Quay lại đầu năm 2020, quy mô trái phiếu chính phủ Mỹ vẫn chỉ ở mức hơn 20 nghìn tỷ USD. Bây giờ thì sao? Đã gần chạm trần 40 nghìn tỷ USD.

Chưa đầy 6 năm, lượng tiền cơ sở phát hành gần như tăng gấp đôi, tính ra tốc độ tăng trưởng kép hàng năm gần 12%. So với tốc độ tăng trưởng GDP hiện tại của Mỹ — khoảng 3% mỗi năm. Tính đơn giản: in ra 4 đồng, kinh tế thực tế chỉ tăng chưa đến 1 đồng.

Nhìn qua thì hiệu suất quá thấp, nhưng đổi góc nhìn, sau cách chơi này lại ẩn chứa vài điểm đáng quan sát.

Thứ nhất, dựa vào mở rộng quy mô tiền tệ lớn, Mỹ đã giữ cho quy mô kinh tế duy trì tăng trưởng dương, vị trí "số một toàn cầu" vẫn vững vàng. Thứ hạng này không chỉ là hư danh, mà là nền móng cho hệ thống bá quyền của họ.

Thứ hai, vừa điên cuồng in tiền, vừa duy trì lãi suất cao — nhìn thì mâu thuẫn phải không? Nhưng thực tế, chiêu này lại giúp họ giữ cân bằng giữa lạm phát và tăng trưởng, không để đầu nào mất kiểm soát. Bước đi trên dây rất nguy hiểm, nhưng thực sự vẫn chưa rơi xuống.

Kỳ lạ hơn nữa là, Fed bơm tiền như trực thăng rải tiền, nhưng tỷ giá USD lại không sụp đổ. Nhận thức truyền thống "bơm tiền = mất giá" dường như đã bị viết lại quy tắc.

Ở đây có một logic đáng suy ngẫm: kích thích thanh khoản → kinh tế sôi động → nhu cầu tiền tệ tăng → tỷ giá lại được giữ vững. Tất nhiên, logic này chỉ vận hành được khi bạn có quy mô và nền tảng tín nhiệm như USD.

Thị trường nhắn gửi rất rõ: cơ chế truyền dẫn của chính sách tiền tệ phức tạp hơn nhiều so với sách giáo khoa.