Mua vàng để giữ giá trị: Hướng dẫn đầu tư dành cho người mới năm 2025

Vàng tiếp tục tăng giá, đến tháng 10 năm 2025 đã vượt mức 4.300 USD/ounce – mức đỉnh lịch sử mới. Trong thời đại bất ổn của tình hình kinh tế toàn cầu, triển vọng thị trường đầy biến số, ngày càng nhiều nhà đầu tư trẻ bắt đầu chú ý đến vàng như một vai trò quan trọng trong phân bổ tài sản. Đối với những người mới muốn bước chân vào lĩnh vực đầu tư kim loại quý, việc hiểu đặc tính của vàng, các kênh đầu tư và tỷ lệ rủi ro lợi nhuận trở nên đặc biệt quan trọng.

Tại sao nên mua vàng để giữ giá trị?

1. Chống lạm phát với tài sản vật chất

Trong môi trường giá cả liên tục tăng nhưng lương tăng chậm lại, tiền mặt gửi ngân hàng sẽ mất giá theo thời gian. Vàng như một tài sản vật chất, có khả năng duy trì giá trị lâu dài. Sau dịch COVID-19 bùng phát năm 2020, các quốc gia đã bơm lớn thanh khoản kích thích kinh tế, kỳ vọng lạm phát tăng cao. Giá vàng từ khoảng 1.500 USD đầu năm đã tăng liên tục đến tháng 11 năm 2025 gần 4.000 USD, tăng hơn 160%, thể hiện rõ khả năng giữ giá trị của nó.

2. Công cụ phòng hộ trong danh mục đầu tư

Việc mua vàng để giữ giá không chỉ nhằm kiếm chênh lệch giá mà còn xem nó như một bảo hiểm. Nếu tài sản tập trung quá nhiều vào cổ phiếu hoặc tiền điện tử, bất kỳ biến động lớn nào cũng có thể làm giảm giá trị tài sản đáng kể. Trong lịch sử, mỗi khi quốc gia hoặc khu vực xảy ra bất ổn chính trị hoặc khủng hoảng kinh tế, người dân thường đổ xô vào thị trường vàng để tìm nơi trú ẩn. Năm 2022, khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát, vàng đã tăng giá mạnh; gần đây, do những bất ổn từ điều chỉnh chính sách thương mại, vàng cũng đã lập đỉnh mới.

Các chuyên gia khuyên nên phân bổ 5%-15% tài sản vào vàng, vừa giúp đa dạng hóa rủi ro, vừa không ảnh hưởng đến tăng trưởng chung của danh mục.

3. Đa dạng các kênh giao dịch

Đầu tư vàng hiện đại đã vượt ra khỏi việc mua bán vàng thỏi truyền thống. Nhà đầu tư có thể chọn các hình thức như sổ tiết kiệm vàng, ETF, hợp đồng tương lai hoặc hợp đồng chênh lệch (CFD) để tham gia. Phù hợp đặc biệt với các nhà đầu tư có vốn hạn chế. Năm 2024, trung bình mỗi ngày có khoảng 227 tỷ USD giao dịch vàng, xếp sau chỉ số S&P 500 của Mỹ, chứng tỏ tính thanh khoản và hoạt động giao dịch sôi động của thị trường vàng.

4. Giá trị của cảm giác an toàn tâm lý

Dù thường bị bỏ qua, cảm giác an toàn về tâm lý khi sở hữu vàng cũng rất quan trọng. Nhìn thấy tài sản vàng trong tay, đặc biệt trong thời kỳ bất ổn tài chính, biến động thị trường mạnh, có thể mang lại sự yên tâm thực sự và ổn định cảm xúc.

Mua vàng để giữ giá có thực sự hiệu quả?

Về chức năng giữ giá của vàng, có một số hiểu lầm cần làm rõ. Thật sự, vàng là một kim loại quý và tài sản vật chất được toàn cầu công nhận, không bị mất giá do chính sách như tiền giấy, nhưng khả năng giữ giá của nó không theo tuyến tính và không có đảm bảo ngắn hạn.

Một số nhà đầu tư lớn cho rằng, vàng không có khả năng tạo ra giá trị nội tại, không sinh lợi tức hay cổ tức, giá của nó hoàn toàn do cung cầu quyết định. Nhìn vào dữ liệu lịch sử, dù từ năm 2024 đến nay vàng đã tăng hơn 104%, nhưng về dài hạn, trong 50 năm qua, vàng chỉ trải qua hai chu kỳ tăng giá rõ rệt, còn lại chủ yếu trong trạng thái ổn định hoặc biến động nhỏ. Trong khi đó, thị trường chứng khoán cùng kỳ đã trải qua nhiều đợt sụp đổ, nhưng lợi nhuận dài hạn lại hấp dẫn hơn.

Chìa khóa để giữ giá vàng là hiểu rõ đặc tính của nó và áp dụng chiến lược giao dịch phù hợp, chứ không phải mù quáng tin vào câu nói “mua rồi sẽ tăng giá”. Các biến động ngắn hạn có thể gây lo lắng tâm lý, nhưng nếu nắm vững phương pháp đúng, vàng thực sự có thể đóng vai trò ổn định trong phân bổ tài sản.

Sáu phương thức đầu tư vàng chi tiết

1. Vàng vật chất (thỏi vàng, vàng miếng)

Đây là hình thức đầu tư truyền thống và trực tiếp nhất. Được bán tại ngân hàng, cửa hàng vàng bạc hoặc các tiệm vàng, phù hợp với nhà đầu tư có ý thức rủi ro cao.

Ưu điểm của vàng vật chất là đặc tính tiền tệ cứng, có khả năng giữ giá rõ rệt. Tuy nhiên, cũng gặp các vấn đề như chi phí lưu giữ cao, tính thanh khoản kém, khó chuyển đổi nhanh. Khi mua cần chú ý đến uy tín thương hiệu, giấy chứng nhận độ tinh khiết (chuẩn 99.99%) và xác nhận trọng lượng.

Ưu điểm

• Quyền sở hữu rõ ràng
• Khả năng giữ giá lâu dài
• Không phụ thuộc trung gian

Nhược điểm

• Mức đầu tư cao
• Chi phí bảo quản đắt đỏ
• Tính thanh khoản hạn chế
• Không sinh lợi tức

2. Sổ tiết kiệm vàng (vàng giấy)

Sổ tiết kiệm vàng là hình thức ghi nhận bằng giấy thay thế sở hữu vàng vật chất, giá trị theo giá vàng trong thị trường. Nhiều ngân hàng tại Đài Loan cung cấp dịch vụ này, sau khi mở tài khoản, nhà đầu tư chỉ cần trả phí mở tài khoản là có thể mua bán và lưu giữ vàng dễ dàng qua ngân hàng, không cần lo lắng về việc bảo quản vật lý.

Lưu ý rằng, sổ tiết kiệm vàng không sinh lợi, lợi nhuận chỉ đến từ chênh lệch mua thấp bán cao, chi phí giao dịch khá cao, nên không phù hợp với giao dịch ngắn hạn thường xuyên.

Ưu điểm

• Mức giao dịch thấp (từ 1 gram)
• Ngân hàng bảo quản an toàn
• Không cần lo về lưu giữ vật lý

Nhược điểm

• Chi phí giao dịch cao
• Không có lãi
• Chênh lệch giá mang lại lợi nhuận hạn chế

3. ETF vàng

ETF vàng là quỹ mở niêm yết trên sàn chứng khoán, phần lớn vốn đầu tư vào các tài sản liên quan đến vàng. Nhà đầu tư có thể mua bán như cổ phiếu, thực hiện mua vào hoặc bán ra theo thời gian thực, phí giao dịch thấp. ETF vàng lớn nhất toàn cầu là SPDR Gold ETF (GLD.US), tại thị trường Đài Loan có các lựa chọn như Quỹ vàng S&P của Yuanta (00674R.TW).

ETF vàng đặc biệt phù hợp với người mới bắt đầu, vì cách thao tác quen thuộc, dễ tiếp cận.

Ưu điểm

• Mức đầu tư tối thiểu thấp
• Phí giao dịch thấp
• Giao diện thân thiện
• Thanh khoản cao

Nhược điểm

• Thời gian giao dịch bị giới hạn theo giờ thị trường
• Phải trả phí quản lý quỹ
• Không sở hữu vật chất vàng

4. Cổ phiếu khai thác vàng

Đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu các công ty khai thác vàng niêm yết như Barrick Gold (ABX.US), Newmont Mining (NEM.US), thường qua các sàn chứng khoán chứng khoán.

Loại hình này có tiềm năng lợi nhuận cao, nhưng cũng chịu ảnh hưởng bởi tình hình hoạt động của công ty, cấu trúc cổ đông, và độ lệch khỏi giá vàng vật chất khá lớn.

Ưu điểm

• Mức đầu tư thấp
• Phí giao dịch thấp
• Lợi nhuận tiềm năng cao

Nhược điểm

• Chênh lệch lớn so với giá vàng vật chất
• Rủi ro liên quan đến công ty phức tạp
• Cần có khả năng chọn cổ phiếu tốt

5. Hợp đồng tương lai vàng

Hợp đồng tương lai vàng là hợp đồng tiêu chuẩn giao dịch qua sàn, bắt nguồn từ Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago (CME). Nhà đầu tư cần mở tài khoản với nhà môi giới hợp đồng tương lai, hiện cũng có các hợp đồng mini với mức ký quỹ vài trăm USD, nhưng vẫn là khoản tiền không nhỏ đối với nhà đầu tư cá nhân.

Điểm đặc trưng của hợp đồng tương lai là có kỳ hạn, nhà đầu tư phải đóng vị thế trước khi hết hạn hoặc chuyển đổi hợp đồng, đòi hỏi thao tác phức tạp. Thích hợp cho các nhà giao dịch ngắn hạn có kinh nghiệm.

Ưu điểm

• Tỷ lệ đòn bẩy cao, sử dụng vốn hiệu quả
• Giao dịch 24/5, T+0
• Hỗ trợ giao dịch hai chiều

Nhược điểm

• Mô hình hợp đồng phức tạp
• Liên quan đến chuyển đổi hợp đồng, đóng vị thế
• Đòn bẩy là con dao hai lưỡi, làm tăng lợi nhuận nhưng cũng tăng rủi ro
• Mức ký quỹ tương đối cao

6. Hợp đồng chênh lệch vàng (CFD)

Hợp đồng chênh lệch (CFD) theo dõi giá vàng vật chất, thường giao dịch trên các nền tảng ngoại hối (dấu hiệu XAUUSD), là công cụ dành riêng cho giao dịch. So với hợp đồng tương lai, CFD có quy tắc đơn giản, yêu cầu ký quỹ thấp, chỉ cần 0.01 lot là có thể tham gia, chi phí giao dịch cực thấp.

CFD không có ngày đáo hạn cố định, không cần chuyển đổi hợp đồng, chỉ cần có kiến thức về giao dịch chứng khoán là có thể nhanh chóng bắt đầu. Đồng thời, một tài khoản có thể giao dịch nhiều loại tài sản như vàng, ngoại hối, cổ phiếu, chỉ số, tối đa tính linh hoạt trong giao dịch. Thích hợp cho các nhà giao dịch ngắn hạn và theo xu hướng, nhưng cần cẩn trọng với đòn bẩy.

Ưu điểm

• Mức đầu tư tối thiểu cực thấp
• Giao dịch hai chiều
• Quy tắc hợp đồng đơn giản dễ hiểu
• Không giới hạn ngày đáo hạn
• Giao dịch đa tài sản trong một nền tảng

Nhược điểm

• Rủi ro đòn bẩy cần quản lý chặt chẽ
• Cần có kỷ luật chốt lời, cắt lỗ
• Chọn nền tảng phù hợp rất quan trọng

Bảng so sánh hợp đồng tương lai vàng và CFD vàng

Làm thế nào để chọn phương thức giao dịch phù hợp?

Khi chọn kênh đầu tư vàng, cần xem xét các yếu tố sau:

Vốn đầu tư: Vốn nhỏ phù hợp ETF, sổ tiết kiệm vàng hoặc CFD; vốn lớn có thể xem hợp đồng tương lai hoặc vàng vật chất.

Tần suất giao dịch: Giữ lâu dài phù hợp vàng vật chất hoặc ETF; giao theo xu hướng ngắn hạn phù hợp CFD hoặc hợp đồng tương lai.

Khả năng chịu rủi ro: Nhóm bảo thủ chọn vàng vật chất hoặc sổ tiết kiệm vàng; nhóm mạo hiểm có thể dùng đòn bẩy.

Thời gian dành cho giao dịch: Người bận rộn phù hợp đầu tư thụ động (ETF, sổ tiết kiệm); nhà giao dịch chuyên nghiệp phù hợp chủ động (hợp đồng tương lai, CFD).

Chiến lược dài hạn để giữ giá trị vàng

Xu hướng dài hạn của vàng có đặc điểm rõ ràng là chu kỳ theo chuỗi. Quan sát lịch sử cho thấy, vàng khoảng mỗi mười năm sẽ trải qua một chu kỳ tăng giá, kết hợp với các giai đoạn điều chỉnh vài năm. Các biến động này chủ yếu chịu ảnh hưởng của tình hình kinh tế toàn cầu, sức mạnh đồng USD, chính sách lãi suất và tâm lý phòng hộ.

Khi thị trường chứng khoán rung lắc, lạm phát tăng cao hoặc triển vọng kinh tế không rõ ràng, vàng thường được săn đón như một tài sản trú ẩn, giá tăng. Ngược lại, khi kinh tế ổn định, thị trường chứng khoán thịnh vượng, vàng có thể tạm thời đi ngang. Trong dài hạn, các biến động về cấu trúc kinh tế toàn cầu (như sự trỗi dậy của thị trường mới nổi, nhu cầu tài nguyên tăng cao) có thể kích hoạt các siêu chu kỳ kéo dài hơn mười năm.

Lời khuyên cho người mới bắt đầu: Không cần theo dõi giá vàng hàng ngày. Chỉ cần quan sát xu hướng đồng USD, lãi suất và tâm lý phòng hộ toàn cầu là có thể phán đoán vàng có đang bước vào chu kỳ tăng mới hay không.

Nhà đầu tư nhỏ có thể tham gia qua sổ tiết kiệm vàng, ETF với chi phí thấp, đồng thời luyện tập qua các mô phỏng để giảm thiểu rủi ro thực tế. Nếu dùng CFD để giao dịch theo xu hướng, cần nhớ sử dụng các công cụ chốt lời, cắt lỗ và theo dõi dừng lỗ chặt chẽ, kiểm soát rủi ro, tránh bị kẹt trong biến động ngắn hạn.

Mục tiêu cuối cùng của việc mua vàng để giữ giá là thông qua phân bổ hợp lý và vận hành cẩn trọng, vừa bảo vệ sức mua của tài sản, vừa tham gia vào các cơ hội lợi nhuận từ chu kỳ tăng dài hạn.