Giới thiệu

Vào tháng 1 năm 2024, Bitcoin ETFs đã được chính thức phê duyệt để niêm yết tại Hoa Kỳ. Ngay sau đó, do lượng tiền lớn từ các quỹ ngoại ô tô, giá của Bitcoin tăng mạnh, phá vỡ mức cao nhất trước đó và đạt đỉnh là $73,700. Mặc dù trải qua vài tháng điều chỉnh thị trường do nhiều yếu tố khác nhau, Bitcoin vẫn tiếp tục đà tăng vào tháng 12, vượt qua mức 100,000 đô la một cách chưa từng có. Ngược lại, nhiều tài sản mật thiết liên quan đến Bitcoin, như các đồng coin chia rẽ, các giải pháp mở rộng on-chain (sidechains, Layer 2, v.v.) và các bản khắc, không chỉ tụt lại mà ở một số trường hợp còn giảm độc lập với sự phục hồi tổng thị trường. Điều gì tạo nên hiện tượng này? Bài viết này sẽ khám phá kỹ lưỡng vấn đề này thông qua hai dự án nổi bật, BCH và FB.

Giới thiệu và Phân tích về BCH

Tổng quan dự án

Bitcoin Cash (BCH) là một chuỗi khối được tạo ra như một phân nhánh cứng từ mạng Bitcoin. Do Bitcoin ABC dẫn đầu, ủng hộ phương pháp khối lớn, BCH chính thức ra mắt vào ngày 1 tháng 8 năm 2017. Là một dự án cải tiến cho mạng Bitcoin, BCH sử dụng một số phương pháp kỹ thuật để tăng kích thước giới hạn khối và cải thiện chức năng script, từ đó nâng cao khả năng thông lượng và tính mở rộng của mạng và giảm chi phí giao dịch.

Biểu đồ giá

BCH đã cho thấy mối liên hệ mạnh mẽ với diễn biến giá của Bitcoin trong thị trường tăng giá hiện tại. Vào tháng 1 năm 2024, sau đợt tăng giá của Bitcoin, BCH cũng trải qua một sự tăng mạnh, đạt đỉnh điểm cao nhất trong những năm gần đây (khoảng 700 đô la) vào tháng 4. Tuy nhiên, giá này vẫn còn rất xa so với đỉnh thị trường tăng giá trước đó (khoảng 1.500 đô la) và không đáng kể so với đỉnh cao lịch sử của nó là 3.785 đô la. Sau đó, BCH đã đi vào giai đoạn hợp nhất cùng với Bitcoin, giảm xuống mức tương tự như những gì thấy được trong năm 2023. Gần đây, khi Bitcoin hồi phục, BCH tạm thời tăng lên khoảng 600 đô la nhưng sau đó nhanh chóng đảo chiều vào một xu hướng giảm. Vào thời điểm viết bài này, giá giao dịch của BCH nằm trong khoảng 400-450 đô la.

Hiệu suất giá hàng năm của BCH (Nguồn: CoinGecko)

Phân tích dự án

Có một số lý do chính khiến BCH hoạt động kém hơn so với Bitcoin trong thị trường tăng trưởng này:

Đầu tiên, như một phân nhánh của mạng Bitcoin, BCH vẫn chưa vượt qua được những hạn chế vốn có của mã nguồn Bitcoin. Ngôn ngữ kịch bản của nó không phải là Turing-complete, điều này có nghĩa là nó không thể hỗ trợ các ứng dụng phức tạp hơn. So với Ethereum, được phát triển cùng thời gian, hệ sinh thái BCH vẫn còn chưa phát triển. Ngoài các chức năng cơ bản như lưu trữ giá trị và thanh toán, BCH chỉ hỗ trợ một số ít ứng dụng, như lưu trữ dữ liệu, sàn giao dịch phi tập trung cơ bản (DEXs), giao thức NFT như CashTokens và các nền tảng xã hội như Memo Cash. Hơn nữa, sau khi giới thiệu giao thức Ordinals trên mạng Bitcoin, đã có một sự tăng vọt trong việc phát hành tài sản trên Bitcoin, trong khi SLP (Simple Ledger Protocol) trên BCH không thể thu hút sự chú ý tương tự. Số lượng ứng dụng trên chuỗi hạn chế là một yếu tố chính đằng sau nhu cầu không đủ của BCH.

Dữ liệu lịch sử của BCH về các giao dịch trên chuỗi lớn cho thấy hoạt động của nó dần dần giảm đi. (Nguồn: OKLink)

Thứ hai, BCH đã gặp khó khăn trong việc đáp ứng quá trình điều chỉnh thị trường tiền điện tử và việc áp dụng chính thức. Là tài sản không tích lũy lãi suất, BCH thiếu các kênh đầu tư và khai thác mà có thể tạo ra lợi nhuận, và nó chưa được phân loại là một chứng khoán bởi U.S. SEC. Chắc chắn, điều này đã giúp BCH tránh được những rào cản điều chỉnh trong những năm gần đây. Ngược lại, các token như XRP và SOL đã trở nên phổ biến hơn do kỳ vọng về việc nới lỏng quy định tiền điện tử dưới thời kỳ quản trị của Trump. Tuy nhiên, BCH không tận dụng được xu hướng này. Với sự tương đồng cao với Bitcoin, các tổ chức tài chính truyền thống không thể hiện sự quan tâm đáng kể đối với BCH, chỉ có một số quỹ tiền điện tử nhỏ sử dụng nó trong danh mục đầu tư của họ. Tóm lại, BCH đã dần lụi lui trong việc cố gắng tương thích với thị trường tài chính chính thống.

Thông tin Quỹ Grayscale BCH Trust (Nguồn: Grayscale)

Cuối cùng, sự vắng mặt của những người có ảnh hưởng quan trọng cũng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh của BCH. Ban đầu, BCH được dẫn dắt bởi Roger Ver, người sáng lập Bitcoin.com, còn được gọi là "Bitcoin Jesus", cùng với Jihan Wu, đồng sáng lập Bitmain và là một trong những thợ đào Bitcoin có ảnh hưởng nhất. Tuy nhiên, Ver gần đây đã vướng vào các vấn đề pháp lý, bao gồm các cáo buộc trốn thuế, và sau khi được tại ngoại, anh ta đã vỡ mộng với sự phát triển của Bitcoin, ngừng hỗ trợ nó một cách công khai. Trong khi đó, Jihan Wu, sau khi bị lôi kéo vào một số tranh chấp chính trị trong Bitmain và cộng đồng BCH, đã rút lui khỏi ánh đèn sân khấu, trở nên ít tiếng nói hơn trước. Sự ra đi của những nhân vật cốt lõi này đã dẫn đến việc mất động lực trong cộng đồng BCH và sự đồng thuận xung quanh BCH đã dần suy yếu.

Giới thiệu và phân tích về FB

Tổng quan dự án

Fractal Bitcoin (FB) là một giải pháp khả năng mở rộng gốc Bitcoin được phát triển bởi nhóm đằng sau ví mở rộng trình duyệt Bitcoin phổ biến Unisat. Người sáng lập của nó, Lorenzo, cũng là người sáng lập và CEO của Unisat. Không giống như các dự án sidechain hoặc Layer 2 khác, FB sử dụng mã lõi của Bitcoin Core, khéo léo áp dụng khái niệm "fractals" để tăng cường khả năng mở rộng mạng của Bitcoin trong khi vẫn duy trì tính nhất quán về kiến trúc và bảo mật với mạng Bitcoin.

Hiệu suất giá

Mạng chính FB chính thức ra mắt vào ngày 10 tháng 9 năm 2024, với token của nó được phát hành gần như đồng thời. Giá của token tăng vọt ban đầu do sự nhiệt huyết của thị trường, với giá giao dịch trung bình khoảng 30 đô la, đỉnh điểm là 40 đô la. Tuy nhiên, khi sự quan tâm của thị trường nhanh chóng suy giảm, giá của FB đã giảm mạnh mà không có sự phục hồi. Đến thời điểm viết bài này, giá giao dịch của FB khoảng 2 đô la.

Xu hướng giá FB kể từ khi ra mắt (Nguồn: CoinMarketCap)

Phân tích dự án

Mặc dù kỳ vọng cao đối với FB, hiệu suất sau khi ra mắt của nó đã gây thất vọng. Một số yếu tố có thể giải thích điều này:

Đầu tiên, FB được phát triển để giải quyết sự căng thẳng đáng kể mà mạng Bitcoin gặp phải trong đợt điên cuồng ghi chú năm 2023. Unisat, là một trong những nền tảng lớn nhất cho các giao dịch ghi chú, ban đầu tập trung vào việc tăng cường trải nghiệm giao dịch cho tài sản giao thức BRC-20 và các tài sản liên quan. Tuy nhiên, khi sự điên cuồng trở nên yếu đi, người kế vị của nó, Runes, không thể làm tái châm ngòi sự quan tâm của thị trường, dẫn đến sự suy giảm giá trị thị trường của những tài sản này. Đến khi FB được ra mắt, thị trường tài sản gốc Bitcoin, một khi đã phồn thịnh, đã trở nên lạnh lẽo, để lại cho FB ít cơ hội để tận dụng xu hướng.

Xu hướng giá của Tài sản Ghi chú Bitcoin hàng đầu ORDI (Nguồn: CoinMarketCap)

Thứ hai, sự phát triển của hệ sinh thái FB liên quan chặt chẽ đến khả năng hỗ trợ các ứng dụng phức tạp. Kể từ khi ra mắt mainnet, chỉ có vài ứng dụng được phát triển trên mạng FB, hầu hết trong số đó liên quan chặt chẽ đến tài sản BRC-20. Các ứng dụng như sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) và stablecoins, có thể phục vụ người dùng thực tế, vẫn chưa được tạo ra. Sự vắng mặt của các trường hợp sử dụng thực tế này đã góp phần vào sự giảm kỳ vọng của thị trường về FB.

Các ứng dụng hiện tại được xây dựng trên mạng FB (Nguồn: Rootdata)

Cuối cùng, tokenomics của FB cũng đã đóng một vai trò quan trọng trong hiệu suất giá ban đầu của nó. Trong mô hình tokenomics của nó, 50% FB sẽ được khai thác thông qua Proof of Work (PoW). Vì các token được phân bổ cho nhóm phát triển, cố vấn và nhà đầu tư sớm đã bị khóa, lượng cung lưu hành hiện tại bao gồm phần thưởng khai thác và khuyến khích airdrop từ kế hoạch Bootstrap. Bởi vì khai thác FB có thể hoạt động song song với khai thác Bitcoin, một lượng lớn sức mạnh hash từ các nhóm khai thác lớn đã được chuyển hướng vào khai thác FB. Để thanh lý nhanh chóng, các nhà khai thác đã liên tục bán phần thưởng của họ. Ngoài ra, hầu hết các người nhận airdrop sớm đã bán token để kiếm lời. Tóm lại, một phần lớn các token lưu hành sớm của FB đã trở thành áp lực bán, giới hạn đáng kể bất kỳ sự tăng giá nào của FB.

Xu hướng Hashrate đào hợp nhất lịch sử của FB Mainnet (Nguồn: Unisat Explorer)

Kết luận

Mặc dù các dự án trong “hệ sinh thái Bitcoin” chặt chẽ liên quan đến Bitcoin, nhưng nhiều dự án này đã dưới sự thực hiện một cách đáng kể so với Bitcoin chính nó. Thị trường rất kỹ lưỡng, và vốn là phiếu bầu của nó; chỉ có những dự án tạo ra giá trị thực sự cho hệ sinh thái Bitcoin và thị trường tiền điện tử rộng lớn hơn mới có thể giành được sự tôn trọng từ thị trường. Chỉ việc được phân loại là một phần của “hệ sinh thái Bitcoin” không đảm bảo giá trị bẩm sinh. Khi Bitcoin tiếp tục phá vỡ những giới hạn mới và tích hợp vào xã hội chủ yếu, chúng tôi hy vọng rằng sẽ có nhiều dự án thành công hơn trong hệ sinh thái Bitcoin nảy sinh. Hãy cùng nhau hướng tới điều này.