Từ thất bại đến thịnh vượng: Những câu nói về thái độ giao dịch mà mọi nhà đầu tư nghiêm túc đều cần nghe

Bạn có thể đã nhận thấy rằng những nhà giao dịch thành công nhất không nhất thiết là người có IQ cao nhất hoặc các thuật toán phức tạp nhất. Điều phân biệt người chiến thắng và người thua cuộc trên thị trường tài chính là một yếu tố còn nền tảng hơn nhiều: thái độ giao dịch. Tư duy của bạn quyết định bạn có kiếm được tiền hay mất tất cả.

Hãy thành thật – giao dịch có thể cảm giác như một trò chơi may rủi khi bạn mới bắt đầu. Nhưng các chuyên gia biết rằng đó thực chất là một nghề thủ công đòi hỏi kỷ luật, kiểm soát cảm xúc và khung tâm lý đúng đắn. Đó là lý do tại sao chúng tôi đã tổng hợp những câu nói về thái độ giao dịch mạnh mẽ nhất từ các nhà đầu tư và nhà giao dịch huyền thoại, cùng với những hiểu biết thực tế về cách áp dụng chúng vào hành trình giao dịch của bạn.

Nền tảng: Tại sao Thái độ Giao dịch của bạn quan trọng hơn cả Kỹ năng của bạn

Trước khi đi vào các triết lý cụ thể, hãy hiểu điều này: phân tích kỹ thuật và nghiên cứu cơ bản quan trọng, nhưng chúng chỉ là thứ phụ. Thái độ giao dịch của bạn – cách bạn xử lý thua lỗ, quản lý nỗi sợ và lòng tham, và tuân thủ kế hoạch – mới là yếu tố quyết định thành công cuối cùng.

Warren Buffett, nhà đầu tư thành công nhất thế giới với tài sản ước tính 165.9 tỷ đô (tính đến năm 2014), không xây dựng đế chế của mình qua các phép tính phức tạp hay chiến lược hoa mỹ. Ông xây dựng nó qua sự kiên nhẫn, kỷ luật và cam kết vững chắc với các nguyên tắc đúng đắn. Đây là những gì ông học được sau nhiều thập kỷ trên thị trường:

“Đầu tư thành công cần thời gian, kỷ luật và kiên nhẫn.” Đây không chỉ là những lời động viên – đó là liều thuốc chống lại tư duy “kiếm tiền nhanh chóng” đã phá hủy phần lớn các nhà giao dịch bán lẻ. Thị trường thưởng cho những ai biết chờ đợi, chứ không phải những ai đuổi theo từng biến động nhỏ.

Một câu nói khác của Buffett thể hiện thái độ đúng đắn trong giao dịch: “Hãy đầu tư vào chính bản thân mình nhiều nhất có thể; bạn là tài sản lớn nhất của chính mình.” Kỹ năng, kiến thức và khả năng kiểm soát cảm xúc của bạn không thể bị đánh cắp hay bị đánh thuế. Chúng tích tụ theo thời gian, giống như danh mục đầu tư của bạn nên vậy.

Lợi thế phản biện: Khi Thái độ Giao dịch của bạn phân biệt bạn với đám đông

Đây là nơi phần lớn các nhà giao dịch thất bại: họ theo đám đông thay vì suy nghĩ độc lập. Thái độ giao dịch của bạn quyết định xem bạn có đủ dũng cảm để làm điều ngược lại hay không.

“Tôi sẽ chỉ cho bạn cách trở nên giàu có: đóng tất cả các cánh cửa, cẩn thận khi người khác tham lam và tham lam khi người khác sợ hãi.” Buffett đã nắm bắt tinh thần đầu tư phản biện trong một câu. Trong khi mọi người đang mua khi giá đang tăng vọt (và cảm xúc hưng phấn đạt đỉnh), bạn đang chốt lời. Khi thị trường sụp đổ và nỗi sợ làm tê liệt đám đông, bạn tích lũy. Thái độ này – bình tĩnh khi người khác hoảng loạn, hung hăng khi người khác bỏ chạy – chính là cách xây dựng sự giàu có theo thế hệ.

“Khi vàng rơi, hãy lấy một cái xô, chứ đừng lấy chiếc thìa nhỏ.” Quá nhiều nhà giao dịch chơi an toàn trong các thị trường tăng trưởng, rồi tự hỏi tại sao họ không tích lũy được nhiều của cải hơn. Thái độ đúng đắn trong thời điểm cơ hội là tư duy phong phú, không phải thiếu thốn.

Nhưng có một điều cần lưu ý: “Mua một công ty tuyệt vời với giá hợp lý còn tốt hơn mua một công ty phù hợp với giá tuyệt vời.” Thái độ giao dịch của bạn nên ưu tiên chất lượng hơn là săn lùng giá rẻ. Việc săn cổ phiếu penny hoặc các tài sản kém chất lượng vì chúng rẻ là một trò chơi thua cuộc.

“Đa dạng hóa rộng chỉ cần thiết khi nhà đầu tư không hiểu rõ mình đang làm gì.” Đây không phải là kiêu ngạo – đó là sự rõ ràng. Tập trung vào việc làm chủ thực sự một vài tài sản thay vì phân tán quá nhiều.

Cuộc chiến tâm lý: Làm chủ Thái độ Giao dịch dưới áp lực

Đây là nơi phần lớn các nhà giao dịch gục ngã. Thị trường thử thách tâm lý của bạn không ngừng nghỉ.

Jim Cramer nói đúng: “Hy vọng là một cảm xúc giả tạo chỉ khiến bạn mất tiền.” Giữ vị thế thua lỗ trong khi hy vọng nó sẽ hồi phục? Đó là tâm lý của các nhà giao dịch bán lẻ. Thái độ của bạn cần phải tàn nhẫn – nếu luận điểm sai, hãy thoát ra, không hỏi lý do.

Buffett lại nhấn mạnh: “Bạn cần biết rõ khi nào nên rút lui hoặc từ bỏ thua lỗ, và không để lo lắng khiến bạn cố gắng lại lần nữa.” Thua lỗ đau đớn. Nó tạo ra lo lắng. Và các nhà giao dịch lo lắng đưa ra quyết định tồi tệ. Thái độ giao dịch đúng đắn là nhận biết khi nào cần lùi bước và bắt đầu lại.

“Thị trường là một thiết bị chuyển tiền từ người thiếu kiên nhẫn sang người kiên nhẫn.” Thiếu kiên nhẫn giết chết tài khoản giao dịch. Kiên nhẫn nhân lên chúng. Thái độ của bạn quyết định bạn thuộc về nhóm nào.

Nhận xét của Doug Gregory rất sâu sắc: “Giao dịch theo những gì đang xảy ra… chứ không phải những gì bạn nghĩ sẽ xảy ra.” Đầu cơ dựa trên dự đoán tương lai là cách làm tiêu tán tài sản. Giao dịch theo những gì thực sự đang diễn ra – hành động giá, khối lượng, xu hướng – chính là cách xây dựng thành công.

Jesse Livermore hiểu rõ tầm quan trọng của điều này: “Trò chơi đầu cơ là trò chơi hấp dẫn nhất thế giới. Nhưng nó không dành cho kẻ ngu dốt, người lười biếng về tinh thần, người có cân bằng cảm xúc thấp hoặc kẻ mơ mộng kiếm tiền nhanh. Họ sẽ chết nghèo.” Thái độ giao dịch của bạn phản ánh kỷ luật tự thân hoặc tự hủy hoại chính mình.

Randy McKay thẳng thắn: “Khi tôi bị tổn thương trong thị trường, tôi lập tức rút lui. Không quan trọng thị trường đang giao dịch ở mức nào. Tôi chỉ thoát ra, vì tôi tin rằng một khi bị tổn thương, quyết định của bạn sẽ ít khách quan hơn nhiều so với khi bạn đang thành công.” Sau khi bị tổn thương, thái độ giao dịch của bạn bị ảnh hưởng. Rút lui, hồi phục, trở lại mạnh mẽ hơn.

Mark Douglas tiết lộ: “Khi bạn chấp nhận rủi ro một cách chân thành, bạn sẽ yên bình với bất kỳ kết quả nào.” Sợ hãi xuất phát từ sự kháng cự với rủi ro. Chấp nhận mang lại bình yên. Sự chuyển đổi trong thái độ này là tất cả.

Tom Basso nhấn mạnh: “Tôi nghĩ tâm lý đầu tư là yếu tố quan trọng nhất, theo sau là kiểm soát rủi ro, còn câu hỏi về nơi mua bán là ít quan trọng nhất.” Thái độ giao dịch của bạn quan trọng hơn nhiều so với điểm vào lệnh.

Xây dựng hệ thống của bạn: Thái độ Giao dịch của một chuyên gia

Những người nghiệp dư tiếp cận giao dịch một cách hỗn loạn. Các chuyên gia xây dựng hệ thống và tuân thủ chúng. Thái độ của bạn cần phải có phương pháp, không phải cảm tính.

“Tất cả các phép tính bạn cần trong thị trường chứng khoán đều học ở lớp 4.” Giao dịch không phải là khoa học tên lửa. Nó là về sự nhất quán và kỷ luật – chính là thái độ giao dịch của bạn, cơ bản vậy.

Victor Sperandeo đi vào cốt lõi: “Chìa khóa thành công trong giao dịch là kỷ luật cảm xúc. Nếu trí tuệ là yếu tố then chốt, sẽ có nhiều người kiếm tiền hơn trong giao dịch… Tôi biết điều này nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng lý do quan trọng nhất khiến người ta thua lỗ trên thị trường tài chính là họ không cắt lỗ đúng mức.” Dừng lỗ không phải tùy chọn – đó là nền tảng của thái độ giao dịch chuyên nghiệp.

Hệ thống ba nguyên tắc: “Các yếu tố của giao dịch tốt là (1) cắt lỗ, (2) cắt lỗ, và (3) cắt lỗ.” Lặp lại có chủ đích. Thái độ của bạn phải luôn tập trung vào giảm thiểu rủi ro.

Thomas Busby chia sẻ: “Tôi đã giao dịch hàng thập kỷ và vẫn còn đứng vững. Tôi đã thấy nhiều nhà giao dịch đến rồi đi. Họ có hệ thống hoặc chương trình hoạt động trong một số môi trường nhất định và thất bại trong những môi trường khác. Ngược lại, chiến lược của tôi là linh hoạt và luôn phát triển. Tôi liên tục học hỏi và thay đổi.” Khả năng thích nghi là một phần của thái độ giao dịch thành công.

Jaymin Shah bổ sung: “Bạn không bao giờ biết thị trường sẽ đưa ra loại thiết lập nào, mục tiêu của bạn là tìm cơ hội có tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận tốt nhất.” Thái độ thực dụng này tập trung vào chất lượng cơ hội, không phải số lượng giao dịch.

Quan sát của John Paulson: “Nhiều nhà đầu tư mắc sai lầm khi mua cao bán thấp trong khi chiến lược đúng để vượt trội dài hạn là làm ngược lại.” Nghe có vẻ đơn giản, nhưng việc đảo ngược bản năng này đòi hỏi một sự chuyển đổi toàn diện trong thái độ giao dịch.

Động lực thị trường: Hiểu rõ những gì Thái độ Giao dịch của bạn đang chống lại

Thị trường có các mẫu hình. Thái độ giao dịch của bạn cần nhận biết và tôn trọng chúng.

Câu nói của Buffett: “Chúng ta chỉ cố gắng trở nên sợ hãi khi người khác tham lam và tham lam chỉ khi người khác sợ hãi.” Đây là biểu hiện cao nhất của thái độ phản biện trong giao dịch.

Jeff Cooper cảnh báo: “Đừng bao giờ nhầm lẫn vị thế của bạn với lợi ích tốt nhất của chính bạn. Nhiều nhà giao dịch giữ vị thế trong cổ phiếu và hình thành mối liên hệ cảm xúc với nó. Họ bắt đầu mất tiền, và thay vì thoát ra, họ tìm lý do mới để giữ lại. Khi không chắc chắn, hãy thoát ra!” Cái tôi phá hủy tài khoản. Khiêm tốn bảo vệ chúng. Thái độ của bạn phải ưu tiên sự thật hơn là việc đúng hay sai.

Brett Steenbarger xác định vấn đề cốt lõi: “Vấn đề chính, tuy nhiên, là cần phải phù hợp thị trường vào phong cách giao dịch thay vì tìm cách giao dịch phù hợp với hành vi của thị trường.” Thái độ linh hoạt luôn thắng các hệ tư tưởng cứng nhắc.

Arthur Zeikel tiết lộ: “Chuyển động giá cổ phiếu thực sự bắt đầu phản ánh các diễn biến mới trước khi chúng được công nhận rộng rãi là đã xảy ra.” Thị trường di chuyển dựa trên thông tin trước khi mọi người nhận thức rõ. Thái độ của bạn cần đi trước đám đông.

Philip Fisher chia sẻ triết lý sâu sắc: “Chỉ có một cách kiểm tra thực sự xem cổ phiếu ‘rẻ’ hay ‘đắt’ là so sánh giá hiện tại với các yếu tố cơ bản của công ty, chứ không phải giá cũ hay giá mới, dù chúng ta đã quen với giá cũ đến đâu, mà là liệu các yếu tố cơ bản của công ty có còn tốt hơn hay kém hơn so với đánh giá của cộng đồng tài chính hiện tại về cổ phiếu đó.” Dựa vào giá cũ là cái bẫy chết người. Thái độ của bạn phải dựa trên thực tế hiện tại.

“Trong giao dịch, mọi thứ đều có lúc thành công và lúc thất bại.” Sự khiêm tốn này hình thành thái độ giao dịch thực tế.

Quản lý rủi ro: Biểu hiện tối thượng của Thái độ Giao dịch

Các nhà giao dịch chuyên nghiệp suy nghĩ khác về rủi ro so với người nghiệp dư.

Jack Schwager nói đúng: “Những người nghiệp dư nghĩ về số tiền họ có thể kiếm được. Các chuyên gia nghĩ về số tiền họ có thể mất.” Thái độ đảo ngược này là đặc trưng của các nhà giao dịch sống sót.

Paul Tudor Jones thể hiện rõ: “Tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận 5/1 cho phép bạn có tỷ lệ thắng 20%. Tôi thậm chí có thể sai 80% thời gian mà vẫn không thua.” Ngay cả những người sai cũng kiếm tiền nhờ thái độ đúng về kích thước vị thế và quản lý rủi ro.

Buffett nhắc lại: “Đầu tư vào chính bản thân là điều tốt nhất bạn có thể làm, và như một phần của việc đầu tư vào chính mình; bạn nên học thêm về quản lý tiền bạc.” Quản lý tiền là trò chơi. Thái độ của bạn phải phản ánh điều này.

Buffett cảnh báo: “Đừng thử độ sâu của dòng sông bằng cả hai chân trong khi đang mạo hiểm.” Đừng bao giờ mạo hiểm toàn bộ tài khoản của bạn trong một giao dịch. Nguyên tắc này cứu mạng nghề nghiệp của bạn.

John Maynard Keynes nhận xét: “Thị trường có thể duy trì trạng thái phi lý lâu hơn khả năng bạn còn đủ khả năng thanh khoản.” Đòn bẩy làm tăng thiệt hại. Thái độ của bạn phải tôn trọng chân lý này.

Benjamin Graham nói rõ: “Việc để thua lỗ kéo dài là sai lầm nghiêm trọng nhất của phần lớn nhà đầu tư.” Dừng lỗ là không thể thương lượng. Chúng là biểu hiện vật lý của thái độ giao dịch đúng đắn.

Kiên nhẫn và kỷ luật: Thành phần bí mật

Hầu hết các nhà giao dịch thất bại vì họ không thể ngồi yên. Người chiến thắng biết khi nào nên hành động và khi nào nên chờ đợi.

Jesse Livermore nhận xét: “Khao khát hành động liên tục bất chấp điều kiện nền tảng là nguyên nhân gây ra nhiều tổn thất trên Phố Wall.” Thái độ giao dịch quá mức – làm gì đó chỉ để làm – phá hủy tài khoản.

Bill Lipschutz khuyên: “Nếu phần lớn các nhà giao dịch học cách giữ yên tay 50% thời gian, họ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn.” Điều này phản trực giác nhưng đúng. Thái độ của bạn nên tôn vinh sự kiên nhẫn như việc thực thi.

Ed Seykota cảnh báo: “Nếu bạn không thể chịu đựng một khoản lỗ nhỏ, sớm hay muộn bạn sẽ phải chịu khoản lỗ lớn nhất trong đời.” Lỗ nhỏ không phải thất bại – đó là học phí. Thái độ đúng đắn xem chúng như những khoản đầu tư học hỏi.

Kurt Capra tiết lộ: “Nếu bạn muốn có những hiểu biết thực sự giúp bạn kiếm nhiều tiền hơn, hãy nhìn vào các vết sẹo chạy dọc theo bảng kê tài khoản của bạn. Ngừng làm những điều gây hại cho bạn, kết quả của bạn sẽ tốt hơn. Đó là một quy luật toán học!” Thái độ của bạn đối với thất bại quyết định nó dạy bạn hay đánh bại bạn.

Yvan Byeajee định dạng lại: “Câu hỏi không phải là tôi sẽ kiếm được bao nhiêu từ giao dịch này! Câu hỏi thực sự là; tôi có ổn nếu không kiếm được gì từ giao dịch này không.” Sự tách rời này biến thái độ giao dịch từ tuyệt vọng thành chuyên nghiệp.

Joe Ritchie nhận xét: “Các nhà giao dịch thành công thường dựa vào cảm giác bản năng hơn là quá phân tích.” Quá nhiều suy nghĩ làm tê liệt. Trực giác (dựa trên kinh nghiệm) thực thi. Thái độ của bạn nên tin tưởng vào quá trình.

Jim Rogers đơn giản: “Tôi chỉ chờ đến khi có tiền nằm trong góc, và tất cả những gì tôi cần làm là đi qua đó và nhặt lấy. Trong thời gian đó, tôi không làm gì cả.” Thái độ giao dịch chiến thắng là sự chọn lọc trong hành động, đi kèm im lặng kiên nhẫn.

Phần nhẹ nhàng hơn: Bài học ẩn trong hài hước

Đôi khi những chân lý sâu sắc nhất lại nằm trong những câu chuyện hài hước.

Buffett đùa: “Chỉ khi thủy triều rút, bạn mới biết ai đã bơi khỏa thân.” Các vụ sụp đổ thị trường phơi bày ai thực sự giỏi và ai chỉ may mắn. Thái độ giao dịch của bạn cần đủ sức chịu đựng thử thách đó.

“Xu hướng là người bạn của bạn – cho đến khi nó đâm bạn sau lưng bằng một chiếc đũa ăn.” Xu hướng luôn kết thúc. Thái độ của bạn cần tôn trọng điều tất yếu này.

John Templeton mô tả chu kỳ: “Thị trường tăng trưởng bắt đầu từ sự bi quan, phát triển dựa trên hoài nghi, trưởng thành qua lạc quan và chết vì quá phấn khích.” Hiểu rõ các giai đoạn này hình thành thái độ giao dịch ở mọi giai đoạn của thị trường.

“Một trong những điều buồn cười về thị trường chứng khoán là mỗi lần một người mua, người khác bán, và cả hai đều nghĩ mình rất sắc sảo.” Luôn có người sai. Thái độ của bạn nên tập trung vào việc đúng về rủi ro, chứ không phải thông minh hơn người khác.

Ed Seykota đùa: “Có những nhà giao dịch già và có những nhà giao dịch dũng cảm, nhưng rất ít người già và dũng cảm.” Sống lâu hơn là chiến thắng anh hùng. Thái độ của bạn nên ưu tiên sự sống còn trên hết.

Bernard Baruch phản ánh: “Mục đích chính của thị trường chứng khoán là làm cho nhiều người trở thành kẻ ngốc nhất có thể.” Thị trường được thiết kế để làm bạn khiêm tốn. Thái độ của bạn cần giữ sự khiêm tốn.

Gary Biefeldt so sánh: “Đầu tư giống như chơi poker. Bạn chỉ nên chơi những tay tốt, bỏ những tay xấu, bỏ tiền cược.” Lựa chọn là tất cả. Thái độ của bạn phải tàn nhẫn trong việc chọn lọc.

Donald Trump nhận xét: “Đôi khi những khoản đầu tư tốt nhất là những khoản bạn không thực hiện.” Không phải tất cả các giao dịch đều nên làm. Thái độ của bạn cần có khả năng nói không.

Jesse Lauriston Livermore kết luận: “Có thời điểm để mua vào, thời điểm để bán ra và thời điểm để đi câu cá.” Đôi khi thái độ giao dịch tốt nhất là hoàn toàn rút lui.

Thực sự bài học lớn nhất: Thái độ Giao dịch của bạn là tất cả

Đọc những câu nói này không khiến bạn trở nên giàu có. Nhưng nội tâm hóa thái độ giao dịch mà chúng thể hiện chắc chắn sẽ làm được điều đó.

Thị trường không quan tâm bạn thông minh đến đâu. Nó không quan tâm đến bằng cấp hay dự đoán của bạn. Thị trường chỉ thưởng cho những người có tâm lý đúng đắn – thái độ giao dịch đúng đắn. Đó là kỷ luật khi cảm xúc lên cao, kiên nhẫn khi tốc độ thúc giục, khiêm tốn khi cái tôi thì thầm, và rõ ràng khi sự mơ hồ bao phủ.

Con đường từ nhà giao dịch bán lẻ thành chuyên nghiệp không phải là học thêm nhiều chỉ báo hay tìm ra thuật toán hoàn hảo. Đó là biến đổi thái độ giao dịch từ hy vọng sang nguyên tắc, từ cảm xúc sang hệ thống, từ bảo vệ cái tôi sang thực tế rõ ràng.

Những nhà giao dịch huyền thoại này không trở thành huyền thoại vì họ đúng mọi lúc. Họ trở thành huyền thoại vì họ có thái độ giao dịch để sai, học hỏi từ sai lầm và tiến bộ. Họ ưu tiên sự sống còn hơn cái tôi, kiểm soát rủi ro hơn lợi nhuận tiềm năng, và liên tục hoàn thiện hơn là hoàn hảo.

Hành trình giao dịch của bạn bắt đầu ngay bây giờ, và bắt đầu bằng việc xem xét thái độ giao dịch hiện tại của bạn. Phần lớn các tư duy này phù hợp hay trái ngược với cách bạn nghĩ hiện tại? Những câu trả lời đó sẽ quyết định tương lai giao dịch của bạn nhiều hơn bất kỳ phân tích thị trường nào.