn cho mỗi giao dịch
• Đặt lệnh dừng lỗ (ví dụ 2% dưới giá vào lệnh)
• Ví dụ: Với 10.000€ vốn và 1% ngân sách rủi ro (100€), dùng đòn bẩy x5 chỉ tối đa 1.000€

Hợp đồng tương lai và quyền chọn phù hợp cho các nhà đầu cơ có khẩu vị rủi ro cao — cần có đào tạo chuyên sâu trước khi tham gia.

Kết luận: Khi nào đầu tư vào bạch kim có ý nghĩa?

Câu trả lời phụ thuộc vào loại nhà đầu tư:

Nhà đầu tư dài hạn dùng bạch kim để đa dạng hóa danh mục, hưởng lợi từ nhu cầu công nghiệp và thiếu hụt cấu trúc. Tuy nhiên, tỷ lệ phân bổ nên nhỏ và cần cân đối định kỳ, vì độ biến động cao làm tăng rủi ro tổng thể.

Nhà giao dịch tích cực sẽ thấy các thiết lập hấp dẫn hơn so với vàng trong giai đoạn này. Biến động mạnh hơn giúp vào ra vị thế tốt hơn. Tuy nhiên, đòi hỏi kỷ luật và quản lý rủi ro chặt chẽ.

Các yếu tố cơ bản ủng hộ một thị trường bạch kim lành mạnh: khan hiếm vật lý thực sự, thiếu hụt cấu trúc đến 2029 và nhu cầu tăng trong phân khúc đầu tư. Tuy nhiên, số liệu tháng 7 cảnh báo về khả năng điều chỉnh. Ai muốn đầu tư lúc này cần theo dõi sát các tuần tới — đặc biệt là diễn biến của USD và tỷ lệ thuê mướn. Bạch kim vẫn là một lựa chọn hấp dẫn trong danh mục kim loại quý, nhưng không xứng đáng với vị trí thay thế vàng. Mà đúng hơn, là một vị trí bổ sung với đặc điểm rủi ro - lợi nhuận khác biệt.