Hướng dẫn toàn diện về đầu tư ETF dầu thô: Từ cơ bản đến thành thạo

Dầu thô là hàng hóa có khối lượng giao dịch lớn nhất toàn cầu, vai trò trong nền kinh tế toàn cầu là điều không cần bàn cãi. Các nhà đầu tư tiếp xúc với tài sản dầu thô qua nhiều hình thức khác nhau, trong đó ETF dầu thô được quan tâm nhiều nhờ mức độ tiếp cận dễ dàng và thao tác thuận tiện. Bài viết sẽ dựa trên nhu cầu thực tế của nhà đầu tư để giải thích chi tiết về khái niệm cốt lõi của ETF dầu thô, các sản phẩm chính, quản lý rủi ro và chiến lược đầu tư phù hợp.

Tại sao dầu thô đáng để đầu tư?

Dầu thô không chỉ là mặt hàng năng lượng quan trọng nhất toàn cầu, mà còn là chỉ số phản ánh sức khỏe của nền kinh tế vĩ mô. Dù là biến động địa chính trị, điều chỉnh kỳ vọng tăng trưởng kinh tế hay các cú sốc bất ngờ về nguồn cung năng lượng, tất cả đều phản ánh trực tiếp vào giá dầu thô. Đối với các nhà đầu tư muốn đa dạng hóa danh mục tài sản, việc phân bổ hợp lý dầu thô có thể giúp phòng hộ rủi ro hệ thống của các tài sản khác.

Cơ chế cốt lõi của ETF dầu thô

ETF dầu thô lần đầu ra mắt vào năm 2005, là quỹ hoán đổi giao dịch theo dõi hiệu suất của thị trường dầu thô. Khác với việc tích trữ trực tiếp dầu thô trong các thùng, các quỹ này gián tiếp tiếp xúc với giá dầu qua các cách sau:

• Đầu tư hợp đồng tương lai dầu thô
• Cấu hình hợp đồng kỳ hạn hàng hóa dầu thô
• Tham gia các giao dịch phái sinh như hoán đổi dầu thô

Thông qua các công cụ tài chính này, ETF dầu thô có thể mô phỏng xu hướng giá hợp đồng tương lai hoặc chỉ số dầu thô cụ thể. Ưu điểm lớn nhất là: giống như cổ phiếu, có thể mua bán trên sàn giao dịch, không cần mở tài khoản hợp đồng tương lai riêng, quy trình giao dịch cực kỳ đơn giản.

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các nhà đầu tư, thị trường đã phát triển các loại ETF dầu thô đảo chiều và đòn bẩy. Các sản phẩm này cho phép nhà đầu tư thực hiện các thao tác mua hoặc bán với đòn bẩy 2-3 lần, trong đó đòn bẩy 2 lần là phổ biến nhất. Thị trường Mỹ có quy mô lớn nhất về các sản phẩm này, cung cấp sự linh hoạt trong giao dịch hai chiều.

Tổng quan các sản phẩm ETF dầu thô chính trên toàn cầu

Các ETF năng lượng trên thị trường chứng khoán Mỹ

Global X Energy Infrastructure ETF (MLPX)

• Nhà phát hành: Global X
• Đối tượng đầu tư: Các công ty đường ống dẫn dầu khí tự nhiên của Mỹ (MLP)
• Phí quản lý: 0.45%
• Lợi tức cổ tức hàng năm: 10.1%
• Quy mô tài sản quản lý: 505 triệu USD
• Giá tham chiếu mới nhất: 62.55 USD

Quỹ này theo dõi Chỉ số hạ tầng năng lượng Solactive MLP, tập trung vào các doanh nghiệp trung gian vận chuyển dầu khí. Các cổ phần chủ chốt gồm TC Energy, Enbridge và Williams, là các tài sản năng lượng ổn định sinh lợi.

iShares Global Energy ETF (IXC)

• Nhà phát hành: iShares (thuộc BlackRock)
• Đối tượng đầu tư: Cổ phiếu các công ty năng lượng lớn toàn cầu
• Phí quản lý: 0.46%
• Lợi tức cổ tức hàng năm: 11.88%
• Quy mô tài sản quản lý: 690.8 triệu USD
• Giá tham chiếu mới nhất: 41.13 USD

Cốt lõi của IXC là phân bổ các tập đoàn năng lượng hàng đầu toàn cầu, gồm ExxonMobil, Chevron, Total. Nhờ đặc điểm phân tán toàn cầu, quỹ này có khả năng chống rủi ro cao hơn.

Energy Select Sector SPDR Fund (XLE)

• Nhà phát hành: State Street Global Advisors
• Đối tượng đầu tư: Các doanh nghiệp năng lượng lớn toàn cầu, gồm dầu khí và khí đốt
• Phí quản lý: 0.13% (thấp nhất)
• Lợi tức cổ tức hàng năm: 15.57% (cao nhất)
• Quy mô tài sản quản lý: 8.3313 tỷ USD (lớn nhất)
• Giá tham chiếu mới nhất: 88.10 USD

XLE là ETF năng lượng lớn nhất trên thị trường Mỹ, danh mục 100% gồm các công ty Mỹ. Ba cổ phần lớn nhất là Chevron, ExxonMobil và ConocoPhillips, đều thuộc nhóm các tập đoàn năng lượng hàng đầu. Phối hợp phí thấp + cổ tức cao khiến đây là lựa chọn ưu tiên dài hạn.

Các ETF dầu thô tại Hồng Kông, Đài Loan và các khu vực khác

Samsung Crude Oil Futures ETF (03175.HK)

• Nhà phát hành: Samsung Asset Management (Hồng Kông)
• Đối tượng đầu tư: Chỉ số hợp đồng tương lai dầu thô S&P Goldman Sachs nhiều tháng
• Phí quản lý: 0.65%
• Phí lưu ký: 0.10%-0.15%
• Giá tham chiếu mới nhất: 7.06 HKD

Sản phẩm này theo dõi trực tiếp giá hợp đồng tương lai WTI của thị trường Hồng Kông, cho phép nhà đầu tư tham gia biến động giá dầu thô.

Southern Eastbound WTI Crude Oil Futures ETF (HK0000891355)

• Nhà phát hành: Southern Asset Management
• Đối tượng đầu tư: Hợp đồng tương lai WTI
• Phí quản lý: 0.99%
• Phí lưu ký: 0.10%
• Giá tham chiếu mới nhất: 6.89 HKD

Cung cấp cách thức tham gia biến động WTI với chi phí thấp.

Yuanta S&P Oil ETF (00642U)

• Nhà phát hành: Yuanta Securities Investment Trust
• Đối tượng đầu tư: Chỉ số tăng trưởng vượt trội hợp đồng dầu thô S&P Goldman Sachs
• Phí quản lý: 1.00%
• Phí lưu ký: 0.15%
• Giá tham chiếu mới nhất: 17.68 USD
• Hệ số tương quan: Hợp đồng này có hệ số tương quan cao tới 0.923 với giá giao ngay

Là công cụ đầu tư dầu thô duy nhất tại Đài Loan, theo dõi sát giá dầu qua hợp đồng tương lai.

SPDR S&P/ASX 200 Resources Fund (OZR)

• Nhà phát hành: State Street Global Advisors
• Đối tượng đầu tư: Các công ty khai khoáng và năng lượng niêm yết tại Úc
• Phí quản lý: 0.50%
• Giá tham chiếu mới nhất: 12.08 AUD

Thông qua phân bổ các công ty khoáng sản và năng lượng của Úc, quỹ này gián tiếp tham gia biến động giá dầu và các hàng hóa lớn khác.

BMO S&P/TSX CAPP Oil & Gas ETF (ZEO)

• Nhà phát hành: BMO Global Asset Management
• Đối tượng đầu tư: Chỉ số các công ty dầu khí Canada
• Phí quản lý: 0.60%
• Giá tham chiếu mới nhất: 76.79 CAD

Tập trung vào các doanh nghiệp khai thác và sản xuất dầu khí của Canada.

Các lựa chọn đầu tư ngoài ETF dầu thô so sánh

Hợp đồng tương lai dầu thô: Đòn bẩy cao, rủi ro lớn

Hợp đồng tương lai dầu thô là phương thức đầu tư trực tiếp nhất do khối lượng giao dịch lớn, thanh khoản cao. Tuy nhiên, đặc điểm đòn bẩy cực cao khiến không phù hợp với nhà đầu tư nhỏ lẻ. Hai hợp đồng phổ biến nhất là WTI và Brent, mỗi hợp đồng trị giá hàng chục nghìn USD, yêu cầu vốn lớn và khả năng chịu rủi ro cao.

Cổ phiếu dầu thô: Cần nghiên cứu cơ bản

Đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu các công ty dầu khí đòi hỏi phân tích kỹ về tiềm năng sản lượng, tình hình tài chính, cạnh tranh và xu hướng năng lượng vĩ mô. Các nhà chơi chính gồm Sinopec, ExxonMobil, Royal Dutch Shell, BP, Total. Phương thức này đa dạng hơn, nhưng đòi hỏi khả năng nghiên cứu cao hơn.

Quyền chọn dầu thô: Công cụ phòng hộ rủi ro

Giao dịch quyền chọn tương tự hợp đồng tương lai, nhưng linh hoạt hơn về quyền chọn mua/bán. Giả sử giá dầu hiện 30 USD/thùng, bạn dự đoán tháng 6 sẽ vượt 40 USD, phí quyền chọn chỉ 0.1 USD. Với 100 USD, bạn có thể mua quyền chọn 1000 thùng. Nếu giá tháng 6 đạt 45 USD, thực thi hợp đồng có thể thu lợi 4900 USD. Ngược lại, chỉ mất phí quyền chọn. Đây là dạng “bảo hiểm” phù hợp cho các vị thế phòng hộ.

CFD dầu thô: Phiên bản phổ thông của giao dịch đòn bẩy

Chứng khoán chênh lệch (CFD) giảm thiểu rào cản giao dịch dầu thô. Với ký quỹ 5%-10%, nhà đầu tư kiểm soát vị thế gấp nhiều lần vốn bỏ ra. Ví dụ, chỉ cần 50 USD ký quỹ có thể mở vị thế 1000 USD dầu thô. Khác hợp đồng tương lai, CFD không giới hạn số lô tiêu chuẩn, có thể giao dịch tối thiểu 10 thùng. Tuy nhiên, đòn bẩy là con dao hai lưỡi, có thể làm tăng lỗ, quản lý rủi ro cực kỳ quan trọng.

Ưu điểm cốt lõi của ETF dầu thô

Thao tác đơn giản, dễ tiếp cận

ETF dầu thô giao dịch trên sàn chứng khoán, quy trình mua bán giống như cổ phiếu, không cần mở tài khoản hợp đồng tương lai hay ký quỹ lớn. Đây là kênh dễ nhất để nhà lẻ tham gia thị trường dầu thô.

Thanh khoản cao, phù hợp giao dịch ngắn hạn

So với cổ phiếu riêng lẻ, ETF có thanh khoản cao hơn. Nhà đầu tư có thể mua bán nhiều lần trong ngày để bắt kịp biến động thị trường.

Ưu đãi về thuế

Chỉ khi bán ra mới phát sinh thuế lợi nhuận vốn, so với các quỹ khác có lợi thế rõ ràng về thuế.

Chi phí rõ ràng

ETF dầu thô không phải trả các chi phí ẩn như lưu kho, bảo hiểm, phí bảo quản vật chất. Phí quản lý thường khoảng 0.3%-0.4%, giúp tiết kiệm 2-3% so với giao dịch hợp đồng tương lai và giao dịch giao ngay.

Giao dịch hai chiều linh hoạt

Nhà đầu tư có thể mua hoặc bán khống, thiết lập mức giá giới hạn và điểm dừng lỗ để quản lý rủi ro. Các ETF đảo chiều và đòn bẩy mở rộng thêm chiến lược giao dịch.

Tổng thể, ETF dầu thô kết hợp lợi thế thanh khoản của hợp đồng tương lai và sự đơn giản của cổ phiếu, đồng thời tránh rủi ro cháy tài khoản.

Cảnh báo rủi ro tiềm ẩn của ETF dầu thô

Biến động giá không thể đoán trước

Chính trị quốc tế, dự báo kinh tế, thời tiết cực đoan đều có thể gây ra biến động dữ dội của giá dầu. Sự kiện giá dầu âm năm 2020 đã chứng minh rõ tính không thể dự đoán này.

Chi phí chuyển đổi hợp đồng tương lai

Theo dõi giá hợp đồng tương lai cần gia hạn hợp đồng định kỳ, sẽ phát sinh chi phí bổ sung. Do đó, các sản phẩm này không phù hợp để giữ lâu dài.

Bẫy thanh khoản

Dù các ETF dầu thô chính có thanh khoản tốt, nhưng một số sản phẩm nhỏ có thể giao dịch ít, chênh lệch giá mua bán lớn.

Rủi ro lệch theo dõi

Một số ETF dầu thô dựa vào các doanh nghiệp nhỏ trong ngành shale, khi giá dầu giảm, rủi ro phá sản của doanh nghiệp tăng cao. Mua ồ ạt mà không xem xét kỹ theo dõi có thể dẫn đến mất sạch vốn.

Yêu cầu kinh nghiệm đầu tư nhất định

Nhà đầu tư thiếu hiểu biết về thị trường dầu thô và các khái niệm phái sinh sẽ dễ gặp rủi ro lớn hơn.

Chiến lược thực chiến đầu tư ETF dầu thô

Đa dạng hóa và phòng hộ

Tính chất cổ phiếu của ETF dầu thô giúp linh hoạt trong phòng hộ rủi ro danh mục. Nếu đang nắm nhiều cổ phiếu dầu khí, có thể bán ETF dầu thô để phòng rủi ro giảm giá; ngược lại, tăng tiếp xúc dầu thô để ổn định danh mục.

Cơ hội thị trường giảm giá với ETF đảo chiều

Trong bối cảnh dự đoán giá dầu giảm, ETF đảo chiều giúp kiếm lợi từ giảm giá. Tuy nhiên, cần nhớ: ETF đảo chiều có rủi ro cực cao, nếu giá dầu tăng đột biến, lợi nhuận có thể mất sạch. Trước khi vào, cần đánh giá khả năng chịu rủi ro của bản thân.

Giao dịch dựa trên biến động

Tận dụng thanh khoản cao của ETF dầu thô, nhà đầu tư có thể thực hiện các giao dịch ngắn hạn trong các thời điểm biến động mạnh. Các mức hỗ trợ và kháng cự kỹ thuật thường cung cấp tín hiệu chính xác để vào ra.

Chiến lược đầu tư trung hạn bằng phương pháp định kỳ

Với nhà đầu tư có xu hướng bảo thủ, việc đầu tư nhỏ định kỳ vào các ETF dầu thô quy mô lớn, phí thấp (như XLE) giúp giảm trung bình giá, tránh rủi ro chọn thời điểm.

Kết hợp phân tích cơ bản để chọn thời điểm phù hợp

Theo dõi cung cầu dầu toàn cầu, các quyết định của OPEC, xu hướng USD và các chỉ số vĩ mô khác, điều chỉnh quy mô tiếp xúc dầu thô tại các điểm xoay chiều của cơ bản để nâng cao hiệu quả đầu tư.

Tổng kết khuyến nghị đầu tư: Khi chọn ETF dầu thô, ưu tiên các sản phẩm quy mô lớn, phí thấp, thanh khoản cao. Các quỹ theo dõi khác nhau — các quỹ năng lượng cổ phiếu ổn định hơn nhưng không hoàn toàn theo sát giá dầu, quỹ hợp đồng tương lai sát giá hơn nhưng chi phí chuyển đổi cao. Phù hợp với khẩu vị rủi ro và chu kỳ đầu tư của từng người, đồng thời thiết lập các mức dừng lỗ, chốt lời hợp lý để vượt qua biến động của thị trường dầu thô một cách hiệu quả.