Thông điệp cuối cùng của thần tượng chứng khoán Nhật Bản: Tại sao số tiền kiếm được cuối cùng lại bị mất hết?

Khi cổ phiếu tăng gấp chín lần, bạn còn dám bổ sung thêm không?

Đây là thử thách để kiểm tra xem một nhà đầu tư có thực sự trưởng thành hay không. Câu trả lời đơn giản của Stock Mogul là: cứ bán khi đã đến lúc. Kết quả sau ba tuần, giá cổ phiếu sụt giảm xuống một phần ba mức giá ông đã bán, và ông đã thu về 20 tỷ yên trong túi.

Nhưng kết cục câu chuyện lại rất châm biếm — vị thần tượng chứng khoán Nhật Bản này về già lại vì một lòng tham mà chứng kiến lợi nhuận 300 tỷ yên tan biến trong chớp mắt.

Tại sao người thông minh cũng hay thất bại?

Huyền thoại của Stock Mogul bắt đầu từ nghèo đói. Trước 31 tuổi, ông đã trải qua thất bại trong kinh doanh, thua lỗ trong đầu tư, từng không còn gì trong tay. Trong tuyệt vọng, ông đã ở ẩn trong thư viện Osaka suốt ba năm, dùng 70 yên vốn để tái gia nhập thị trường.

Đây không phải là câu chuyện may mắn. Thành công của ông dựa trên nghiên cứu sâu sắc về thị trường. Khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, ông dự đoán thiếu thép, mua vào và kiếm được hàng chục lần lợi nhuận. Vào thập niên 1970, khi ngành xi măng suy thoái, ông đã thực hiện các chiến lược ngược dòng, sau ba năm thu về 30 tỷ yên. Đến thập niên 1980, ông phát hiện ra tiềm năng của mỏ quặng Lingiri bị thị trường bỏ quên, âm thầm mua cổ phần của Công ty Kim loại Tomo, cổ phiếu tăng vọt lên gấp chín lần.

Mỗi lần như vậy, Stock Mogul đều dựa vào “nhìn xa trông rộng” để thu lợi khổng lồ.

Nhưng điều thú vị là, điểm mạnh thực sự của ông không nằm ở chọn cổ phiếu, mà ở biết khi nào nên rời khỏi thị trường.

Bí quyết của thần tượng chứng khoán: “Luật tám phần no”

Thời điểm dễ bị thị trường mê hoặc nhất chính là khi cổ phiếu tăng vọt, mọi người đều nói còn sẽ còn tăng nữa. Lúc này, đa số bị tham lam chi phối, cố giữ để hy vọng thu thêm lợi nhuận. Nhưng Stock Mogul lại đi ngược dòng.

Ông so sánh đầu tư như ăn uống: “Chỉ ăn no tám phần mới là trí tuệ.”

Câu nói này có vẻ đơn giản, nhưng thực ra rất sâu sắc. Thị trường biến đổi từng giây, tâm lý lạc quan liên tục đẩy kỳ vọng lên cao. Khi bạn chờ đợi “đỉnh điểm”, thường đã bỏ lỡ điểm thoát hiểm an toàn nhất. Stock Mogul sẽ cố kiềm chế trong những thời điểm điên cuồng của thị trường, thu hẹp kỳ vọng, rút lui sớm — có vẻ thiệt thòi một chút, nhưng lại tránh được những đợt giảm giá sau đó một cách hoàn hảo.

Đây không phải là bảo thủ, mà là hiểu rõ bản chất con người: phần lớn người không thể kiếm được đồng cuối cùng, vì họ luôn muốn ăn đến miếng cuối cùng.

Triết lý “rùa chậm rãi” vững chắc

Ngoài việc thoát đỉnh đúng thời điểm, Stock Mogul còn tổng kết ba nguyên tắc cốt lõi:

Thứ nhất, khai thác các cổ phiếu tiềm năng bị bỏ quên. Không theo đám đông, mà tìm kiếm những cơ hội có triển vọng lớn trong tương lai nhưng chưa được nhiều người nhận ra.

Thứ hai, tự nghiên cứu sâu sắc. Ông không tin vào các tin tích cực trên báo chí, vì khi báo đăng tin, giá cổ phiếu thường đã gần đỉnh. Ông kiên trì tự thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, theo dõi chặt chẽ kinh tế và thị trường hàng ngày.

Thứ ba, loại bỏ sự quá lạc quan. Không dùng đòn bẩy, chỉ dùng vốn tự có, không tin thị trường chỉ tăng không giảm. Những quy tắc tưởng chừng bảo thủ này thực ra là các hàng rào giảm thiểu rủi ro chết người.

Phương pháp này cốt lõi là: chậm mà chắc. So với việc săn lùng từng lợi nhuận nhỏ, việc ổn định kiếm phần lớn lợi nhuận mới là bí quyết chiến thắng dài hạn.

Cạm bẫy của bản năng: Tham lam nuốt chửng 300 tỷ

Tuy nhiên, thần tượng chứng khoán cũng là người phàm.

Vào cuối thập niên 1970, giá kim loại phi sắt tăng vọt. Stock Mogul dự đoán Liên Xô xâm lược Afghanistan sẽ đẩy giá lên cao, ông mua vào các cổ phiếu liên quan với số lượng lớn. Khi thị trường sục sôi, ông hiếm khi giữ bình tĩnh — dưới sự thúc đẩy của lòng tham, ông kiên quyết không bán, dẫn đến bỏ lỡ hoàn toàn điểm bán.

Kết quả? Lợi nhuận 300 tỷ yên trong những đợt giảm mạnh của cổ phiếu đã biến mất. “Luật tám phần no” mà ông từng ca ngợi giờ đây trở nên vô nghĩa trước lòng tham.

Bài học này đau đớn thế nào? Ông dùng cả đời tích góp để rồi chỉ nhận ra một chân lý cay đắng: đầu tư hợp lý dễ, thoát ra bình tĩnh mới khó.

Suy nghĩ của nhà giao dịch hiện đại

Tại sao câu chuyện của Stock Mogul đáng để chúng ta suy ngẫm? Bởi vì nó tiết lộ nghịch lý cuối cùng của đầu tư:

Kiến thức và kinh nghiệm có thể học được, nhưng điều khó kiểm soát nhất chính là bản chất con người, đặc biệt là con thú mang tên “tham lam”.

Bạn có thể biết rõ khi nào nên giảm bớt cổ phiếu khi tăng đột biến, nhưng vẫn chần chừ trong suy nghĩ “có thể còn sẽ tăng”. Bạn có thể hiểu lý thuyết “tám phần no”, nhưng lại bị cảm xúc chi phối trong thời điểm điên cuồng của thị trường. Tại sao nhà đầu tư nhỏ lẻ luôn là người cuối cùng gánh chịu? Bởi vì trong lòng họ luôn cược rằng “lần này không giống lần trước”.

Vị thần tượng chứng khoán Nhật Bản dùng cuộc đời huyền thoại và bài học đớn đau để nhắn nhủ chúng ta: chiến thuật cuối cùng trong đầu tư không phải là chọn cổ phiếu giỏi, mà là khả năng kiểm soát bản thân.

Bạn đã cầm chắc chiếc thước đo rủi ro và lợi nhuận chưa?