GameFi là gì? Tổng quan về mô hình chơi để kiếm tiền và trò chơi blockchain

GameFi là sự kết hợp giữa lĩnh vực trò chơi điện tử và tài chính, đóng vai trò động lực đổi mới trong hệ sinh thái tiền mã hóa với tổng vốn hóa thị trường vượt 19 tỷ USD. Lĩnh vực sáng tạo này đặt mục tiêu thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp trò chơi điện tử toàn cầu trị giá 175 tỷ USD bằng cách áp dụng công nghệ blockchain cùng các cơ chế tài chính vào trải nghiệm giải trí. Những thành công như Axie Infinity, dự án đã thu về hơn 1 tỷ USD từ doanh số bán tài sản trong game, đã thu hút sự quan tâm của các tập đoàn game truyền thống như Ubisoft và Square Enix, cho thấy mô hình này đang dần được chấp nhận rộng rãi.

GameFi là gì?

GameFi là từ ghép giữa “game” và “finance”, chỉ quá trình tài chính hóa trò chơi điện tử dựa trên công nghệ blockchain. Tương tự như tài chính phi tập trung (DeFi), GameFi bao hàm nhiều trải nghiệm chơi game tích hợp các yếu tố tài chính. Thuật ngữ này trở nên phổ biến từ các bài phát biểu tại Hội nghị Blockchain Thế giới Wuzhen tháng 11 năm 2019 và được lan tỏa mạnh mẽ đến thị trường phương Tây qua dòng tweet tháng 9 năm 2020 của Andre Cronje, nhà sáng lập Yearn.

Điểm khác biệt cốt lõi của GameFi là hệ thống phần thưởng dựa trên kỹ năng thay cho cơ chế may rủi. Người chơi phải vận dụng tư duy chiến lược và kỹ năng để nhận được phần thưởng tài chính, yếu tố may mắn chỉ đóng vai trò phụ. Lịch sử game blockchain xuất hiện gần như cùng thời với Bitcoin, với các ứng dụng đầu tiên trên máy chủ Minecraft và dự án Huntercoin đã đặt nền móng cho hệ sinh thái GameFi hiện đại. Sự ra đời của Ethereum năm 2015 là bước ngoặt quan trọng, giúp các nhà phát triển xây dựng ứng dụng on-chain phức tạp, bao gồm các tựa game như CryptoKitties – dự án đã giới thiệu chuẩn NFT ERC-721 đại diện tài sản trong game.

GameFi vận hành như thế nào?

Muốn hiểu GameFi là gì cần phân tích cơ chế hoạt động của các trò chơi này – nơi người chơi có thể kiếm tiền từ trải nghiệm của mình. Mô hình chơi để kiếm tiền (play-to-earn) thưởng cho người chơi bằng token gốc khi họ hoàn thành các nhiệm vụ như chiến thắng trận đấu, quản lý tài sản ảo hoặc tham gia marketplace. Axie Infinity là ví dụ điển hình khi phân phối token AXS cho người chơi tham gia chiến đấu, giải đấu, phát triển đất và lai tạo tài sản mới.

Quyền sở hữu tài sản là trụ cột tiếp theo của GameFi. NFT tạo ra sự khan hiếm kỹ thuật số thực và quyền sở hữu tài sản trong game, mở ra nhiều cơ hội kinh tế mới. Người chơi có thể lai tạo sinh vật NFT, giao dịch tài sản trên thị trường thứ cấp hoặc cho thuê tài sản số để nhận chia sẻ doanh thu. Các thế giới ảo như Decentraland, The Sandbox, Cryptovoxels mở rộng khái niệm này qua quyền sở hữu đất, nơi người chơi phát triển tài sản thành điểm thu hút doanh thu như casino ảo, cửa hàng hay địa điểm tổ chức sự kiện.

Bên cạnh đó, một số dự án GameFi còn tích hợp các tính năng DeFi như canh tác lợi nhuận (yield farming), khai thác thanh khoản (liquidity mining) và staking. Những công cụ tài chính này mang lại thu nhập thụ động cho reinforcing trải nghiệm chơi game. Axie Infinity, Aavegotchi và Nine Chronicles cho thấy các mô hình DeFi truyền thống hoàn toàn có thể tăng giá trị giải trí, tạo thêm nguồn thu nhập cho người chơi.

Các giao thức GameFi nổi bật

Dù Bitcoin từng là nơi thử nghiệm GameFi đầu tiên, phần lớn game blockchain hiện nay đều hoạt động trên các mạng hỗ trợ hợp đồng thông minh. Ethereum hiện vẫn là nền tảng được ưa chuộng nhất đối với nhà phát triển và game thủ, tuy nhiên việc đặt ưu tiên phi tập trung và bảo mật thay vì hiệu năng đã dẫn tới vấn đề mở rộng. Phí giao dịch cao khi mạng tắc nghẽn khiến nhà phát triển chuyển sang các nền tảng thay thế như các blockchain Layer 1, Polygon Network, Solana, Wax, Polkadot và nhiều mạng mới nổi khác. Các nền tảng này có tốc độ xử lý cao và phí thấp, phù hợp với các trò chơi cần tương tác on-chain liên tục.

Hướng dẫn bắt đầu với game blockchain

Để tham gia hệ sinh thái GameFi, người chơi cần một số bước chuẩn bị. Đầu tiên là tạo ví Web3 tương thích với mạng blockchain của game. Các ví phổ biến gồm nhiều loại ví Web3 cũng như MetaMask cho game trên Ethereum. Khác với tài khoản game truyền thống, ví Web3 vừa xác thực danh tính vừa lưu trữ tài sản số của người chơi.

Tiếp theo, người chơi cần sở hữu các tài sản hoặc đồng tiền trong game. Nhiều trò chơi blockchain bắt buộc người chơi phải có NFT hoặc token cụ thể trước khi chơi. Chẳng hạn, Axie Infinity yêu cầu tối thiểu ba sinh vật Axie. Những tài sản này thường mua được qua sàn tiền mã hóa hoặc ngay trên marketplace của trò chơi.

Bước cuối, người chơi kết nối ví Web3 với nền tảng game (thường qua trình duyệt). Quá trình này yêu cầu xác nhận quyền sở hữu ví, sau đó ví này sẽ đóng vai trò tài khoản chính, lưu tiến trình và vật phẩm – có thể dùng trên nhiều game tương thích khác.

Phi tập trung GameFi bằng DAO

Nhắc tới GameFi là gì không thể thiếu khái niệm Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) – yếu tố thay đổi cách phát triển và quản trị trò chơi. Khác với studio game truyền thống, GameFi DAO trao quyền quyết định cho người nắm giữ token – họ có thể đề xuất, bỏ phiếu về cập nhật dự án, điều chỉnh gameplay hay thay đổi chính sách tài chính. Quyền biểu quyết tỉ lệ thuận với lượng token, giúp các bên liên quan có ảnh hưởng thực sự tới định hướng trò chơi.

Một số game đã triển khai DAO riêng, ví dụ Alien Worlds có sáu DAO đại diện cho từng hành tinh trong vũ trụ MMORPG. Các hội nhóm như Yield Guild Games hoạt động đa nền tảng, gom tài sản trong game để cùng chơi và chia sẻ doanh thu. Các mô hình này dân chủ hóa quá trình phát triển game, giúp lợi ích của nhà phát triển và người chơi đồng thuận hướng tới thành công lâu dài.

Thực trạng GameFi hiện nay

GameFi vẫn cho thấy sức sống mạnh mẽ. Các nhà phát triển tiếp tục hoàn thiện dự án, đồng thời trình làng các cơ chế gameplay mới qua trailer và demo hấp dẫn. Nhiều tựa game mới liên tục xuất hiện, hứa hẹn thu hút thêm người dùng và ví hoạt động khi ra mắt. Lĩnh vực này lôi cuốn những ai quan tâm quyền sở hữu tài sản, thu nhập tiền mã hóa và cộng đồng phi tập trung – định vị GameFi là không gian năng động, đang mở rộng trong hệ sinh thái blockchain.

Rào cản và thách thức của GameFi

GameFi đối diện nhiều thách thức trên lộ trình phổ cập. Khó khăn lớn nhất là xây dựng trải nghiệm thực sự hấp dẫn để cạnh tranh với các game Web2 đã thành danh. Nhiều tựa GameFi hiện nay quá chú trọng yếu tố kiếm tiền, bỏ qua giá trị giải trí, không đạt đến sự tinh xảo và chiều sâu chiến thuật của game truyền thống. Ví dụ, Gods Unchained dù có tính năng sở hữu thẻ bài và giá trị kinh tế nhưng thiếu gameplay sắc nét và chiến thuật như Hearthstone.

Thêm vào đó, GameFi còn phải vượt qua định kiến tiêu cực do các dự án đầu như Axie Infinity để lại – khi một số người chơi bị thiệt hại tài chính. Việc truyền thông đưa tin người chơi mắc nợ vì GameFi đã tạo ra cái nhìn tiêu cực lâu dài về NFT trong ngành game. Để thành công, các dự án GameFi mới phải xây dựng hệ sinh thái NFT minh bạch, công bằng và có giá trị sử dụng thực, khác biệt hẳn với những mô hình bơm xả trước đây.

Tương lai của GameFi

Hiểu đúng GameFi là gì sẽ thấy lĩnh vực này đang đứng trước ngưỡng bùng nổ, chuyển mình từ thử nghiệm tiền mã hóa thành ngành thu hút hàng tỷ USD đầu tư và hàng triệu người chơi. Thành công của Axie Infinity với doanh số token vượt 1 tỷ USD, duy trì lượng người dùng hàng ngày lớn đã chứng minh tính khả thi của mô hình. Việc Blockchain Game Alliance có các thành viên lớn như Ubisoft và AMD xác nhận tiềm năng của GameFi.

Bức tranh phát triển còn rất rộng mở khi đã có hơn 2,7 tỷ người chơi trên toàn cầu quen với khan hiếm kỹ thuật số, token hóa và tiền tệ ảo. Giá trị nổi bật của blockchain như quyền sở hữu tài sản thực, kinh tế minh bạch và quản trị cộng đồng mang lại lợi thế rõ ràng so với game truyền thống. Khi công nghệ blockchain tiếp tục tiến bộ, các sáng tạo mới liên tục ra đời, mở ra phương thức kiếm tiền và trải nghiệm mới – xoá mờ ranh giới giữa giải trí và tài chính.

Kết luận

GameFi là sự giao thoa cách mạng giữa công nghệ blockchain và trò chơi điện tử, mở ra cho người chơi cơ hội sở hữu tài sản, nhận phần thưởng tài chính và tham gia quản trị chưa từng có. Hiểu GameFi là gì rất quan trọng với bất cứ ai quan tâm tới tương lai ngành game và blockchain. Dù còn nhiều thách thức về chất lượng gameplay, định kiến NFT, các giá trị cốt lõi của GameFi vẫn tạo tiếng vang với cộng đồng game thủ toàn cầu. Sự tham gia của các tập đoàn lớn, sự phát triển của nhiều tựa game mới và tiến bộ công nghệ sẽ giúp GameFi chiếm lĩnh ngày càng nhiều thị phần trong thị trường game trị giá 175 tỷ USD. Thành công dài lâu phụ thuộc vào khả năng cân bằng giữa gameplay hấp dẫn và mô hình kinh tế bền vững, tạo dựng trải nghiệm phù hợp cho cả game thủ truyền thống lẫn người yêu thích tiền mã hóa. Khi công nghệ hoàn thiện và chuẩn mực mới được xác lập, GameFi có thể thay đổi hoàn toàn cách người chơi tương tác, đầu tư và hưởng lợi từ game, trở thành động lực chính giúp blockchain được phổ cập rộng rãi.

FAQ

GameFi kiếm tiền ra sao?

GameFi tạo doanh thu thông qua việc người chơi kiếm và giao dịch token hoặc NFT bằng cách chơi game, hoàn thành nhiệm vụ và bán tài sản trong game trên các marketplace.

GameFi nghĩa là gì?

GameFi kết hợp giữa chơi game và tài chính phi tập trung (DeFi), cho phép người chơi nhận phần thưởng thật thông qua các game chơi để kiếm tiền (P2E).

Cách sử dụng GameFi?

Để sử dụng GameFi, hãy thiết lập ví tiền mã hóa phù hợp, tham gia chơi để nhận thưởng và giao dịch tài sản trong game lấy tiền mã hóa.

Gods Unchained có phải là GameFi không?

Có. Gods Unchained là dự án GameFi, kết hợp game thẻ bài kỹ thuật số với công nghệ blockchain, cho phép người chơi kiếm và giao dịch tài sản trong game.