Hiểu nhanh thị trường ngoại hối: Từ cơ bản đến đầu tư cơ bản

Ngoại hối thực sự đang giao dịch gì?

Ngoại hối (Foreign Exchange, viết tắt là Forex hoặc FX) trông có vẻ bí ẩn, nhưng thực chất là hoạt động giao dịch đổi một loại tiền tệ lấy một loại tiền tệ khác. Khác với việc đổi tiền tại sân bay trong cuộc sống hàng ngày, giao dịch ngoại hối là hình thức đầu tư dựa trên dự đoán biến động tỷ giá, mua bán các cặp tiền tệ khác nhau để kiếm lợi nhuận.

Hãy tưởng tượng: bạn tin rằng đồng đô la Mỹ sẽ tăng giá, nên mua vào USD đổi lấy JPY. Khi đồng USD thực sự tăng giá, bạn bán ra USD để thu lợi chênh lệch. Trong quá trình này, tỷ giá là giá trị tương đối giữa hai loại tiền tệ — luôn biến động theo từng khoảnh khắc, nguyên nhân của sự biến động đến từ sức mạnh kinh tế của các quốc gia, chính sách tài chính, tình hình quốc tế và nhiều yếu tố khác.

Tại sao thị trường ngoại hối lại lớn như vậy?

Ngoại hối là thị trường tài chính lớn nhất thế giới. Theo số liệu thống kê, khối lượng giao dịch hàng ngày đạt 6.6 nghìn tỷ USD — trong khi đó, Sở Giao dịch Chứng khoán New York chỉ khoảng 224 tỷ USD. Điều này có nghĩa là quy mô giao dịch của thị trường ngoại hối lớn gấp khoảng 300 lần so với thị trường chứng khoán New York!

Dù tổng khối lượng giao dịch lớn, khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của nhà lẻ chỉ chiếm khoảng 3-5%, tức khoảng 200-3000 tỷ USD. Thị trường giao dịch ngoại hối giao ngay có quy mô khoảng 2 nghìn tỷ USD/ngày, đủ để đáp ứng các loại nhà đầu tư khác nhau.

Thị trường này lớn như vậy nhờ đặc điểm toàn cầu của nó. Thị trường ngoại hối mở cửa 5 ngày trong tuần, 24 giờ mỗi ngày — bắt đầu từ Auckland, New Zealand, rồi chuyển sang Sydney, Singapore, Hong Kong, Tokyo, Frankfurt, London, New York, tạo thành mạng lưới giao dịch toàn cầu liền mạch. Nhà đầu tư dù ở bất cứ đâu cũng có thể tham gia giao dịch vào thời điểm phù hợp.

Thị trường ngoại hối giao dịch những gì?

Câu trả lời là: Tiền tệ.

Bạn có thể hiểu việc mua bán tiền tệ như là đầu tư vào triển vọng kinh tế của một quốc gia. Giá trị tiền tệ thường phản ánh kỳ vọng của thị trường về tình hình hiện tại và tương lai của nền kinh tế đó. Nếu kinh tế Mỹ có triển vọng tích cực, đồng USD sẽ tăng giá; ngược lại, sẽ giảm giá. Nhà giao dịch kiếm lợi bằng cách mua thấp bán cao dựa trên dự đoán chênh lệch này.

Trong số các cặp tiền tệ có thể giao dịch, cặp tiền chính được ưa chuộng nhất. Các đồng tiền chính là những đồng tiền có khối lượng giao dịch lớn nhất, đại diện cho các nền kinh tế lớn nhất toàn cầu, bao gồm USD, EUR, GBP, JPY, CHF, CAD, AUD, NZD và các đồng khác.

Mỗi đồng tiền đều có mã chuẩn — gồm ba chữ cái, hai chữ đầu đại diện cho quốc gia, chữ cái thứ ba đại diện cho tên đồng tiền. Ví dụ: USD (Dollar của Mỹ). Hệ thống mã này do Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa Quốc tế (ISO) ban hành từ năm 1973, gọi là ISO 4217.

Ưu điểm cốt lõi của giao dịch ngoại hối

Chi phí cực thấp — Hầu hết các nhà môi giới ngoại hối không thu phí hoa hồng, chỉ kiếm lợi từ chênh lệch giá mua bán. Chênh lệch giá mua bán dành cho giao dịch bán lẻ thường dưới 0.1%, thậm chí khối lượng lớn có thể thấp đến 0.07%.

Giao dịch linh hoạt — Không giới hạn quy mô giao dịch tối thiểu. Bạn có thể bắt đầu với chỉ 1,000 đơn vị tiền tệ, khác với thị trường hợp đồng tương lai có quy chuẩn cố định.

Đòn bẩy tăng cường — Ngoại hối cung cấp cơ chế đòn bẩy, cho phép kiểm soát vị thế lớn hơn với số tiền ký quỹ nhỏ. Ví dụ, đòn bẩy 50:1, bỏ ra 50 USD ký quỹ có thể kiểm soát vị thế 2,500 USD.

Thanh khoản cực cao — Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày 6.6 nghìn tỷ USD đảm bảo giao dịch nhanh chóng, giá cả rõ ràng.

Không giới hạn thời gian — So với thị trường chứng khoán có giờ mở cửa cố định (mở cửa 9:30 sáng đến 4 chiều), thị trường ngoại hối mở cửa 24/5, nhà đầu tư tự do chọn thời điểm vào ra.

Ngoại hối vs Cổ phiếu: Tại sao chọn ngoại hối?

Dù Sở Giao dịch Chứng khoán New York có 2,800 cổ phiếu, Nasdaq có 3,300 công ty niêm yết, nhưng chỉ cần 7 cặp tiền chính là đủ để bao phủ các nền kinh tế lớn nhất toàn cầu.

Thị trường chứng khoán bị giới hạn bởi giờ giao dịch (mở cửa từ 9:30 sáng đến 4 chiều Mỹ), còn ngoại hối là thị trường giao dịch 24 giờ thực sự. Cổ phiếu dễ bị ảnh hưởng mạnh bởi dự đoán của các nhà phân tích, gây biến động lớn, nhưng ngoại hối, như một mặt hàng tài chính toàn cầu, ít bị ảnh hưởng bởi ý kiến phân tích hơn, thị trường cũng lý trí hơn. Ngoài ra, ngoại hối không có hạn chế về việc đặt lệnh bán khống, dù dự đoán tăng hay giảm đều có cơ hội.

Ngoại hối vs Hợp đồng tương lai: Ai có lợi thế hơn?

Khối lượng giao dịch hàng ngày của ngoại hối (6.6 nghìn tỷ USD) vượt xa thị trường hợp đồng tương lai (khoảng 30 tỷ USD), chênh lệch về thanh khoản rất lớn. Dù hợp đồng tương lai có thể giao dịch qua đêm, nhưng so với thị trường ngoại hối giao ngay, vẫn khá ít ỏi.

Về thực thi lệnh, ngoại hối cung cấp giá thực thi nhanh chóng và rõ ràng, còn hợp đồng tương lai và cổ phiếu thì không có sự đảm bảo này. Trong quản lý rủi ro, nếu thua lỗ vượt quá mức ký quỹ, nền tảng tự động kích hoạt cơ chế gọi ký quỹ hoặc đóng vị thế; còn trong hợp đồng tương lai, nhà giao dịch có thể thua lỗ vượt quá số dư tài khoản, phải tự chịu trách nhiệm.

Tóm lại

Thị trường ngoại hối với quy mô giao dịch khổng lồ, cơ chế mở cửa 24/5, chi phí thấp, đòn bẩy linh hoạt, đã trở thành lựa chọn hàng đầu của các nhà đầu tư toàn cầu. Dù là để phòng ngừa rủi ro hay tìm kiếm cơ hội sinh lời, ngoại hối với tính minh bạch và khả năng tiếp cận rộng rãi đã mở ra một cánh cửa tài chính mới cho nhà đầu tư.