Nắm vững các phân kỳ RSI và tối ưu hóa chiến lược phân tích kỹ thuật của bạn

RSI là gì và tại sao nó quan trọng trong giao dịch?

Chỉ số Sức mạnh Relative (RSI viết tắt của từ tiếng Anh) thuộc họ các bộ dao động kỹ thuật và đã trở thành công cụ thiết yếu để xác định các điểm cực đoan trong biến động giá. Khác với các chỉ số khác, RSI chuẩn hóa các giá trị đọc trong thang cố định từ 0 đến 100, giúp dễ dàng diễn giải các điều kiện quá bán và quá mua.

Cách tính RSI cho ‘n’ kỳ theo công thức toán học sau:

RSIn = 100 - [100 / (1 + RSn)]

Trong đó RSn thể hiện sức mạnh tương đối:

RSn = Trung bình các mức đóng cửa tăng trong n kỳ / Trung bình các mức đóng cửa giảm trong n kỳ

Chỉ số này so sánh độ lớn của các biến động tăng so với giảm và chuẩn hóa kết quả trong thang 0-100. Thông thường, người ta thiết lập với 14 kỳ, nhưng có thể điều chỉnh theo phong cách giao dịch của bạn.

Phân tích cơ bản: Các vùng cực đoan của RSI

Quá mua vs. quá bán: Khi nào thì hoạt động?

Khi RSI đạt giá trị trên 70, được coi là tài sản đang quá mua. Điều kiện này gợi ý rằng người mua đã chi phối giá quá mức và có khả năng xảy ra một đợt điều chỉnh giảm. Tuy nhiên, cần hiểu rằng một tài sản có thể duy trì trạng thái quá mua trong thời gian dài nếu nhà đầu tư tiếp tục mua ở mức giá ngày càng cao. Khi rời khỏi vùng cực đoan này, chuyển động có thể chỉ là một đợt điều chỉnh nhỏ trước khi tiếp tục xu hướng tăng trước đó.

Ngược lại, các giá trị dưới 30 cho thấy quá bán. Trong các trường hợp này, giá đã giảm quá mức và có khả năng bật lên trở lại. Tuy nhiên, việc duy trì trong vùng này phụ thuộc vào các yếu tố nền tảng của tài sản: nếu yếu, nhà đầu tư có thể không sẵn sàng trả giá cao hơn, kéo dài đà giảm.

Mức trung bình (50): La bàn bí mật

Một khía cạnh thường bị bỏ qua là mức trung bình của RSI ở 50. Mức này đóng vai trò như một bộ xác nhận xu hướng:

• Khi RSI dao động giữa 50 và 70, giá có xu hướng tăng
• Khi dao động giữa 30 và 50, giá có xu hướng giảm

Hãy phân tích trường hợp của Meta Platforms (NASDAQ: META). Vào tháng 3 năm 2020, chỉ số đạt mức quá bán. Khi thoát khỏi vùng này, RSI duy trì dao động giữa 50 và vùng quá mua, xác nhận một sự củng cố tăng giá của giá. Trong khi chỉ số chưa giảm xuống dưới mức trung bình, bất kỳ sự điều chỉnh nào cũng chỉ là một đợt chỉnh nhỏ trong xu hướng hiện tại. Động thái này kéo dài trong nhiều tháng, cho phép các nhà giao dịch duy trì vị thế mua dài hạn một cách tự tin. Sự phá vỡ quyết định xảy ra vào tháng 2 năm 2022 khi RSI cuối cùng vượt xuống dưới 50 về vùng quá bán, báo hiệu sự thay đổi hướng.

Tín hiệu giao dịch: Từ lý thuyết đến thực hành

Tín hiệu mua có cấu trúc

Một lối vào mua hợp lệ yêu cầu thỏa mãn ba điều kiện đồng thời:

1. RSI đạt vùng quá bán (dưới 30)
2. Chỉ số trở lại vùng dao động bình thường
3. Giá phá vỡ một đường xu hướng giảm trước đó

Hãy xem xét trường hợp của Taiwan Semiconductor Manufacturing (NYSE: TSM) từ tháng 9 đến tháng 10 năm 2022. RSI vào vùng quá bán và duy trì ở đó trong nhiều tuần. Sau đó, bắt đầu phục hồi trong vùng dao động. Sự xác nhận đến khi giá thực sự phá vỡ đường xu hướng giảm bắt đầu từ tháng 1. Điểm phá vỡ này là thời điểm lý tưởng để mở vị thế mua dài hạn.

Tín hiệu bán có cấu trúc

Tương tự, để thực hiện giao dịch bán khống cần có ba điều kiện:

1. RSI đạt mức quá mua (trên 70)
2. Quay trở lại vùng dao động bình thường
3. Giá phá vỡ một đường xu hướng tăng trước đó

Trong trường hợp của Applied Materials Inc. (NASDAQ: AMAT), từ tháng 11 năm 2020 đến tháng 4 năm 2021, chỉ số duy trì trạng thái quá mua trong khi xu hướng tăng mạnh diễn ra. Từ đó, giá giảm về vùng bình thường và hình thành một phạm vi đi ngang. Sự phá vỡ xu hướng tăng cuối cùng xảy ra vào tháng 1 năm 2022, là thời điểm có thể mở vị thế bán khống với xác suất thuận lợi.

Divergences RSI: Vũ khí thầm lặng của phân tích kỹ thuật

Divergencia tăng: Dự báo đảo chiều lên trên

Divergences RSI thể hiện các thời điểm mà hành vi của chỉ số không phù hợp với biến động giá. Một divergence tăng xảy ra trong xu hướng giảm khi RSI tạo đáy cao hơn trong khi giá tạo đáy thấp hơn. Sự mất kết nối này gợi ý rằng áp lực bán đang cạn kiệt và sự thay đổi hướng sắp xảy ra.

Ví dụ thực tế với Broadcom (NASDAQ: AVGO): Trong một xu hướng giảm rõ ràng, giá liên tục tạo đáy thấp hơn. Tuy nhiên, RSI bắt đầu tạo đáy cao hơn, cho thấy nhu cầu đang tăng lên nội tại. Divergence RSI tăng này đã thể hiện trong một sự đảo chiều đáng kể, tạo ra xu hướng tăng kéo dài nhiều tháng.

Divergencia giảm: Cảnh báo mất đà

Một divergence giảm xuất hiện trong xu hướng tăng khi RSI tạo đỉnh thấp hơn trong khi giá tạo đỉnh cao hơn. Chỉ số này bắt kịp sự mất sức mạnh của thị trường ngay cả khi giá tạm thời vẫn tiếp tục tăng.

Trường hợp của Walt Disney (NYSE: DIS) minh họa rõ ràng điều này. Giá tạo đỉnh cao hơn, gợi ý tiếp tục xu hướng tăng. Tuy nhiên, RSI lại tạo đỉnh thấp hơn rõ rệt, cho thấy lực mua đang yếu dần. Divergence RSI giảm này đã báo trước một sự đảo chiều kéo dài hơn một năm sau đó.

Tăng cường quyết định: Kết hợp RSI-MACD

RSI có những hạn chế, đặc biệt trong khung thời gian rất ngắn, thường tạo ra tín hiệu giả. Một giải pháp hiệu quả là kết hợp nó với MACD (Hội tụ và phân kỳ trung bình động), một bộ dao động sức mạnh khác.

Hệ thống kết hợp hoạt động như sau:

1. RSI đạt vùng cực đoan (quá mua hoặc quá bán) — điều kiện cần
2. RSI trở lại vùng dao động bình thường
3. Đường MACD cắt qua đường trung bình của histogram theo hướng ngược xu hướng — điều kiện đủ để vào lệnh
4. Đường MACD cắt qua đường SIGNAL theo hướng ngược lại — tín hiệu thoát

Trong trường hợp của Block Inc. (NYSE: SQ), RSI báo quá mua. Sau đó, giảm trở lại khi đường MACD cắt xuống dưới đường trung bình histogram, xác nhận khả năng xu hướng giảm. Sự hội tụ này giúp mở vị thế bán khống. Việc thoát lệnh thực hiện sau bốn tháng khi MACD cắt lên trên đường SIGNAL. Hệ thống này giảm đáng kể các tín hiệu giả.

Các trường hợp lịch sử: Tesla và Meta dưới kính hiển vi của RSI

Tesla (NASDAQ: TSLA) 2019-2022

Trong khoảng từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2019, Tesla nằm trong vùng quá bán theo RSI. Sự phục hồi của chỉ số trùng khớp với việc phá vỡ một đường xu hướng giảm, báo hiệu vào lệnh mua. Sau đó, vào tháng 2 năm 2020 trong khủng hoảng COVID-19, RSI đạt mức quá mua. Tuy nhiên, không hoàn toàn sụp đổ về vùng trung bình, cho thấy đó chỉ là một đợt điều chỉnh trong xu hướng tăng hiện tại. Xu hướng tăng vẫn tiếp tục.

Trong khoảng từ tháng 6 đến tháng 12 năm 2020, RSI tạo nhiều đỉnh trong vùng quá mua mà không giảm đáng kể. Điều này xác nhận các đợt điều chỉnh nhỏ, không phải là thay đổi hướng. Đây là thời điểm lý tưởng để tăng vị thế mua dài hạn.

Sự phá vỡ cuối cùng xảy ra vào tháng 10 năm 2021 khi RSI không thể đạt lại các mức quá mua cực đoan. Đồng thời, giá bắt đầu hình thành các đỉnh giảm, tạo thành một đường xu hướng giảm mới. Tháng 12, xu hướng tăng trước đó bị phá vỡ, bắt đầu giai đoạn điều chỉnh kéo dài đến nay.

Phân tích kỹ thuật vượt ra ngoài RSI

Quan trọng là nhớ rằng không có chỉ số kỹ thuật nào, kể cả RSI hay divergence, có thể thay thế phân tích xu hướng qua biểu đồ. Các bộ dao động chỉ là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Việc xác nhận bằng các mẫu hình biểu đồ, đường xu hướng và các mức kháng cự là điều kiện đủ để tự tin thực hiện các giao dịch.

Divergences RSI là công cụ mạnh mẽ khi sử dụng đúng cách, nhưng luôn cần kết hợp với các kỹ thuật phân tích khác.